[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 64:
|gjatësi =
}}
Stokholm'''Stockholmi''' (sue.: Stockholm) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Suedisë[[Suedi]]së dhe përbën zonën më të populluar urbane në Skandinavi. Ai është vendi i qeverisë nacionale suedeze, Riksdag (parlamenti), dhe vendndodhja zyrtare e mbretit suedez si dhe e kryeministrit. Që nga viti 1980, monarku ka qëndruar në Pallatin Drottningholm jashtë Stokholmit dhe përdor Pallatin Mbretëror të Stokholmit si vendin e punës dhe vendndodhjen zyrtare. Që nga 2010, zona metropolitane e Stokholmit përfshin rreth 22% të popullsisë së Suedisë. Stokholmi është qyteti më i populluar në Suedi, me një popullsi prej 864.324 banorë si bashki (2011), 1.372 milionë banorë si zonë urbane (2011), dhe më shumë se 2.1 milionë banorë si zonë metropolitane (2012) në një sipërfaqe prej 6.519 km2.
'''Stockholmi''' (sue.: Stockholm) është kryeqyteti i [[Suedi]]së.
Stokholm është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Suedisë dhe përbën zonën më të populluar urbane në Skandinavi. Ai është vendi i qeverisë nacionale suedeze, Riksdag (parlamenti), dhe vendndodhja zyrtare e mbretit suedez si dhe e kryeministrit. Që nga viti 1980, monarku ka qëndruar në Pallatin Drottningholm jashtë Stokholmit dhe përdor Pallatin Mbretëror të Stokholmit si vendin e punës dhe vendndodhjen zyrtare. Që nga 2010, zona metropolitane e Stokholmit përfshin rreth 22% të popullsisë së Suedisë. Stokholmi është qyteti më i populluar në Suedi, me një popullsi prej 864.324 banorë si bashki (2011), 1.372 milionë banorë si zonë urbane (2011), dhe më shumë se 2.1 milionë banorë si zonë metropolitane (2012) në një sipërfaqe prej 6.519 km2.
 
Themeluar rreth vitit 1250, Stokholmi ka qenë prej kohësh një prej qendrave kulturore , mediatike, politike, dhe ekonomike të Suedisë. Vendndodhja e tij strategjike në 14 ishuj në bregdetin jug-qendror në lindje të Suedisë në gojën e Liqenit Mälaren, ngapranë arkipelagarkipelagut të Stokholmit dhe Detit Balltik, ka qenë historikisht e rëndësishme. Stokholmi ka qenë i emëruar nga GaWC si një qytet global, me një renditje Alfa. Në Indeksin e Qyteteve Globale të vitit 2008, Stokholmi renditet i 24-ti në botë, 10-ti në Evropë, dhe i pari në Skandinavi. Stokholmi është i njohur për bukurinë e tij, ndërtesat dhe arkitekturën e tij, ujrat e tij të bollshëm e të pastër dhe të hapur, dhe parqet e shumta. Ai është referuar disa herë si i Venecia i Veriut.
 
