Grekët e sotëm: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v U kthyen ndryshimet e 80.80.163.241 (diskutimet) në versionin e fundit nga Magioladitis.
Rreshti 12:
== Hisoria dhe Etimilogjia ==
[[Skeda:Proto Greek Area reconstruction.png|thumb|Një rindërtim i mijëvjeçarit të 3-të. BC "Proto-Greqisht zonë", sipas gjuhëtari [[Vladimir I. Georgiev|V. I. Georgiev]].]]
Grekët e flasin gjuhën greke, e cila formon degën e saj unik brenda familjes gjuhëve indo-evropiane. pordhaaAta janë pjesë e një grupi të para-moderne etnive, e përshkruar nga Anthony D. Smith, si një ''"populli arketipik diasporike"''. <ref>{{cite book|editor1-last=Guibernau|editor1-first=Montserrat|editor2-last=Hutchinson|editor2-first=John|editor2-link=John Hutchinson (academic)|title=History and National Destiny: Ethnosymbolism and its Critics|publisher=[[Wiley-Blackwell]]|location=[[Oxford]]|year=2004|page=23|isbn=1-4051-2391-5|quote= Smithi thekson se miti i zgjedhjeve hyjnor mban vazhdimësinë e identitetit kulturor, dhe, në këtë aspekt, ka mundësuar disa para-moderne të komuniteteve të tilla si hebrenjtë, armenët dhe grekët që të mbijetojnë dhe të vazhdojnë përgjatë shekujve dhe mijëvjeçarëve(Smith 1993: 15-20).}}</ref><ref>{{cite book |last=Smith |first=Anthony D. |authorlink=Anthony D. Smith |title=Myths and memories of the nation |publisher=Oxford University Press |year=1999 |page=21 |isbn=0-19-829534-0 |quote= Ajo thekson rolin e miteve, kujtimet dhe simbolet e ''zgjedhursisë etnike'', traumat, dhe "moshën e artë 'e shenjtorëve, shërbelë, dhe heronjë në rritjen e nacionalizmit modern mes hebrenjtë, armenët dhe grekët-e popujve arketipik diaspora. }}</ref> Proto-grekët mundesisht mbërriti në zonën e quajtur tani Greqi, në pjesën jugore e [[Ballkani|gadishullit Ballkanik]], në fund të mijëvjeçarit të 3-të para Krishtit. <ref>{{harvnb|Bryce|2006|p=91}}</ref><ref>{{harvnb|Cadogan|Langdon Caskey|1986|p=125}}</ref>{{Ref label|A|a|none}}, Megjithëse, një migrimi më vonë, në rrugë detare, nga Anatolinë lindore drejt Armenisë moderne, ka qenë gjithashtu sugjeruar.<ref>{{harvnb|Drews|1988|pp=181–182}}</ref> Ka pasur të paktën dy migrime. Migrim i pari: jonianët dhe ajelionianet [''latinisht'': Aeleonian]. Ky migrimi ka rezultuar Greqinë Mikenase, në shekullin e 16-të. <ref name=Brit1/><ref>{{cite book |last=Chadwick |first=John |authorlink=John Chadwick |title=The Mycenaean world |url=http://books.google.com/books?id=RMj7M_tGaNMC&dq |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |year=1976 |pages=1–3 |isbn=0-521-29037-6}}</ref> Dhe së dyti, pushtimi dorian (ose dorik) përreth pes shekullin e 11-të, duke zhvendosur grekët arkado-qipriotë, të cilët zbritën nga periudha Mikenase. Të dy migrime të ndodhin në periudha të mprehta, Mikenase në tranzicion në Epokën e Bronzit dhe migrimi dorik në rënies i Epokës së Bronzit. Ne diturisë aktuale, supozimi standarde eshte të të grupojë grekët jonike së bashku me grupin arkado-qipriot, si pasardhës i nje migrimit i vetëm mes Epokën e Bronzit në kundërshtimin e dyfishtë me grupin perëndimore grekëve dorik.
 
Mikenase ishin në fund të fundit populli greko-folës i parë, vërtetuar nëpërmjet burimeve historike, shënime me shkrim në shkrimin [[Linear B]]. <ref>{{cite encyclopedia |year=2008 |title ='Mycenaean language |encyclopedia= Encyclopædia Britannica |publisher= Encyclopædia Britannica Inc |location=US |id=Online Edition }}</ref>, dhe nëpërmjet jehonat e tyre letrare në veprat e [[Homeri]]t, disa shekuj më vonë. Mikenase shpejt depërtuan në Detin Egje dhe në shekullin e 15-të kishte arritur në Rodos, Kretë, Qipro, ''ku [[Teucer]] thuhet se ka themeluar koloninë e parë'', edhe brigjet e Anadollit. <ref name=Brit1/><ref>{{cite book |last1=Criti |first1=Maria |last2=Arapopoulou |first2=Maria |title=A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |year=2007 |pages=417–420 |isbn=0-521-83307-8}}</ref>. Rreth 1200 BC [[dorian|dorianët]], një tjetër greko-folëse populli, e ndjekur nga [[Epiri]] <ref>{{cite book |title=A History of the Archaic Greek World, ca. 1200-479 BCE |last=Hall |first=Jonathan M. |year=2007 |publisher=Wiley-Blackwell |isbn= 0-631-22667-2 |page=43}}</ref> Historianët kanë besuar se pushtimit dorian shkaktoi kolapsin e [qytetërimit Mikenase []], por ka të ngjarë që sulmi kryesor ishte bërë nga Raiders bregdetarë, "nga popujt e detit", të cilët lundruan në Mesdheun lindor, rreth 1180 pes. <ref>Chadwick John. (1976).''The Mycenean world''.Cambridge Univ. Press .p 178 ISBN 0-521-21077-1</ref> Pushtimi dorik u pasua nga një periudhë të dobët vertetuar të migrimeve, i quajtur në mënyrë të përshtatshme "Mosha greke errët", por nga 800 pes peizazhi e Greqisë Arkaike dhe Klasike ishin i dukshëm. <ref name=Brit1/> Në epikave homerike, grekët e prehistorisë shihen si paraardhësit e qytetërimit të hershëm klasike të kohës së vet Homerit. <ref>{{cite book |title=Die mykenische Welt und Troja |last=Podzuweit |first=Christian |year=1982 |publisher=Moreland |location=Germany |pages=65–88 |coauthor=B. Hänsel}}</ref> ndërsa panteoni Mikenas përfshihen shumë prej hyjnive (p.sh. [[Zeusi]], [[Poseidoni]] dhe [[Hadesi]]), dëshmuar në fenë greke e mëvonshme. <ref>{{cite book |title=The origins of Greek religion |last=Dietrich |first=Bernard Clive |year=1974 |publisher=Walter de Gruyter |isbn=3-11-003982-6 |page=156}}</ref><ref>{{cite encyclopedia |year=2008 |title =Aegean civilizations, Religion |encyclopedia= Encyclopædia Britannica |publisher= Encyclopædia Britannica Inc. |location=United States |id=Online Edition }}</ref>