Fuqi e madhe (politikë): Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Faqe e re: Image:United Nations Security Council.jpg|thumb|350px|right|Fuqitë e mëdha janë të njohur në një strukturë ndërkombëtare të tilla si [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës...
 
No edit summary
Rreshti 3:
| first = Robert| coauthors = | title=The world we want| publisher=Oxford University Press US| year=2007| location=United States of America | pages = 187| isbn = 0195321375| url=http://books.google.com/books?id=WuKmrwgrL9IC&pg=PA187}}</ref><ref name="The law of the United Nations">{{cite book|last=Kelsen|first=Hans|title=The Law of the United Nations: A Critical Analysis of Its Fundamental Problems|publisher=The Lawbook Exchange, Ltd.|year=2000|location=United States of America|pages=272–281, 911|isbn=1-58477-077-5|url=http://www.google.com/books?id=BWPa0MB_AyQC&pg=PA272}}</ref> I treguar këtu është [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Dhoma e Këshilli i Sigurimit]].]]
 
Një '''fuqi e madhe''' është një [[shtet sovran]] që është i njohur si shtet që ka aftësinë dhe ekspertizën për të ushtruar ndikimin e saj në një shkallë globale. Fuqitë e mëdha karakteristike posedojnë forcë ushtarake dhe ekonomike, si dhe ndikimin diplomatik dhe fuqi të butë, e cila mund te sjelle deri në atë pikë ku fuqitë e mesme apo të vogla të marrin në konsideratë mendimet e Fuqive të Mëdha, para se të marrë veprimet e tyre. Teoricienët e marrëdhënieve ndërkombëtare kanë parashtruar se statusi i "fuqive të mëdha" mund të karakterizohet në aftësitë e pushtetit, aspektet hapësinore, dhe dimensionet e statusit. Ndonjëherë statusi i fuqive të mëdha është i njohur formalisht në konferenca të tilla si [[Kongresi i Vjenës]], <ref name="Encarta">{{cite encyclopedia|last= |first= |author=Peter Howard, B.A., B.S., M.A., Ph.D. Assistant Professor, School of International Service, American University.|encyclopedia=Encarta |title=Great Powers |url=http://www.webcitation.org/5kwqEr8pe|archivedate=2009-10-31|accessdate=2008-12-20 |edition= |year=2008 |publisher=MSN |archiveurl=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761590309/Great_Powers.html |deadurl=yes}}</ref><ref name="World history1">{{cite book|last=Fueter|first=Eduard|title=World history, 1815–1930|publisher=Harcourt, Brace and Company|year=1922|location=United States of America|pages=25–28, 36–44|isbn=1-58477-077-5|url=https://books.google.com/?id=XeKyv9l-3QEC&pg=PA25&dq=%22Great+Powers%22+%22Congress+of+Vienna%22&q=%22Great%20Powers%22%20%22Congress%20of%20Vienna%22}}</ref><ref name="Stakes1">Danilovic, Vesna. "When the Stakes Are High—Deterrence and Conflict among Major Powers", University of Michigan Press (2002), pp 27, 225–228 [http://www.press.umich.edu/titleDetailLookInside.do?id=16953 (PDF chapter downloads)] [http://www.press.umich.edu/pdf/0472112872-appb.pdf (PDF copy)]. {{wayback|url=http://www.press.umich.edu/titleDetailLookInside.do?id=16953 |date=20060830054642 }}</ref> ose një strukturë ndërkombëtare i tillë si [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshilli i Sigurimit të Kombeve të Bashkuara]]([[Kina]], [[Franca]], [[Rusia]], [[Mbretëria e Bashkuar]] dhe [[Shtetet e Bashkuara]] shërbejnë si pesë anëtarë të përhershëm të trupit).<ref name="Encarta"/><ref name="The world we want"/><ref name="Balance1">{{cite book | last = T. V. Paul, James J. Wirtz, Michel Fortmann | title=Balance of Power| publisher=State University of New York Press, 2005 | year=2005| location=United States of America | pages = 59, 282 | isbn = 0791464016 | url=http://www.google.com/books?id=9jy28vBqscQC&pg=PA59&dq="Great+power"}} ''Accordingly, the great powers after the Cold War are Britain, China, France, Germany, Japan, Russia, and the United States'' p.59</ref> Në të njëjtën kohë statusi i fuqive të mëdha mund të njihet jozyrtarisht në një forum të tillë si [[G7]] i cili përbëhet nga [[Kanadaja]], [[Franca]], [[Gjermania]], [[Italia]], [[Japonia]], [[Britania e Madhe]] dhe [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]].<ref>[http://www.g8.utoronto.ca/scholar/kirton198901/kcon1.htm The Seven-Power Summit as an International Concert]</ref><ref>[https://books.google.it/books?id=swfHBQAAQBAJ&pg=PT243&lpg=PT243&dq=G7+great+power&source=bl&ots=-6iFuxjFXL&sig=p842upho6w73jiZg8mj1A-0QSj4&hl=it&sa=X&ei=vz2oVOeaHsnlaMqggvAD&ved=0CDQQ6AEwCA The G6/G7: great power governance]</ref><ref>[https://books.google.it/books?id=EK9bv2QlRuoC&pg=PA9&lpg=PA9&dq=Great+power+summit+G8&source=bl&ots=ulS118sQNN&sig=fvfHCuZCKbkjY1RqEeIPYW_SCjU&hl=it&sa=X&ei=_jmoVLftJsnfavnagYAF&ved=0CCwQ6AEwBQ The role of the G8 in International Peace and security]</ref><ref>Tables of [[Science Po]] and Documentation Francaise: [https://07d0eb30-a-62cb3a1a-s-sites.googlegroups.com/site/munsummit/herramientas/referencias/mapas-y-graficas/russia-y-las-grandes-potencias-g8-y-china/17_1_g8etchine_gauche.jpg?attachauth=ANoY7cpJpyCUv6rF4H4LtX7iqDUo3K0wf4U4eg_avHPZBPEBMw60hYqFCA6VClilGg7LOf0AIcVuJu8odeqiyMEHQcaq6wzFXVIVV6ExURMlSLuEssICme77DQb0Z-xjCWiFPBtTUgbL_viUy5gRdAMz98ihtqC6iEdsPVKma9E6-zPDzyPvqZMkBWobG5SaQQb3BSVMlRcrlSz63a1urcQI5qFji5Zc_hxcXHhIjISbKzQ57-onqlPhGN1e0J-20TJzIg_5F1wG5PDJnOu_INDxALfaqHhyqzeUNkm4F3kL5iXpQCwISpaPw0xJAkoe_mrKT9iJ1WJZ2tUjLnEqid7_Vc6dwz1OYw%3D%3D&attredirects=0 Russia y las grandes potencias] and
[http://cartographie.sciences-po.fr/sites/default/files/17_2_g8etchine_droite.jpg G8 et Chine]</ref>
 
