Georg Vilhelm Fridrih Hegel: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 2:
'''George Wilhelm Friedrich Hegel''' (Georg Vilhelm Fridrih Hegel; jetoi nga 27 gushti 1770 - 14 nentor 1831), ishte filozof gjerman.
 
'''Georg wilhelm Friedrich Hegel''' lindi ne datendatën [[27 gusht]] [[1770]], biri i njenjë nepunesinëpunësi te thjështëthjeshtë te financave mbreterore. Liceun e mbaroi me 1788 dhe u anetaresua ne seminarin e Tubingenit ku studioi ne deget filozofi dhe teologji. Ai ndante dhomendhomën e konviktit me Fridrih Holderingun (1770-1834) dhe Fridrih von Shelingun (1775-1854). Hegeli e dha provimin perfundimtare me 1793 dhe me pas dha mesimemësime private ne Berne deri me 1797. Nga ky vit e deri me 1800, ai dha leksione private ne Frankfurt-mbi-Majn. Vdekja e babait i beri te mundur te shtinte ne dore nje trashegimi te mjaftueshme per tu vendosur ne Jene. Atje, me 1801, mbrojti tezen e tij. E nisi si mesues privat, por me 1805 te gjithe e njihnin si profesori "i jashtezakonshem" i filozofise. Per dy vjet, Hegeli perfundoi vepren e tij te njohur "Phanomenologie des Geistes" (Fenomenologjia e Shpirtit). Pak para se kjo veper te shihte driten e botimit me 1807, Hegeli mori drejtimin e gazetes se Bambergut "Bamberger Zeitung". Ai mbajti nga viti 1808 deri me 1816, ai mbajti postin e rektorit te liceut artistik te Nurembergut. Rreth kesaj periudhe daton edhe vepra e tij e dyte "Wissenschaft der Logik" (Shkenca e Logjikes). Hegeli u martua me 1811 me Mari von Tuher e cila do te behej nena e dy femijeve te tij. Vepra e radhes mbante titullin "Enzyklopadie der philosophien Wissenschaften Grundrissen" (Enciklopedia e shkurtuar e Shkencave Filozofike) dhe nen titull shkruhej "Profesori i universitetit te Haidelbergut G.W.F. Hegel". Dy botime me te plota pasuan ne ne vitet 1827 dhe 1830. Krahas karrieres didaktike, ne kete periudhe, Hegeli botoi (ne bashkepunim me nje reviste) studimin e tij "Heidelberger Jahrbucher" (Analet e Haidelbergut). Me 1818, ai u fut si profesor ne Universitetin e Berlinit ku zevendesoi Fihten. Leksionet e tij u bene menjehere te famshme. Nder deget qe jepte Hegeli rreshtohen:
 
* Logjika
* Historia
* E Drejta dhe Feja
* Antropologjia
* Antroppologjia
* Psikologjia
* Filozofia e NatyresNatyrës
* Filozofia e Artit
* Historia e FilozofiseFilozofisë
* Historia BoteroreBotërore
 
Shkolla e krijuar rreth tij dote ushtronte nje ndikim te madh ne opinionin publik dhe qarqet intelektuale ne vitet 1820. Nje organ i shperndarjes se mendimit Hegelian ishte dhe "Jahrbucher fur wissenschaftliche Kritik" (Analet e Kritikes Shkencore)qe dote botohej per here te pare me 1827. Megjithate, ajo qe mbahet si vepra me e rendesishme e Hegelit qe botuar para 6 vitesh dhe titullohej "Grundlinien der Philosphie des Rechts" (Parime te Filozofise te se Drejtes). Ky ishte nje traktat filozofik-politik mbi teorine e shtetit. Njekohesisht, ishte i pari dhe i vetmi cikel konferendash berlineze te botuara nen kujdesin e vete Hegelit. Ai i vizitonte rregullisht qendrat me te medha intelektuale te Europes. Me 1830, mori postin e rektorit te Universitetit te Berlinit. Gjithesesi, ai nuk e mbajti kete post gjate. Me 14 nentor 1831, Hegeli nderroi jete. Ai u varros prne Fihtes ne varrezen protestante te kishes se Berlinit. Shume nga mendimet dhe parimet qe u botuan me vone ne "Vepren e Plot te G.W.F. Hegel" ishin ne te vertete leksione qe u botuan nga studentet pasi Hegeli nuk i la te shkruara.
Rreshti 21:
== Veprat më të njohura ==
* Phanomenologgie des Geistes (Fenomenologjia e Shpirtit) - 1807
* Wissenschaft der Logik (Shkenca e Logjikes) - 1808-`16
* Heidelberger Jahrbucher (Analet e Haidelbergut) - 1818
* Enzyklopadie der phiosophien Wissenschaften Grundwissen (Enciklopedia e Shkurtuar e Shkencave Filozofike) - Botimi I me 1821, botimi II me 1827, botimi III me 1830.
Botimi II me 1827
Botimi III me 1830
* Grundlinien der Philosophie des Rechts (Parime te Fiolozofise te se Drejtes) - 1821
* Jahrbucher der wissenschaftliche Kritik (Analet e Kritikes Shkencore) - 1827