Wikipedia

Lima: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
v Bot: Migrating 130 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2868 (translate me)
No edit summary
Rreshti 1:
{{Ky artikull|Ky artikull merret me qytetin '''Lima''' për artikujt me shprehje të ngjajshme shiko [[Lima (kthjellim)]]}}
{{Qytet (Peruja)
{{Pp}}
|Qyteti = Lima
|Emri spanjisht = Lima
|Nofka = <small>La ciudad de los reyes (Qyteti i mbretërve)</small>
|Moto =
|Flamuri_figura = Bandera de Lima.png
|Flamuri_artikulli = Flamuri i Limës
|Stema_figura = Coat of arms of Lima.svg
|Stema_artikulli = Emblema e Limës
|Pamje = Lima collage01.jpg
 
<!--Administrimi territorial-->
|Rajoni = autonom
|Provinca = Lima
|Kryetari = Luis Castañeda
 
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja = 2.672,3
|Popullsia = <small>(2015)</small> 8.852.000
|Dendësia = 3.000
 
<!-- Të dhëna-->
|Lartësia = 0 deri 1.550
|Vendasit =
|Themelimi = 18 janar 1535
|Kodi Postal =
|Targa e automjeteve =
|Aeroporti = Aeroporti Ndërkombëtar "Jorge Chavez"
|Faqja Zyrtare = [http://www.munlima.gob.pe www.munlima.gob.pe]
 
| gjer_g=12 | gjer_m=2 | gjer_s=36
| gjat_g=77 | gjat_m=1 | gjat_s=42
}}
 
'''Lima''' është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i [[Peru]]së. Ajo është vendosur në luginat e lumenjve Cillon, Rimak dhe Lurin, në një bregdet mbi Oqeanin Paqësor. Ajo formon një zonë të bashkuar urbane me qytet-portin e Kallaos. Lima është qyteti i peste më i madh në Amerikën Latine, mbas San Paulos, Meksiko Sitit, Buenos Airesit dhe Rio De Zhaneros. Lima është themeluar nga kolonizatori Spanjoll Francisko Pizarro më [[18 janar]] [[1535]], si la ''Ciudad de los Reyes'', ose Qyteti i Mbreterve. Ajo u be qyteti më i rëndësishëm në mbretërinë spanjolle të Perusë dhe, mbas luftës peruane për pavarësi, u be kryeqyteti i Republikës së Perusë. Sot rreth një e treta e popullsisë peruane jeton në zonën metropolitane.
Line 20 ⟶ 52:
 
== Demografia ==
Me një popullsi vendase prej 78.605852.743000, dhe 89.472752.935000 për zonën metropolitane dhe një dendësi të popullsisë prej 3.008.8300 banoreshbanorësh për kilometër katror si e 2007, Lima radhitet si qyteti i 1830-të më i populluar në botë. Popullsia e tij paraqet një përzierje shumë komplekse të gupeve racore dhe etnike. Tradicionalisht, metistetmetisët e përzierjes amerikaneamerindiane dhe evropiane (shumica spanjollespanjollë )dhe origjinaitalianë) janë kontingjentetgrupi etnik më tëi mëdhamadh. GrupiPeruanët europianë ose, siç quhen ndryshe peruanët e bardhë janë grupi i dytë janëmë kaukazianeti emadh. bardhe,Shumë prej tyre janë kryesisht me prejardhje spanjolle, italiane dhe italianegjermane, shumë të ndjekurtjerë ngame prejardhje franceze, angleze, gjermane,ose kroate dhe të tjerë evropiano lindore. GrupiPakicat tretënë ështëLima ipërfshijnë përbëreAmerindianët nga(kryesisht amerikanetAymara dhe atjeQuechua) ndodhendhe njëAfro-peruanët, numërparaardhësit iafrikanë madhtë hebrenjsh,të cilëve u sollën në rajon si skllevër. Në Lima ka edhe shumë hebrenj me prejardhje evropiane dhe tëshumë lindjesnga sëLindja mesmee Mesme. AziatiketAziatikët zënëpërbëjnë një numër të madh të popullsisë metropolitane, veçanërishtsidomos e me prejardhje kineze (kantoneze) dhe japoneze, paraardhësit e të cilëve erdhën kryesisht në shekujt e 19-të dhe 20-të. Lima ka komunitetin më të madh kinez në Amerikën latine. Vendi

Vendbanimi i pareparë në tëznën cilinku u beështë Lima përbehej nga vetëm 117 blloqe shtëpish. NeNë 1562, njëu tjetërndërtua një distrikt u ndërtuatjetër në anën tjetër të lumit Rimak dhe në 1610, u ndërtua ura e pare e gurtegurtë. Lima kishte, në ketëkëtë kohe,kohë një popullsi prej rreth 26.000 banorë, e përbëre nga 42 % të zinj(shumica sllave)dhe 38 % të bardhebardhë. NeNë 1861, sasianumri ei banorevebanorëve i kalonte 100.000, dhe nga 1927 sasi u dyfishua. Gjatë fillimit të shekullit të 18-të mijëra emigrantë erdhën në qytet, një numër i konsiderueshme francezeshfrancezësh, italianitalianësh dhe gjermanegjermanësh, shumë ngaprej atatyre iuu përshtatenpërshtatën me shoqërinë peruane. Ata u organizuan në klube punëpune, dhe ata ndërtuan shkollat e tyre ; për shembull, shkollën amerikano-peruane e cila është e vendosurndodhet në Miraflores, Aleanca franceze(aleanca franceze e Limës)liceu i famshëm franco-peruan dhe spitali Maison de sante, shkolla britaniko-peruane në Monteeriko, dhe gjithashtu disa shkolla gjermano- peruane. Ata gjithashtu influencuan në kuzhinën peruane, italianët në veçanti përdoren një influence të fortë në zonat e Mirafloresit dhe san isidros me restorantet e tyre, të quajtur trattorias. Një numër i madh emigrantesh kineze, dhe një numër më i vogël japonezesh erdhën në Limë dhe u stabilizuan në lagjen Barrios Altos afër qytetit të poshtëm të Limës.
 
[[Kategoria:PeruKryeqytete të botës]]
[[Kategoria:Qytete në Peru]]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Lima"