== Pak historiHistoria ==
=== OrigjinëOrigjina ===
Emri 'Stokholm' Emri indahet lehtë ndahet në dy pjesë të dallueshme - Stock-holm (trung i prerë - ishull), por sipër sa kohë nuk ka shpjegim serioz për emrin është prodhuar, mitetmite dhe legjendatlegjenda e ndryshme janë përpjekur për të plotësuar boshllëkun. Sipas një mit 17miti të shekullit të popullsisë17-të banorët e zgjidhjenvendbanimit viking Birka vendosur përvendosëngjeturkrijojnë një zgjidhjevendbanimre,ri dhe për të përcaktuar vendndodhjen e sajtij kishtehodhën një regjistërtrung të lidhur me ar shkon në Liqenin e Mälaren. AjoAi zbritindaloiditëtRiddarholmen e sotmesotëm ku Riddarholmen sotndodhet Kulla e Birger Jarl qëndron, një ndërtesë, si pasojë, ende shpesh përmendet gabimisht si ndertesandërtesa me e vjetervjetër ne Stokholm. Shpjegimi më i vendosurpranuar për emrin janë shkrimet shtyrëtrungjetveringushticën ngushtë kaliminndodhet enë veri të qytetit të vjetër të sotëm, që nga ekzaminimi i cilirrathëve provimevevjetorë të të dendrochronologicalcilëve në fund të viteve 1970, datëdatojnërrethafërsisht vitin 1000. NdërsaEdhe pse nuk ka prova të forta ekziston, ajo është marrë shpesh CrownKështjella Tre Kalaja,Kurorëshe e cila i parapriu pranishëmPallatit të tanishëm Stokholmit Palace,është konsideruar shpesh me origjinë nga këto struktura prej druri, dhe që qyteti mesjetar u zgjerua shpejt rreth saj në mesin e shekullit të 13-të. Në një kontekst më të gjerë historik, StokholmStokholmi mund të mendohet si kryeqyteti i Rajonit Mälaren Liqenit Mälaren, dhe si i tillë mund të ndjekimkërkohet origjinënorigjina e sajtij përsëri përtek të paktën dy qytete shumë më të vjetër: Birka (c. 790-975) dhe Sigtuna, e cila ende ekziston por dominuar rajonin e c. 1000-1240 - një kapital i cili ka qenë thjesht u zhvendos në një numër rastesh.
 
=== Periudha e MesjetesMesjetës ===
'Stokholm' Emri i lehtë ndahet në dy pjesë të dallueshme - Stock-holm, por si nuk ka shpjegim serioz për emrin është prodhuar, mitet dhe legjendat e ndryshme janë përpjekur për të plotësuar boshllëkun. Sipas një mit 17 të shekullit të popullsisë në zgjidhjen viking Birka vendosur për të gjetur një zgjidhje të re, dhe për të përcaktuar vendndodhjen e saj kishte një regjistër lidhur me ar shkon në Liqenin e Mälaren. Ajo zbriti në ditët e sotme ku Riddarholmen sot Kulla e Birger Jarl qëndron, një ndërtesë, si pasojë, ende shpesh përmendet gabimisht si ndertesa me e vjeter ne Stokholm. Shpjegimi më i vendosur për emrin janë shkrimet shtyrë në veri ngushtë kalimin e qytetit të vjetër të sotëm i cili provimeve dendrochronological në fund të viteve 1970, datë në rreth 1000. Ndërsa nuk ka prova të forta ekziston, ajo është marrë shpesh Crown Tre Kalaja, e cila i parapriu pranishëm Stokholmit Palace, me origjinë nga këto struktura prej druri, dhe që qyteti mesjetar zgjerua shpejt rreth saj në mesin e shekullit të 13-të. Në një kontekst më të gjerë historik, Stokholm mund të mendohet si kryeqyteti i Rajonit Mälaren Liqenit, dhe si i tillë mund të ndjekim origjinën e saj përsëri për të paktën dy qytete shumë më të vjetër: Birka (c. 790-975) dhe Sigtuna, e cila ende ekziston por dominuar rajonin e c. 1000-1240 - një kapital i cili ka qenë thjesht u zhvendos në një numër rastesh.
PerPër hereherë te parë emri Stokholm shfaqet në të dhënat historike në letrat e shkruara nga Karl Birger Jarl dhe mbreti Valdemar të vitit 1252. Megjithatë, dy letra tëletrat nuk japin asnjë informacion në lidhje me pamjen e qytetit dhe ngjarjet gjatë dekadave në vijim mbeten të përhapurpaqarta. Ndërsa mungesa e një plani qytet pingulqytetiStokholmStokholmin mesjetaremesjetar duket nuk tregojnëtregon një rritje spontane, ajo është e njohur tregtarët Gjermanishttregëtarët gjermanië të ftuar nga jarl Birger Jarl ka luajtur një rol të rëndësishëm në themelet e qytetit. Në çdo rrethanë, gjatë fundit të shekullit të 13, Stokholm shpejtStokholmi u rrit shpejt për tu bëhetbërë jo vetëm qyteti më i madh në Suedi, por edhe qendër de facto Suedishtpolitike politiksuedeze dhe qëndrimitrezidenca mbretërore. Pra, nga themelimi i sajtij, StokholmStokholmi ka qenë qyteti më i madh dhe më i rëndësishëm suedezesuedez, ei pandashme ngapandashëm dhe në varësi të qeverisë suedeze.
 
