Deçani: Dallime mes rishikimesh

Deçani është afirmuar si qendër turistiko-rekreative. Fenomenet natyrore dhe ato të rralla antropogjenë të këtij mjedisi parqesin motivet komplementare turistike të Rrafshit të Dukagjinit. Është me interes dhe atraktive lugina fluvialo g-glaciale e Lumbardhit[[Lumbardh]]it të Deçanit, e cila prej burimit deri në vendderdhje në Drinin e Bardhë, me gjatësi 40 km, ka një pjerrtësi vertikale rreth 2000 m. E tërë hapësira rreth Deçanit, gjegjësisht në mallet që e rrethojnë, janë me liqene akullnajore due me lugina të lumenjëvelumenjve, të cilat kanë formë të grykës due janë shumshumë tërheqëse për vizitorë. Pyjet e llojllojshme, kullotat e shumta, fauna e pasur, ajri I freskët due I pastër malor I Alpeve Shqiptare, kanë mundësuar që Deçani të afirmohet si qendër rekreativo-turistike. Valorizimi turistik i Deçanit ka fituar renomenë e vet me ndërtimin e pushimorës rrëzë malit të rrethuar me pyje të pishave due të gështenjës. Në afërsi të pushimores gjendet gryka eLumbardhit të Deçanit. Në të dalë të [[LumbardhitLumbardh]]it prej gruykës së vet është ndërtuar Manastiri i Deçanit. Kisha due manastiri nuk është i njohir vetëm për arkitekturën, lartësinë, dekorimin plastic të syilit romak në gurë me portalet rreth dritareve, por edhe pse është vendosur në një vend pitoresk.

Në afërsi të Manastirit, në lokalitetin Lloqan, është ruajtur një shtëpi e vjetër e drurit, e cila konsiderohet se është ndërtuar 200-3000 vjet më herët se Manastiri i Deçanit. Atraktiviteti turistik, vendodhja përgjat rrugës së rëndësishme, trendet e zhvillimit ekonomik të Deçanit kankanë ndikuar që me rastin e reorganizimit administrative në vitin 1960 të bëhet qendër komunaleekomunale. Deri vonë Deçani ka pasur fizionominë e e fshatit, ndërtesa të ulëta të tipit të grumbulluar due kulla e Dukagjinit I japin disa elemente të arkitekturës rurale.

Deçani për këto vite të ekzistimit jo vetëm që ka ndrysahuarndryshuara pamjen por edhe numriinumri i popullsisë është gjithnjë e më i madh. DeçniDeçani në vitin 1953 ka pasur 1.339 banor, në vitin 1981 3283, ndërsa statistikat e vitit 2012 tregojnë një numër rreth 66000 banorë.

Para masave të dhunëshme [[serb]]e të viteve [[1990]] - [[1999]], komuna e Deçanit ka pasur 4 biblioteka publike me 106.800 libra, por, gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës]], "dora e zezë" ka zhdukur bibliotekën e [[Juniku]]t dhe ka dëmtuar bibliotekat e tjera të kësaj komune. Duke përfshirë edhe bibliotekën e zhdukur të Junikut, e cila ka pasur 26.850 libra, dhe një numër librash në bibliotekat e tjera, në komunën e Deçanit, gjithësejtgjithsejtë janë zhdukur 90.500 libra, 90 % më shumë se sa numri i tërësishëm i librave.

* AAK - [[Rasim Selmanaj]]

* [[LDK]] - Mehmet Bojku

* [[PDK]] - Musë Mushkolaj

* LDD - Blerim Bajraktaraj

* PSD - Tahir Kuçi