Matematika: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Rreshti 19:
Në [[Greqi]]në antike matematika përjetoi një zhvillim të paparë nga një plejadë e tërë matematikanësh siç janë : [[Pitagora]], [[Talesi]], [[Platoni]], [[Eudoksi]], [[Euklidi]], [[Arkimedi]], etj. Grekët e vjetër matematikën e kuptonin në sensin e [[gjeometri]]së dhe të parët ishin ata që të vërtetat matematikore të cilat ato i quanin [[teorema]] i vërtetonin. Njohuritë matematikore të grekëve të vjetër më vonë i përvetësuan dhe i pasuruan arabët të cilët quhen edhe themelues të algjebrës. Përkthimet arabe të veprave të matematikanëve grekë në mesjetë depërtuan në [[Evropë]].
Pastaj shtytjen dhe zhvillimin e matematikës e morën në dorë Evropianët. Në këtë periudhë mund të përmendim [[Vietin]], [[Cardanon]], [[Fibonaccin]], etj. Më vonë dolën në skenë [[Rene Descartes]], [[Blaise Pascal|Pascali]], [[Leibnitzi]], [[Bernoulli]], [[Carl Friedrich Gauss|Gaussi]], [[Leonard Euler|Euleri]], etj. Në fund të [[Shekulli XIX|shekullit XIX]] [[David Hilbert|David Hilbe]]
Matematika në ditët e sotme përjeton një zhvillim marramendës dhe është e shpërndarë në shumë degë të specializuara të cilat janë mjaft abstrakte. Sot është e pamundur të gjendët një autoritet si Hilberti i cili të ketë një pasqyrë të përgjithshme për të gjithë degët e matematikës. Po
Matematika në interaksion me shkencat tjera e ndihmon zhvillimin e tyre por në të njëjtën kohë ajo edhe vetë pasurohet. Sot matematika ka depërtuar edhe në ato degë të shkencës në të cilat deri para pak kohe as që ishte e imagjinueshme. Matematika në përgjithësi e mban karakterin e njerëzve të cilët e zhvillojnë atë. Është i gabueshëm mendimi i njerëzve për të cilët matematika është e pakuptueshme se në matematikë nuk ka konteste dhe ç'do gjë është e qartë. Ndërmjet matematikanëve ka pikëpamje të ndryshme për matematikën. Fatmirësisht kjo nuk do të thotë se matematika nuk ka perspektiva të ndritshme.
|