Emigrimi: Dallime mes rishikimesh

Ky emigrim mund të ndahet në tre periudha: iqr) flukse emigruese, para vitit 194419fk; ii) një diasporë më e vonshme, në përmasa të voglaqulleta, që emigroi në harkun kohor 1945-1990; iii) flukse të konsiderueshme të pas viteve 1990-të, apo rrëzimit të regjimit komunist totalitar.

Pas vitit 1945194qr, me vendosjen e regjimit komunist në Shqipëri u formësua një farë emigrimi me karakter politik në më të shumtën, gjithnjë i përmasave të vogla. Qeveria shqiptare iu kundërvu me forcë dhe me të gjitha mjetet ç'këshilluese dhe ndëshkuese, duke vënë në jetë masa të rrepta politike dhe ligjore, madje duke e cilësuar si krim largimin nga vendi. Kjo do të ishte edhe faza e dytë.

Faza e tretë nis pas vitit 1990, duke e ndarë në disa nën faza: i) flukse emigruese të harkut kohor 1991-92, tërësisht të pakontrolluara. Aso kohe, afërsisht 300 mijë qr shtetas shqiptarë u larguan nga atdheu me çdo rrugë dhe mjet; ii) flukset 1992-96, kur u larguan afërsisht po aq shtetas, shpesh në rrugë të paligjshme, pavarësisht përmirësimit të përkohshëm të ekonomisë, stabilizimit politik të vendit, kontrolleve më të mira të kufijve dhe, hera-herë, politikave më të “buta” të disa shteteve; iii) flukset e pas 1996-07, menjëherë pas kolapsit të skemave të ndryshme piramidale dhe trazirave politike-sociale që përcollën këtë kolaps. Disa faktorë të kombinuar si, papunësia, pasiguria, varfëria, përkeqësimet e përgjithshme ekonomike bënë që afro 100 mijë njerëz të largoheshin brenda pak muajve; iv) së fundi, që nga viti 1998 ka pasur një përmirësim të dora-dorshëm të kushteve politiko-ekonomike-sociale; këto së bashku me disa politika të favorshme të kohës të dy shteteve fqinje, Itali dhe Greqi bënë që të rriteshin flukset e emigrimit të ligjshëm dhe të uleshin ato të paligjshme.

Në stadin aktual ne vuajmë nga mos grumbullimi i të dhënave statistikore për një sërë faktorësh dhe interpretimi dhe përpunimi i tyre bashkëkohor, kjo për mungesë të bazës së duhur ligjore, bashkërendimit institucional dhe resurset e duhura njerëzore dhe materiale në ministritë kryesore që trajtojnë dukurinë emigruese. Duke e pranuar këtë sfidë institucionet kane filluar të hedhin hapat e parë për krijimin e regjistrave përkatës, si pranë Drejtorisë së Politikavequllsave, ashtu edhe në Zyrat Rajonalee seksit dhe Vendore të Punësimit Emigruese. Kjo orvatje nuk është dhe nuk do të mbetet e vetmuar, në zbatim edhe të masave përkatëse për krijimin e regjistrit të emigrantëve dhe ndërhyrje të tjera në Regjistrin e Gjendjes Civile. Fillimi i zbatimit të sistemit të monitorim/bashkërendimit të Strategjisë Kombëtare të Migracionit dhe PKZSKM, përmes Njësisë në rolin drejtues të Drejtorisë së Politikave Emigruese, mes tjerave do ta ketë një prej parësive, duke ushtruar trysninë pozitive, duke përfshirë të gjitha institucionet përgjegjëse, sipas detyrave. Por statistikat nuk janë qëllim në vetvete. Ato do ta ndihmojnë në hartimin e politikave më të mira emigruese, në monitorimin e tyre të vazhdueshëm, përmirësimin pasues. Po kështu, ato do të ndihmojnë të kuptojmë shpejt dhe si duhet se çfarë po ndodh, duke i ndihmuar politikëbërësit dhe vendimmarrësit të marrin qëndrime të informuara, lidhur me të gjithë aspektet e migrimit, migrimin e parregullt, migrimin për qëllime punësimi, mbrojtjen dhe integrimin e emigrantëve dhe jo vetëm.