Ligji i Omit: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
[[File:OhmsLaw.svg|right|thumb|150px|V, I, dhe R, parametrat e Ligjit të Omit.]]
'''Ligji i Omit''' thotë se [[Rryma elektrike|rryma]] nepër një [[Materialet Përcjellëse|përçues]] në mes të dy pikave është proporcional me [[Tensioni|tensionin]] në mes të këtyre dy pikave. Duka e paraqitur konstanten e proporcionalitetit si [[Rezistenca elektrike|rezistencë]]<ref>{{cite book
:<math>R = \frac UI = \mathrm{const.}</math>▼
| title = Automotive ignition systems
| author = Consoliver, Earl L., and Mitchell, Grover I.
| publisher = McGraw-Hill
| year = 1920
| isbn =
| page = 4
| url = http://books.google.com/?id=_dYNAAAAYAAJ&pg=PA4&dq=ohm%27s+law+current+proportional+voltage+resistance
}}</ref> arrihet ekuacioni matematikor që përshkruan këtë lidhje:<ref name=Millikan>{{cite book
| title = Elements of Electricity
| author = [[Robert A. Millikan]] and E. S. Bishop
| publisher = American Technical Society
| year = 1917
| page = 54
| url = http://books.google.com/?id=dZM3AAAAMAAJ&pg=PA54&dq=%22Ohm%27s+law%22++current+directly+proportional
}}</ref>
ku ''I'' është rryma nepër përçues në njësi të [[Amperi|amperit]], ''V'' është tensioni i matur në [[Volti|volt]], dhe ''R'' është [[rezistenca elektrike]] e përçuesit në njësi të [[Omi (njësi)|omit]]. Më specifikisht, ligji i Omit thotë se ''R'' në këtë relacion është konstantë, varur nga rryma.<ref>
{{cite book
| title = Electrical papers
| volume = 1
| author = Oliver Heaviside
| publisher = Macmillan and Co
| year = 1894
| page = 283
| url = http://books.google.com/?id=lKV-AAAAMAAJ&pg=PA284&dq=ohm%27s+law+constant+ratio&q=ohm's%20law%20constant%20ratio
| isbn = 0-8218-2840-1
}}</ref>
Ligji u emërua sipas fizikanit gjerman [[Georg Ohm]], i cili, në një traktat të publikuar në vitin 1827, përshkroi matjen e tensionit dhe rrymës së aplikuar në qarqet e thjeshta elektrike që kanë gjatësi të ndryshme të kabllos. Ai prezantoi një ekuacion më kompleks se ai më lartë për të shpjeguar rezultatet e tij eksperimentale. Ky ekuacion paraqet formën moderene të Ligjit të Omit.
Në fizikë, termi ''Ligj i Omit'' përdoret si referim ndaj shumë përgjithësimeve të formuluara nga forma origjinale e ligjit. Shembulli më i thjeshtë është ky:
:<math>\mathbf{J} = \sigma \mathbf{E},</math>
ku '''''J''''' është [[densiteti i rrymës]] në një lokacion të dhënë në një material rezistues, '''''E''''' është fusha elektrike në atë lokacion, dhe , ''σ'' ([[Sigma]]) është një parameter i varur nga materiali që quhet [[përçueshmëria elektrike]]. Ky riformulim i Ligjit të Omit është si shkak i [[Gustav Kirchhoff|Kirkovit]].<ref>Olivier Darrigol, [http://books.google.com/books?id=ZzeYSbqITWkC&pg=PA70&dq=%22alternative+formulation+of+Ohm%27s+law%22+isbn:0198505949&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0#v=onepage&q=%22alternative%20formulation%20of%20Ohm%27s%20law%22%20isbn%3A0198505949&f=false ''Electrodynamics from Ampère to Einstein''], p.70, Oxford University Press, 2000 ISBN 0-19-850594-9.</ref>
== Lidhje te jashtme ==
Line 20 ⟶ 47:
*F. Sinoimeri, Z. Mulaj, B. Duka: Fizika 1+2, Sh.B.L.U. Tiranë 1999.
*Grupe autorësh: Ushtrime të Fizikes së përgjithshme. Për fakultetet e inxhinierisë, Tiranë, 1982.
== Referencat ==
| |||