[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Etiketat: Përpunim pamor Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
v U kthyen ndryshimet e 31.22.50.170 (diskutimet) në versionin e fundit nga Addbot.
Rreshti 1:
[[Skeda:Human skull front simplified (bones).svg|thumb|220px|Kafka e njeriut (përpara)]]
[[Skeda:740px-Human skull side simplified (bones)111.jpg|thumb|222px|Kafka e njeriut (anash)]]<div>
'''Kafka''' është skeleti i kokës.
'''Boshti kurrizor''' përbëhet prej disa [https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Eshtrat eshtrave] pa forma të rregullta të cilat quhen unaza. Te fëmijët ka 33-34 por duke u rritur unazat e poshtme ngjiten. Tek një njeri i rritur ka 26 unaza. Ndërmjet unazave ka disqe kërce të cilat boshtit kurrizor i japin elasticitet për një lakim të madh. Në mesin e secilës unazë ka një vrimë të madhe ku të gjitha unazat lidhen përmes indit lidhor, këto vrima bashkarisht në unazat e tyre formojn një gyp në të cilin ndodhet palca kurrizore.
 
Në fjalorin e gjuhës shqipe ''Kafka'' është: Tërsia e [[Eshtrat|kockave]] të kokës që e rrethojnë [[sistemi nervor qendror|trutë]] , kupa e kokës , kapaku i kokës , rrashti i kresë apo koka e një të vdekuri, e zhveshur nga mishrat <ref><small>[[Fjalor i Gjuhës së Sotme Shqipe]] - [[Tiranë]], [[1980]] </small></ref>.
 
</div>
 
== <div class="mw-ui-icon mw-ui-icon-arrow-up mw-ui-icon-element indicator" title=""></div><span class="mw-headline" id="Unazat_kurrizore">Unazat kurrizore</span>[https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Vertebra#/editor/1 Redakto] ==
<div class="collapsible-block open-block" id="content-collapsible-block-0" aria-pressed="true" aria-expanded="true">
* Unazat duke filluar prej lart deri posht janë emëruar sipas vendit ku ndodhen.
** '''7 unaza të qafës''' e përbëjnë qafën, këto unaza trupin e kanë më të vogël për dallim prej unazave të tjera dhe në zgjatimet anësore kanë nga një vrimë për kalimin e arteries vertebrale. Unaza e parë dhe e dytë dallohet për nga forma, e para quhet atlas dhe e fikson kokën ndërsa e dyta quhet axis dhe shërben për lëvizje.
** '''12 unaza të brinjëve''' të cilat janë të lidhura me 12 çiftet e brinjëve dhe së bashku formojn kafazin e krahërorit, në trupin e tyre dallohen disa copëza për artikulim me brinjët, gjithashtu në zgjatimet anësore kanë sipërfaqe për nyjëzim me brinjët.
** '''5 unaza të belit''' të vendosura ne pjesën e poshtme, janë më të mëdha prej unazava tjera dhe mbajnë peshë më të madhe.
** '''5 unaza ijore''' jane vetëm te fëmijët kurse te njerëzit e rritur ato janë të ngjitura.
** Ashti-'''unazat kërbishtore''' përbëhet prej 4-5 eshtrave të hollë te fëmijët kurse te të rriturit është vetëm nji asht.
</div>
 
== <div class="mw-ui-icon mw-ui-icon-arrow-up mw-ui-icon-element indicator" title=""></div><span class="mw-headline" id="Foto_shtes.C3.AB">Foto shtesë</span>[https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Vertebra#/editor/2 Redakto] ==
<div class="collapsible-block open-block" id="content-collapsible-block-1" aria-pressed="true" aria-expanded="true">
* <div><div class="thumb"><div>https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Illu_vertebral_column.jpg/180px-Illu_vertebral_column.jpg</div></div></div>
</div>
 
[[Skeda:Gray188.png|Kafka ( anash )|right|thumb]]
*
== Ndarja e eshtrave të kokës te njeriu ==
* Skeleti është i ndarë në dy pjesë:
* [[Eshtrat e njeriut|Eshtrat]] kraniale (cranium)
* [[Eshtrat e njeriut|Eshtrat]] e fytyrës
 
==== [[Eshtrat e njeriut|Eshtrat]] kraniale(cranium) ====
[[Eshtrat e njeriut|Eshtrat]] kraniale formojnë një hapsirë topthore e mbuluar me [[Eshtrat e njeriut|eshtrat]] të cilat i japin formën dhe që e mbron trurin. [[Skeleti i njeriut|Skeleti]] kranial përbëhet prej disa copa [[Eshtrat e njeriut||eshtrash]] :
* '''Ashti ballor (os frontales)''' përbën pjesën e përparme të kafkës. Kjo pjesë mbulon dy sytë dhe hapsirën e hundës. Në këtë asht ka zbaztira të cilat quhen sinuse ballore të cilat janë të lidhura me hapsirën hundore . Këto sinuse bashkarisht me sinuset e tjera janë shumë afër hundës quhen sinuse paranazale të kafkës.
* '''Ashti muror (os parietale)''' Ky asht e nderton pjesen e mesme te kubës se kafkës.Ne vijën e mesme ajo nyjëzohet me ashtin rrashtor në të kundërtën me të ashtuquajturën sutura sagitalis.Ky asht ka trajtën e një pllake katëransore,konvekse nga ana e jashtme .Pjesa më konvekse e saj quhet "tuber parietale".
* '''Ashti tëmthor (os temporale)''' prërbën pjesët anësore të eshtrave të kafkës . Këtu bën pjes sinusi asteroid I cili është I specializuar për kanalet e veshit,lodren e veshit si dhe gjith veshin e brendshëm dhe veshin e mesëm.
* '''Ashti sitor (os ethmoidal)''' është shumë I leht dhe thyhet leht , gjendet në mes të syve.Ky lloj ashti merr pjesë si mur I mesëm ne dy zbraztirat e syve.Gjithashtu ka disa dhoma ajrore që është pjesë e sinuseve paranazal . përbën edhe pjesën më të madhe të murit.
* '''Ashti pykor (os sphenoidales)''' gjendet në bazën e kafkës para dy eshtrave temporale.
* '''Ashti zverkor (occipitale)''' paraqet pjesën e pasme të kafkës. Në pjesën bazë të këtij ashti gjendet një vrimë e madhe që quhet (foramen magnum) në të cilën lidhet palca kurrizore me trurin.
 
==== [[Eshtrat e fytyrës]] ====
[[Eshtrat e njeriut|Eshtrat]] e [[Eshtrat e fytyrës|fytyrës]] (pjesa e skeletit të fytyrës) përbëhet prej 15 eshtra:
 
* [[Nofulla e poshtme]]
* [[Nofulla e sipërme]]
* [[Ashti mollzor]]