Bioteknologjia: Dallime mes rishikimesh

'''Bioteknologjia''' është fushë e [[Biologjia e aplikuar|biologjisë së aplikuar]] që përfshin përdorimin e organizmave të gjallë dhe bioproceseve në [[Inxhinieria|inxhinieri]], [[Teknologjia|teknologji]], [[Mjekësia|mjekësi]] dhe fusha të tjera që kërkojnë bioprodukte.

Termi përfshin [[Inxhinieria gjenetike|inxhinierinë gjenetike]] sikurse edhe [[Teknologjia|teknologjitë]] e kulturave te [[Indi|indeve]] e [[Qeliza|qelizaveqeliza]]ve. Koncepti përmbledh një rang te gjere procedurash për modifikimin e organizmave te gjalle sipas qëllimeve njerëzore duke filluar që nga zbutja e kafshëve, kultivimi i bimëve, dhe "përmirësimet" e tyre nëpërmjet programeve te shartimit që përdorin zgjedhjen artificiale dhe hibridizimin.

'''Çdo aplikim teknologjik që përdor sisteme biologjike, organizma te gjalla, ose derivate te tyre, për te bere ose modifikuar produkte ose procese për përdorim specifik.'''

Bioteknologjia përdor arritjet e biologjisë molekulare dhe përdor një shumëllojshmëri të teknikave, duke përfshirë teknologjinë e ADN rekombinante (teknika izolimin e ADN, prerje e saktë të segmenteve të ADN-së, transferimin e plasmideve të klonuar), teknikat kultura e indeve dhe kultura e qelizave në një shkallë të madhe, PCR, etj).

Ajo ka aplikime të shumta në shkencat e shëndetit, mjedisit (p.sh. përdorimi i menaxhimit të mbeturinave) në Gjeorgji, në bujqësi dhe industri.

Edhe pse Bioteknologjia është e shkencë e re, biznesi është po aq i vjetër sa prodhimin e birrës nga fermentimi i elbit dhe prodhimin e bukës 9.000 vjet më parë në Babiloni.

Bioteknologjia nuk limitohet në aplikime mjekësore/shëndeti (ndryshe nga inxhinieria biomjekësore, te cilat përfshijnë shume bioteknbioteknologji). Megjithëse nuk mendohet shpesh si bioteknologji, [[agrikultura]] qartësisht nxë në përkufizimin e "përdorimi i sistemit bioteknologjik për te bere produkte" te tilla që kultivimi i bimëve mund te shihet si ndërmarrja me e herët e bioteknologjisë. Agrikultura është teorizuar te jete bere mënyra me dominante e prodhimit te ushqimit që nga revolucioni Neolitik. Proceset dhe metodat e agrikulturës janë përmirësuar nga shkenca te tjera biologjike dhe mekanike që nga fillimi i tyre. Gjate bioteknologjisë se herët, [[Fermeri|fermerët]] ishin te afte te zgjidhnin produktet me te përshtatshme dhe me rendiment me te mire për te prodhuar ushqim te mjaftueshëm për te mbështetur rritjen e popullsisë. Përdorime te tjera te saj u kërkuan ndërsa te mbjellat dhe fushat u rriten dhe u be e vështire te mbahen. Organizma specifike dhe organizma nga produkte u përdorën për te fertilizuar, ridepozituar [[Azoti|azotinazoti]]n, dhe kontrolluar [[Pesticid|pesticidetpesticid]]et. Nëpërmjet përdorimit te agrikulturës, fermerët në mënyre te pa paralajmërueshme kane alternuar gjenet e te mbjellave te tyre duke i prezantuar ato me ambiente te reja dhe duke i rritur bime tjera te formës se pare te bioteknologjisë. Kultura te tilla si ato në [[Mesopotamia|Mesopotami]], [[Egjipti|Egjipt]], dhe [[Inda|Indi]] zhvilluan proceset e prodhimit te birrës. Ende prodhohet nga e njëjta metode bazike e përdorimit te kokrrave te maltit (që përmbajnë enzima) për ta konvertuar nga fara në sheqer dhe duke i shtuar produkte shtese për te dhëne birrën. Në ketë proces karbohidratet në fara u shpërbenë në alkoole te tilla si etanoli. Indianet e lashte gjithashtu përdorën lëngjet e bimës Ancient Indians Ephedra vulgaris dhe e quanin Soma. Kultura te tjera te mëvonshme prodhuan procesin e fermentimit te acidit laktik i cili lejonte fermentimin dhe ruajtjen e formave te tjera te ushqimit. [[Fermentimi]] gjithashtu u përdor në ketë periode për te prodhuar bukën e mbrujtur. Megjithatë procesi i [[Fermentimi laktik|fermentimit laktik]] nuk u kuptua plotësisht deri në punën e Pasterit në 1857, është ende përdorimi i pare i bioteknologjisë për te konvertuar një burim ushqimor në një tjetër.

[[Kategoria:Shkencë]]
[[Kategoria:Teknologji]]
[[Kategoria:Biologji]]