Argjipeshkvia katolike Tiranë-Durrës: Dallime mes rishikimesh

'''Arqipeshkvia katolike Tiranë-Durrës''' (Latinisht: Archidioecesis Tiranensis-Dyrracenus) ekziston qysh nga shekulli XIII dhe përpara ishte njohur si Metropoli i EPIRUS NOVUS, që ka qenë një nga emrat të [[Durrësi]]t. Durrësi si qytet ilirik është themeluar që në shekullin IV para Krishtit. Njihej me dy emra tjetër, DYRRACHIUM dhe EPIDAMNUS. Më gjatë flet vepra e Daniel Farlatit, “ILLYRICUM SACRUM” (Iliria e Shenjte), botuar në latinisht në Venedikt në vitin 1917. Libri përbëhet nga tetë volume të medhamëdha me më shumë se 500 faqe secili. Volumi i shtatë rreshton historinë kishtare kryesisht nga Dalmacia deri në kufi me Greqinë. Ky volum është i përkthyer në gjuhën shqipe. Durrësi, si dioqezë Metropoli, në shekuj të parë të krishterimit, d.m.th. rreth shekullit III e pas kishte 20 dioqeza sufragane, mbi të cilat flet gjerë e gjatë Farlati.

Në vitin 1640 tregohet se kryeipeshkvi i Durrësit, që kishte rezidencën e tij në Shna Prende të Kurbinit, në personin e Rafael K’Ambrosias, për lehtësi komunikacioni, e vendosi selineselinë e tij në Delbnisht, po të Kurbinit, deri në vitin 1937, kur Mons. Vinçens Prendushi e rivendosi në Durrës.

Kryedioqeza e DurresitDurrësit ka paturpasur në mënyrë të pandërprerë barinjtë e vet deri më Imzot Vinçens Prendushin që vdiq në burgun e Durrësit më 1949, më pas ndoqenndoqën Vikarët Dioqezanë Mons. Pjetër Dema, Don Luigj Gashi e Don Zef Bici dhe i fundit Don Ndoc Sahatçia i dioqezesdioqezës së Lezhës. Në fillim të vitit 1967 të gjitha kishat e Shqipërisë u mbyllen, shumë u prishen e të tjera u përdoren për perdorimepërdorime profane. Sigurisht të gjitha pronat e kishës janë sekuestruar nga shteti.

Më [[25 Prill|25 prill]] [[1993]] kur [[Papa Gjon Pali II]] vizitoi Shqipërinë, shuguroi edhe 4 Ipeshkvij, mes të cilëve Mons. [[Rrok Mirdita]] u emeruaemërua Arqipeshkëv Durrës–Tiranë. Më 26 janar 2002 u bë Kushtimi i Kishës Katedrale të Shën Palit në [[Tirana|Tiranë]] nga Kardinal [[Angelo Sodano]] si perfaqësuespërfaqësues i Papës. Atë ditë Arqidioqeza jone Durrës-Tiranë ka marrë prej Papës Gjon Pali II titullin Metropolitane dhe emri e saj ndryshonte në “Arqidioqeza Metropolitane Tirana-Durrës”. Mons. Rrok Mirdita ka marrë paliumin si Metropolit nga [[Papa Benedikti XVI]] më [[29 Qershor|29 qershor]] [[2005]] në [[Roma|Romë]].

* [http://www.forumikatolik.net/archive/index.php/t-362.html?s=c862719e3bfcbfe56ec9951eac72bcbb]