Salvador Allende: Dallime mes rishikimesh

Përfshirja e Allende në jetën politike kiliane shtrihet në një periudhë prej gati dyzet vjet. Si një anëtar i Partisë Socialiste, ai ishte një senator, [[deputet]] dhe [[ministër]]. Ai kandidoi pa sukses për presidencën në zgjedhjet e 1952, 1958, dhe 1964. Në vitin 1970, ai fitoi presidencën në një garë të ngushtë midis tre kandidateve. Ai u zgjodh në një balotazh nga Kongresi pasi asnjë kandidat nuk fitoi shumicën e votave.

Si president, Allende promovoi një politikë të nacionalizimit të industrive dhe kolektivizimit. Për shkak të politikave që inicioi dhe faktorëve të tjerë, marrëdhëniet e tij me pushtetin legjislativ dhe gjyqësor u bënë gjithnjë e më të vështira. Një shumicë e qendrës së djathtë duke përfshirë Kristian Demokratët, përkrahja e të cilëve kishte mundësuar zgjedhjen e Allende, denoncoi sundimin e tij si antikushtetues dhe bëri thirrje për përmbysjen e tij me forcë. Më 11 shtator 1973 ushtria e vendit u aktivizua për të larguar Allende nëpërmjet një grushti shteti të sponsorizuar nga [[CIA]] e Shteteve të Bashkuara.<ref>http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,907929,00.html </ref> Më vonë atë ditë, Allende qëlloi veten për vdekje me një pushkë AK-47, gë që u konfirmua dhe në bazë të një hetimi të vitit 2011 të kryer nga një gjykatë kiliane me ndihmën e ekspertëve ndërkombëtarë.<ref>http://www.theguardian.com/world/2011/jul/20/salvador-allende-committed-suicide-autopsy</ref><ref>http://www.bbc.com/news/world-latin-america-14210729</ref>

Pas eliminimit të Allende, ushtria e gjeneralit [[Augusto Pinochet]] nuk pranoi të ktheje autoritetin në qeverinë civile. Si rezultat [[Kili]] u sundua nga një diktaturë ushtarake që ishte në pushtet nga 1973 deri 1990, duke i dhënë fund pothuajse 41 viteve të pushtetit demokratik kilian. Junta ushtarake shkriu Kongresin e Kilit dhe filloi një përndjekje të organizuar të mijëra mbështetësve të Allende.