Termi "fuqi e madhe" ishte përdorur më parë për të përfaqësuar fuqitë më të rëndësishme në Evropë gjatë epokës post-[[Napoleon Bonaparte|Napoleonit]]. "Fuqitë e Mëdha" formonin "Marrëveshjet e Evropës" dhe pretendonin të drejtën për zbatimin e përbashkët të traktateve të pasluftës.<ref name="British Diplomacy 1813–1815">Charles Webster, (ed), ''British Diplomacy 1813–1815: Selected Documents Dealing with the Reconciliation of Europe,'' (1931), p307.</ref> Formalizimi i ndarjes mes fuqive të vogla<ref>Toje, A. (2010). The European Union as a small power: After the post-Cold War. New York: Palgrave Macmillan.</ref> dhe të fuqive të mëdha erdhi me nënshkrimin e Traktatit të Chaumont në vitin 1814. Që atëherë, bilanci ndërkombëtar i fuqisë ka ndryshuar disa herë, në mënyrë më të ndjeshme gjatë Luftës së Parë dhe Dytë Botërore. Ndërsa disa kombe janë konsideruar gjerësisht si fuqi të mëdha, por nuk ka një listë përfundimtare të tyre. Në literaturë, emërtimet alternative për fuqi të madhe shpesh përdoret fuqi botërore<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/world+power?s=t Dictionary - World power]</ref> ose fuqi e madhe<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/major+power?s=t Dictionary - Major power]</ref>, por këto terma mund të zëvendësojnë termin superfuqi.<ref>[http://thesaurus.com/browse/world+power Thesaurus - World Power]</ref>
== Karakteristikat ==
== Historia ==