Qepa: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Bimë
|Emri = Qepa
'''Qepa''' është [[Bimët|bimë]] barishtore dyvjeçare qe i takon familjes Alliaceae cepa prej kohësh kultivohet nga njeriu.▼
|Pamje = Zwiebel 2008-3-3-.JPG
|Përshkrimi i pamjes = Qepa
|Mbretëria = Bimë
|Nënmbretëria =
|Mbindarja =
|Ndarja = [[Magnoliophyta]]
|Nënndarja =
|Mbiklasa =
|Klasa = [[Liliopsida]]
|Nënklasa =
|Mbirendi =
|Rendi = [[Liliales]]
|Nënrendi =
|Mbifamilja =
|Familja = [[Amaryllidaceae]]
|Nënfamilja =
|Fisi =
|Nënfisi =
|Gjinia = [[Allium]]
|Nëngjinia =
|Lloji = [[Allium cepa]]
|Nënlloji =
}}
'''Qepa''' (Allium cepa L., nga latinishtja ''cepa'' "qepë"), është një perime dhe është lloji më i kultivuar i gjinisë Allium.
▲
== Përshkrimi ==
Qepa është kultivuar për të paktën 7000 vjet. Ajo është një bimë dyvjeçare, por rritet zakonisht si një vjeçare. Varietetet e sotme zakonisht rriten në një lartësi prej 15 deri 45cm. Gjethet janë të gjelbërta dhe rriten të alternuara në xhufkë. Ato janë në formë tubi cilindrik (ndryshe nga llojet e afërta si [[preshi]] dhe [[hudhra]]) me një anë të sheshtë. Baza e çdo gjetheje është e rrafshët, zakonisht e bardhë që del nga një disk bazë. Nën këtë disk del një tufë fije rrënjësh të shkurtëra që ndodhen nën tokë. Me rritjen e qepës, rezervat e ushqimit fillojnë të grumbullohen në bazën e gjetheve dhe bulbi i qepës fillon e fryhet.
[[Figura:Zwiebelbluete 1.jpg|thumb|left|150px|Lulet e qepës]]
Në vjeshtë, gjethet thahen dhe cipa e jashtme e bulbit bëhet e thatë dhe e brishtë, dhe kjo është koha kur qepa duhet shkulur. Nëse qepa nuk shkulet dhe mbahet në tokë gjatë dimrit, pika e rritjes në mes të bulbit fillon të zhvillohet në pranverë. Gjethet e reja shfaqen dhe një kercell i gjatë, i drejtë, rritet, në majë të të cilit zhvillohet një tufë lulesh. Tufa e luleve ka formën e një çadre sferike me lule të bardha të grumbulluara nga gjashtë në çdo grup. Farat janë të zeza me shkëlqim, prerja tërthore e të cilave është tre këndore.
==
=== Përdorimi historik ===
Në Greqinë e lashtë, atletët hanin sasi të mëdha të qepës sepse besohej se ata forconin gjakun. Gladiatorët romak
===Përdorimi për gatim ===
== Kultivimi ==
|