Gjatë Bashkimit Kalmar (1397-1523), kontrollinkontrolli Stokholmi Stokholmit ishte shumë ei rëndësishmerëndësishëm për këdo që aspirojnëaspironte për të kontrolluar mbretërinë, dhe qyteti mbeti për rrjedhojë vazhdimisht i rrethuar nga fraksionet e ndryshme SuedishtSuedezo-Daneze. Në 1471, Sten Sture Plakui Vjetri mundi unëKristianin të krishterëI të Danimarkës në Betejën e BrunkebergBrunkebergut vetëmdhe përe humbi humburqytetin në qytet përtek Hans i Danimarkës në 1497. Sten Sture arriti pushtetmarrë sizepushtetin përsëri në 1501 e cila rezultoi në një bllokadë danezqëndrueshmedanezëve 1502-1509 dhezgjati nga fund1502 deri paqes të shkurtër1509. djaliDjali i krishterëHansit HansKristiani 'II i Danimarkës në fund pushtuare pushtoi atë në 1520 dhe kishteu preu kokat shumë fisnikëtfisnikëve udhëheqës dhe burgherstregëtarëve e Stokholmit pre koka gjakderdhjequajturashtuquajturën kështuGjakderdhja Stokholme Stokholmit. Kur Mbreti Gustav Vasa rrethuar në fund rrethoi dhe pushtoi qytetin e tre vjet më vonë, një ngjarje e cila i dha fund BashkimiBashkimit Kalmar dhe Lindja eMesjetës suedeze moshë, ai vuri re dukjese çdo ndërtesë e dytë në qytet u braktis.
=== Periudha e Mesjetes ===
 
Nga fundi i shekullit të 15, popullsia në Stokholm mund të vlerësohet në 5,.000-7,.000 njerëz, e cila e bëri atë një qytet relativisht i vogël krahasuar me disa qytete të tjera bashkëkohore evropiane. Nga ana tjetër, ajoai ishte shumë më i madh se çdo qytet tjetër në Suedi. Shumë prej banorëve të sajtij ishin gjermanëtgjermanë dhe finlandezëtfinlandezë, me ish-formimin eformonin një elite politike dhe ekonomike në qytet.
Per here te parë emri Stokholm shfaqet në të dhënat historike në letrat e shkruara nga Karl Birger dhe mbreti Valdemar të vitit 1252. Megjithatë, dy letra të nuk japin asnjë informacion në lidhje me pamjen e qytetit dhe ngjarjet gjatë dekadave në vijim mbeten të përhapur. Ndërsa mungesa e një plani qytet pingul në Stokholm mesjetare duket nuk tregojnë një rritje spontane, ajo është e njohur tregtarët Gjermanisht ftuar nga jarl Birger ka luajtur një rol të rëndësishëm në themelet e qytetit. Në çdo rrethanë, gjatë fundit të shekullit të 13, Stokholm shpejt u rrit të bëhet jo vetëm qyteti më i madh në Suedi, por edhe qendër de facto Suedisht politik dhe qëndrimit mbretërore. Pra, nga themelimi i saj, Stokholm ka qenë qyteti më i madh dhe më i rëndësishëm suedeze, e pandashme nga dhe në varësi të qeverisë suedeze.
 
