Koreja e Jugut: Dallime mes rishikimesh

'''Korea e Jugut''', zyrtarisht '''Republika e Koresë''' ([[gjuha koreane|koreisht]]: 대한민국, ''daehan minguk''), e njohur edhe vetëm si '''Korea''', është vend i pavarur në Azinë Lindore, i shtrirë në pjesën jugore të Gadishullit Korean. Kufizohet në veri me [[Koreja e Veriut|Republikën Demokratike Popullore të Koresë]] (Korea e Veriut), me të cilën përbënte një shtet të vetëm deri më 1945, ku pas çlirimit nga okupimi japonez pjesa veriore e Gadishullit Korean hyri në ndikimin [[Sovjetik]], kurse pjesa jugore nën ndikimin e [[Shteteve të Bashkuara të Amerikës]]. Në lindje laget me Detin e Japonisë apo Detin e Lindjes, në jug me Ngushticën e Koresë, e cila e ndan nga [[Japonia]], ndërsa në perëndim ka Detin e Verdhë, i cili e ndan nga [[Republika Popullore e Kinës]]. Koreja e Jugut ndodhet në një rajon me klimë të butë dhe me reliev kryesisht malor. Njëherësh, ka edhe rreth tremijë ishuj, prej të cilëve dallohen Çegju, Ullen dhe Tokto. Ka sipërfaqe prej 99,392 kilometrash katrorë<ref name="kgeography">{{cite web|url= http://www.asianinfo.org/asianinfo/korea/geography.htm#TERRITORY|title= Korea's Geography|publisher=Asianinfo.org|date=1 shkurt 2010|accessdate=13 korrik 2010}}</ref> dhe popullsi prej 50 milion banorësh. Përafërsisht gjysma e popullsisë së vendit banon në kryeqytetin Seul ose në zonën metropolitane të tij, që është një nga zonat metropolitane më të populluara në botë (disa vlerësime e radhisin të dytën më të populluar, menjëherë pas Tokios në Japoni).<ref>{{cite web|author=R.L. Forstall |coauthors= R.P. Greene; J.B. Pick | url= http://www.uic.edu/cuppa/cityfutures/papers/webpapers/cityfuturespapers/session3_4/3_4whicharethe.pdf | title= "Which are the largest? Why published populations for major world urban areas vary so greatly"|editor= City Futures Conference|location= Universiteti i Illinoit, Chicago|year = julio de 2004|pages = tabela 5, faqe 34|language = anglisht| accessdate=19 qershor 2010|format= PDF}}</ref>

 

Qytetërimi korean është një nga qytetërimet më të lashta të botës.<ref>{{cite web|url= http://www.rom.on.ca/news/releases/public.php?mediakey=sg1yebpnv8|title= Gallery of Korea|accessdate= 19 qershor 2010|author= Museo Real de Ontario|work= ROM.on.ca|date= 2005|language= anglisht}}</ref> Gjetjet arkeologjike tregojnë se Gadishulli Korean u popullua qysh në periudhën e paleolitit të poshtëm.<ref>{{cite web|url=http://www.rom.on.ca/news/releases/public.php?mediakey=sg1yebpnv8 |title=Ancient civilizations |publisher=Rom.on.ca |date= |accessdate=25 prill 2010}}</ref><ref>[http://www.opm.go.kr/warp/webapp/content/view?meta_id=english&id=35 OPM.go.kr]</ref> Historia koreane fillon me themelimin e shtetit Kogjoson më 2333 p.K. nga prijësit legjendar Tangun. Që nga bashkimi i tri mbretërive të Koresë më 668 e.s., gadishulli u sundua si një vend i vetëm nga dinastitë vendëse Silla, Gorjo dhe Çoson, duke i bërë ballë sulmeve të shumta kineze e japoneze. Perandoria Koreane u shpërbë më 1910, kur vendi u aneksua nga Japonia. Pas çlirimit dhe okupimit nga forcat sovjetike dhe amerikane në mbarim të Luftës së Dytë Botërore, gadishulli u nda në Korenë e Veriut dhe të Jugut. Kjo e fundit u shpall shtet demokratik më 1948, ndonëse zgjedhje të lira e demokratike u zhvilluan deri në vitin 1987.

 

Koreja e Jugut është republikë presidenciale, e ndarë në 16 njësi administrative, dhe vend i zhvilluar me standard të lartë të jetesës. Është ekonomia e katërt më e madhe në Azi dhe e 13-ta në botë sipas barazisë së fuqisë blerëse.<ref name=ref_duplicada_2>{{cite web |url= http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/GDP_PPP.pdf |title= Gross domestic product 2008, PPP|accessdate= 19 de junio de 2010 |language= inglés|autor= Banco Mundial |work= World Bank.org|fecha= 2009|format= PDF}}</ref> Ekonomia është e orientuar ndaj eksportit, me prodhim të përqendruar në elektronikë, automobila, anije, makineri, petrokemikale dhe robotikë. Korea e Jugut është anëtare e Kombeve të Bashkuara, Organizatës Botërore të Tregtisë, Organizatës për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) dhe ekonomive të G-20-shes. Është gjithashtu anëtare themeluese e Forumit të Bashkëpunimit Ekonomik të Azi-Paqësorit (APEC) dhe Samitit të Azisë Lindore.

 

== Gjeografia ==

Ajo shtrihet teresisht ne jug te gadishullit dhe ne veri kufizohet vetem me Korene e Veriut.

 

=== Klima ===

 

 

== Popullsia ==

=== Qytetet ===

 

 

 

 

 

== Njësitë administrative ==

 

== Politika ==

Republika e Koresë është Republikë presidenciale ku kreu i shtetit është garanti i mbarvajtjes së prcoeseve demokratike në vend. Presidenti i Republikës së Koresë së Jugut është [[Lee Myung-bak]].

Si shumica e shteteve demokratike, Korea e Jugut ka ndarje të barabartë të pushteteve në [[legjislativ]], [[ekzekutiv]] dhe [[gjyqësor]]. Pushteti legjislativ ushtrohet nga [[Asamblea Kombëtare]] (Gukhoe), pushteti ekzekutiv ushtrohet nga Presidenti i Republikës dhe qendër e pushtetit ekzekutiv është Shtëpia Blu ose Cheong Wa Dae ne koreanisht, ndërsa gjyqësori ushtrohet nga [[gjykatat]] ku më e larta është [[gjykata supreme]].

 

== Ekonomia ==

 

== Kultura ==

 

== Infrastruktura ==

 

== Burimet ==

 

== Shih edhe ==