Perandoria Romake: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
perandoria romake |
Rejected the last 2 text changes (by 217.73.142.26 dhe Artenio kacerri) and restored revision 1487450 by Sadsadas |
||
Rreshti 22:
Fundi i Perandorisë Romake zakonisht është, edhe nëse jo shumë i saktë, [[4 Shtator|4 shtatori]] i vitit [[476]], kur perandori i fundit i [[Perandoria Romake e Perëndimit|Perandorisë Romake të Perëndimit]], [[Romulus Augustus]] u hoq dhe nuk u zëvendësua. Megjithatë, [[Diokleciani]], që u tërhoq në vitin 305, ishte perandori i fundit i një perandorie të pandarë, kryeqyteti i së cilës ishte Roma. Pas ndarjes së perandorisë në atë të Lindjes dhe të Perëndimit, të dyja pjesët vazhduan ta paraqisnin veten si "Perandoria Romake". Perandoria Romake e Perëndimit u prir dhe ra gjatë qindvjeçarit të 5-të dh 6-të. Perandoria Romake e Lindjes (e cila përvetësoi më vonë gjuhën greke si gjuhën e saj zyrtare), njihet gjerësisht sot si [[Perandoria Bizantine]], i ruajti traditat ligjore dhe kulturore greko-romake së bashku me elementet helenike dhe [[Kisha ortodokse|ortodokse të krishtera]] edhe për një mijëvjeçar tjetër, gjer në rënien e saj në duart e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] në vitin [[1453]].
Vlen të përmendet se, ndikimi në kulturë, ligj, teknologji, arte, gjuhë, fe, qeverisje, ushtri, dhe arkitekturën e qytetërimeve që pasuan vazhdon ende sot. Sistemi qeveritar i Perandorisë Romake ka ndikuar shumë në sistemin shtetëror Evropian para së gjithash në [[Drejtësia|drejtësi]] dhe [[
== Historia dhe zhvillimi ==
==Perandorët ilirë==
* [[Klaudi II]] goti (268-270), nga [[Panonia]] e Poshtëme.
* [[Kuintili]] (270), vëllai i tij.
* [[Aureliani]] (270-275), nga Panonia.
** [[Mark Klaudi Tacit]] (275-276), nga [[Umbria]].
* [[Floriani]] (276), ndoshta gjysmë vëllai i tij poashtu nga Umbria.
* [[Probi]] (276-282), nga Panonia.
** [[Mark Aureli Kar]] (282-283), tradicionalisht përfshirë mes të ashtuquajturve "Perandorë Ilirë", lindur në [[Narbo]] të [[Galia|Galisë]]. [[Numeriani]] (283-284) dhe [[Karinusi]] (284-285) ishin bijtë e tij.
Disa perandorë të tjerë me prejardhje ilire, ose pjesërisht të lindur në [[Ilirët|Iliri]], veçanërisht afër qytetit të Sirmiumit. Megjithatë, ata nuk përfshihen mes perandorëve ilirë. Në renditje kronologjike ata janë:
* Para epokës së perandorëve ilirë:
** Trajan [[Deciusi]] (249-251)
* Pas epokës së perandorëve ilirë:
** [[Diokleciani]] (285-306), lindur në [[Dalmacia|Dalmaci]]
** [[Maksimiani]] Herkulius (285-310)
** [[Konstandini i Madh|Konstantini I]] i Madhi dhe familja e tij.
** [[Justini I]], lindur pranë [[Dardania|Dardanisë]].
** [[Justiniani I]] i Madh.
(Kjo listë nuk është përfundimisht e plotë.)
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Concise_List_of_Roman_Emperors#Illyrian_Emperors] Lista e saktë e Perandorëve Romakë. Perandorët ilirë.
== Rënia e Perandorisë Romake ==
[[Skeda:Roman Standards.jpg|thumb|200px|Simbolet romake.]]
Line 40 ⟶ 60:
Fundi i Perandorisë Romake zakonisht është, edhe nëse jo shumë i saktë, 4 shtatori i vitit 476, kur perandori i fundit i Perandorisë Romake të Perëndimit, Romulus Augustus u hoq dhe nuk u zëvendësua. Megjithatë, Diokleciani, që u tërhoq në vitin 305, ishte perandori i fundit i një perandorie të pandarë, kryeqyteti i së cilës ishte Roma. Pas ndarjes së perandorisë në atë të Lindjes dhe të Perëndimit, të dyja pjesët vazhduan t´a paraqisnin veten si "Perandoria Romake". Perandoria Romake e Perëndimit u prir dhe ra gjatë qindvjeçarit të 5-të dh 6-të. Perandoria Romake e Lindjes (e cila përvetësoi më vonë gjuhën greke si gjuhën e saj zyrtare), njihet gjerësisht sot is Perandoria Bizantine, i ruajti traditat ligjore dhe kulturore greko-romake së bashku me elementet helenike dhe ortodokse të krishtera edhe për një mijëvjeçar tjetër, gjer në rënien e saj në duart e Perandorisë Osmane në vitin 1453.
Vlen të përmendet se, ndikimi në kulturë, ligj, teknologji, arte, gjuhë, fe, qeverisje, ushtri, dhe arkitekturën e qytetërimeve që pasuan vazhdon ende sot. Sistemi qeveritar i Perandorisë Romake ka ndikuar shumë në sistemin shtetëror Evropian para së gjithash në drejtësi dhe ligjshmëri.
| |||