Dallime mes rishikimeve të "Tepelena"

'''Tepelena''' është qytet dhe kryeqendër e rrethit me të [[Rrethi i Tepelenës|njëjtin emër]] në jug të [[Shqipëria|Shqipërisë]] dhe ka nje sipërfaqe prej 817 km². [[Tepelena]] ka një popullsi rreth 55 mije banorebanorë ([[2005]]) e cila jeton nenë dy qytetet TepeleneTepelenë e [[Memaliaj]] dhe nenë fshat, nenë tetetetë komuna me 35 mijemijë banorebanorë. Rrethi perfshinpërfshin pjese nga krahinat etnografike tetë [[Kurveleshi]]t, [[Lopesi]]tLopësit, Rrezes, Dervenit, Buzit e KrahesitKrahësit, ku seicilasecila shquhet për larminelarminë e traditave, kengevekëngëve, valleve e kostumeve.

NeNë ketekëtë rreth, falefalë pozicionit gjeografik, ka pasur shumeshumë qendra tetë banuara, si vende banimi tetë hapura nenë rajonet [[Dragoti]], [[Beçishti]], [[Damësi]], ashtu dhe vendbanime tetë fortifikuara me mure masive.

Në shekujt pas K.Krishtit u vu re një ndërprerje e veprimtarisë fortifikuese, që përkon me të ashtequajturenashtuquajturën "paqe romake" (Pax Romana), por më tej për të përballuar dyndjet e barbarëve dhe lëvizjet e brendshme ndërtimet u gjallëruan. Në këtë periudhë të vonë antike në [[Tepelenë]] u zhvilluan ndërtime në pika kyçe, në qytet dhe në nyjet rrugore. Historianët trajtojnë si të kësaj periudhe punimet ne Kalivaç, Zharrë, Qesarat (ku janë gjetur qypa, gdhendje mermeri e mbeturina tetë njenjë banje antike)..Tepelena është një vendbanim i hershëm që lidhet me ndërtimin e një keshtjelle në shek VII, të ngritur në këtë pikë strategjike në kryqëzimin e rrugëve të Vjosës, grykës së [[Këlcyra|Këlcyres]], Drinosit dhe Mallakastrës.