Shqiptarët: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 64:
'''Shqiptarët''' janë një grup etnik dhe [[kombi|komb]] autokton me vendbanim në [[Shqipëri]], Kosovë dhe shtetet përreth.
"Emri i vertetë i Shqypnisë asht "Arbnia" ose "Arbëria". Emri "Albanie" qi përdoret nga Evropianët i ka lodhë për së tepërmi auktorët për t'i gjetë arsyet dhe rrjedhimin. Me qenë se Grekët nuk mund ta flasin shkronjën b, fjala "Arbenia" kthehet në "Arvania" kurse popullësinë e saj e quejtën "Arvanit".
Fjala 'Are' don të thot Shqyp "dheu ku mbillet", dhe fjala "Ban" në Shqypen asht si në gjuhënpersiane , don të thot ai që ban. Atherë del vetiu se "arban" do me thanë "bujk". Ata që kanë sjellë për herë të parë mjeshtrinë e bujqësisë në Evropë janë kombet arian të ardhur nga Azija e Mesme dhe s'ka aspak dyshim se Shqyptarët kanë qenë ma të vjetrit e këtyne kombeve.<ref>Sami Frashëri, (Shkrim biografik i Rexhep Mitrovicës për Sami Frashërin, botuar në gazetën " Flamuri", nr 23-24, 1951, 25-26,1952 dhe 31-36 1952). Fazli Hajrizi, Rexhep Mitrovica në Lëvizjen Komëtare, Libri Shkollor, Prishtinë, 2008. ISBN 987-9951-07-690-6, faqe 586</ref>
Ata flasin [[Gjuha shqipe|gjuhën shqipe]] dhe e kanë origjinën në territoret antike të [[Iliria|Ilirisë]] dhe [[Epiri]]t në [[Ballkan]]in perëndimor ([[Evropa|Evropë]]). Shqiptarët janë rreth 13 milionë , megjithëse sot më shumë se gjysma e shqiptarëve
Ka komunitete historike shqiptarë në [[Itali]] ([[Arbëreshët]]), [[Greqi]] ([[Arvanitët]]), [[Mali i Zi]], [[Ukrainë]], [[Serbi]], [[Turqi]], [[Egjipt]], [[Bullgari]], [[Bosnja]], [[Kroacia]], [[Rumania]], [[Sllovenia]], [[Republika e Maqedonisë]], dhe më shumë kohët e fundit në [[Evropë]] në [[Austria]], [[Britania e Madhe]], [[Franca]], [[Gjermania]], [[Suedia]], [[Zvicra]], dhe në [[Amerikë]] në [[Argjentina]], [[Brazili]], [[Kanada]] dhe [[Shtetet e Bashkuara]].
Ne shtetin e Maqedonise, po ashtu edhe shtetet perreth Shqiperise dhe Kosoves, si Serbia, Greqia, dhe Mali i Zi, jane munduar qe ta zvogelojne numrin e banoreve Shqiptare, dhe shum prej tyre jane asimiluar dhe identifikohen si Turq, Boshnjak apo kombesi te tjera, shkaku ndaljes se shkollimit ne gjuhen Shqipe ne shtetet perreth Kosoves dhe Shqiperise. Ne Maqedoni jane se paku 927,000 banore Shqiptare sipas nje dhenie, dhe kjo do te thote se numri me rrethe 500,000 banoreve ne Maqedoni eshte genjeshtere e madhe, kurse ne vitin 1981 jane regjistruar se paku 600,000 banore te etnis Shqiptare. Ne disa vende numri i Shqiptareve krejtesisht eshte shpallur mbi 15,000,000. Ne Turqi banojne se paku 1000,000 Shqiptare, po ashtu edhe ne Greqi, populli Arvanitas eshte mbi 2000,000 banore, dhe nuk kane asnje shkoll te fillore apo te mesme qe zhvillohen ne keto dy shtete per popullin Shqiptare (Arvanitasit). Po ashtu edhe ne Presheve, Bujanovc dhe Medvegje, qe jane pjese e Kosoves Lindore, ka banore me probleme te arsimit dhe te drejtave te tyre te barabarta, qe jane drejta njerezore.
== Në kuptimin shoqëror ==
Line 140 ⟶ 142:
{{Paragraf}}
-->== Feja ==
Sipas burimeve historike [[Perandoria Bizantine|bizantine]] të fundit të shekullit XI, shqiptarët ishin pothuajse plotësisht [[Të krishterët|të krishterë]].<ref>Comnena, Anna. The Alexiad, Book IV.</ref> Të gjithë shqiptarët ishin të krishterë [[Ortodoksia në Shqipëri|ortodoks]] deri në mesin e shekullit XIII, kur [[gegët]] u konvertuan në [[Katolikë të ritit romak|katolikë]], si mjet rezistues ndaj [[Sllavët|sllavëve]].<ref name="Stavrianos2000">{{cite book|author = Leften Stavros Stavrianos|title = The Balkans Since 1453|url = http://books.google.com/books?id=xcp7OXQE0FMC&pg=PA497|accessdate = 17 July 2013|date = January 2000|publisher = C. Hurst & Co. Publishers|isbn = 978-1-85065-551-0|page = 498|quote = Religious differences also existed before the coming of the Turks. Originally, all Albanians had belonged to the Eastern Orthodox Church... Then the Ghegs in the North adopted in order to better resist the pressure of Orthodox Serbs.}}</ref><ref name="Chisholm1910">{{cite book|author = Hugh Chisholm|title = Encyclopaedia britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information|url = http://books.google.com/books?id=0PgtAAAAIAAJ|accessdate = 18 July 2013|year = 1910|publisher = Encyclopaedia Britannica|page = 485|quote = The Roman Catholic Ghegs appear to liave abandoned the Eastern for the Western Church in the middle of the 13th century}}</ref><ref name="Ramet1989">{{cite book|last = Ramet|first = Sabrina P.|title = Religion and Nationalism in Soviet and East European Politics|url = http://books.google.com/books?id=50GTIhntKvYC&pg=PA381|year = 1989|publisher = Duke University Press|isbn = 0-8223-0891-6|page = 381|quote = Prior to the Turkish conquest, the ghegs (the chief tribal group in northern Albania) had found in Roman Catholicism a means of resisting the Slavs, and though Albanian Orthodoxy remained important among the tosks (the chief tribal group in southern Albania), ...}}</ref> [[Krishterimi]] më vonë u zëvendësua nga Islami si feja më e përhapur e shqiptarëve gjatë periudhës së sundimit [[Perandoria Osmane|osman]] nga shekulli XV deri në vitin 1912. Krishterizmi katolik dhe ai ortodoks vazhduan të
Sipas censuseve të vitit 2011 në [[Shqipëria|Shqipëri]] 58.79% e banorëve ishin [[Myslimani|myslimanë]], ndërsa në [[Kosova|Kosovë]] 95.60%, duke e bërë [[Feja Islame|Islamin]] fenë më të përhapur në dy vendet shqiptare.
| |||