Gjatë Mesjetës, eksporti u administruaradministrua kryesisht nga tregtarët gjermanë që jetojnëjetonin nga sheshet Kornhamnstorg ("Corn Harbour Sheshi") dhe Järntorget ("Iron Sheshi") në cepcepin jugorejugor të qytetit. fshatarësiFshatarësia Rajonalerajonale furnizuarfurnizonte qytetin me ushqiminushqime dhe materialetmateriale e papërpunuara, ndërsa zejtarët në qytet prodhuarprodhonin zejtarisëprodhime zejtarie, shumica e të cilëve banontebanonin pranë Stortorgetsheshit sheshinqendror qendrorStortorget ose ngapranë dy rrugëve më të vjetër dy rrugëvjetra në Stokholm, emrat e të cilatcilave ende reflektonreflektojnë tregtisëtregtinë e tyre: Köpmangatan (Rruga e Tregëtarëve) dhe Skomakargatan (Rruga e Këpucarëve) në pjesën qendrore të qytetit. Grupet e tjera kanëjetonin jetuar ngapranë rrugëtrrugëve lindore ose perëndimore, Västerlånggatan dhe Österlånggatan.
Gjatë Bashkimit Kalmar (1397-1523), kontrollin Stokholm ishte shumë e rëndësishme për këdo që aspirojnë për të kontrolluar mbretërinë, dhe qyteti mbeti për rrjedhojë vazhdimisht të rrethuar nga fraksionet e ndryshme Suedisht-Daneze. Në 1471, Sten Sture Plaku mundi unë të krishterë të Danimarkës në Betejën e Brunkeberg vetëm për të humbur në qytet për Hans të Danimarkës në 1497. Sten Sture arriti në pushtet size përsëri në 1501 e cila rezultoi në një bllokadë danez të qëndrueshme 1502-1509 dhe në fund të paqes të shkurtër. djali i krishterë Hans 'II të Danimarkës në fund pushtuar atë në 1520 dhe kishte shumë fisnikët udhëheqës dhe burghers e Stokholmit pre koka në gjakderdhje të quajtur kështu Stokholm. Kur Mbreti Gustav Vasa rrethuar në fund dhe pushtoi qytetin e tre vjet më vonë, një ngjarje e cila i dha fund Bashkimi Kalmar dhe Lindja e suedeze moshë, ai vuri në dukje çdo ndërtesë e dytë në qytet u braktis.
 
Nga fundi i shekullit të 15, popullsia në Stokholm mund të vlerësohet në 5,000-7,000 njerëz, e cila e bëri atë një qytet relativisht i vogël krahasuar me disa qytete të tjera bashkëkohore evropiane. Nga ana tjetër, ajo ishte shumë më i madh se çdo qytet tjetër në Suedi. Shumë prej banorëve të saj ishin gjermanët dhe finlandezët, me ish-formimin e një elite politike dhe ekonomike në qytet.
 
Gjatë Mesjetës, eksporti u administruar kryesisht nga tregtarët gjermanë që jetojnë nga sheshet Kornhamnstorg ("Corn Harbour Sheshi") dhe Järntorget ("Iron Sheshi") në cep jugore të qytetit. fshatarësi Rajonale furnizuar qytetin me ushqimin dhe materialet e papërpunuara, ndërsa zejtarët në qytet prodhuar zejtarisë, shumica e të cilëve banonte në Stortorget sheshin qendror ose nga më të vjetër dy rrugë në Stokholm, emrat e të cilat ende reflekton tregtisë së tyre: Köpmangatan dhe Skomakargatan në pjesën qendrore të qytetit. Grupet e tjera kanë jetuar nga rrugët lindore ose perëndimore, Västerlånggatan dhe Österlånggatan.
 
=== Në fillim të epokës Vasa ===