Spanja: Dallime mes rishikimesh

'''Mbretëria e Spanjës''' ([[Gjuha spanjolle|spanjisht]] dhe [[Gjuha gale|galisht]]: ''Reino de España'' ose ''España''; [[Gjuha Katalane|katalanisht]]: ''Regne d'Espanya''; ne gjuhen [[Gjuha Baske|baske]]: ''Espainiako Erresuma'') ndodhet në gadishullin e Pirenejve, në Evropë. Në perëndim të saj ndodhet [[Portugalia]], në jug [[Gjibraltari]] dhe [[Maroku]]. Me Pirenejtë në veri kufizohet me [[Francën]] dhe Principatën e [[Andorra|Andorrës]]. Pjesë të Spanjës janë edhe disa ishuj në [[Deti Mesdhe|Detin Mesdhe]] dhe në [[Oqeani Atlantik|Oqeanin Atlantik]].

 

 

Sipas Kushtetutës së 29 dhjetorit të 1978-ës (ndryshimet e fundit më 1992) Spanja është Mbretëri parlamentare e trashëgueshme. Kreu i shtetit është Mbreti, ndërsa Parlamenti është organi ligjvënës dhe përfaqësues i popullit (Cortes Generales).

Spanja ka në brendi të saj rrafshnalta (Kastilien e Re dhe të Vjetër, të cilat ndahen nga vargmalet e Kastilieve). Në pjesën veri perëndimore ndodhet bregdeti malor i Galicisë, Asturias dhe Baskisë, në veri lindje ndodhet lugina deri në rrëzë të Pirenejve, pjesa lindore e bregdetit të Katalonisë, [[Valencia]] dhe Murcia. Në jug ndodhet lugina e Andaluzisë me Sierra Nevadën (pjesa malore e Andaluzisë), më tej ndodhen grupet e ishujve Balneare dhe Kanarie. Lumenjtë kryesorë në Spanjë janë Duero, Taho, Guadiana dhe Guadalkivir që derdhen në Oqeanin Atlantik dhe Ebro e Júca që derdhen në Mesdhe.

 

 

Spanja ka partner kryesor në shkëmbimet tregtare ShBA, Gjermaninë dhe Francën. Ka disa porte detare ndërkombëtare si Las Palmas de Gran Canaria, Barcelonë, Valencia, Malaga, Cadis dhe Bilbao.

== Gjeografia ==

{{Kryesor|Gjeografia e Spanjës}}

 

 

[[Relievi]] i Spanjës përbëhet nga terreni me rrafshe bregdetare në pjesët përgjatë bregdetit të Mesdheut pas së cilave vijnë rrafshnaltat e katundet në pjesën qendrore dhe bjeshkët e Pirenejve në pjesën veriore dhe perëndimore. Pika më e ultë e relievit (0 m) gjendet përgjatë bregdetit të Mesdheut apo të oqeanit Atlantik dhe ajo më e lara në lartësi mbidetare prej 3,718 metrave në majën e malit e quajtur Maja e Teides ([[Spanjisht|spa.]]:Pico de Teide) në Ishullin Tenerife, pjese e [[Ishujt Kanarie|ishujve Kanarie]] ([[anglisht|ang.]]: Canary Islands).

Për shkak të pozitës gjeografike të Spanjës që e ekspozon vetëm pjesën veriore të saj ndaj rrymave ajrore tipike, klima e Spanjes është jashtëzakonisht e ndryshueshme nëpër rajone të ndryshme të saj. Ajo mund të ndahet në këto zona:

* Bregu verioro lindor I [[Mediterani]]t, ([[Katalonia]], [[Valenca]], dhe [[Ishujt Balerika]]) kanë verëra të ngrohta e herë herë të nxehta me dimra të butë po nganjëherë pak më të freskët. Kjo përputhet me një klimë mesatare mediterane.

* Bregdeti jugor I Mediteranit (zona bregdetare e [[Malaga]]s dhe [[Granda]]s) kanë verëra të ngrohta dhe dimra shumë të butë. Temperatura mesatare vjetore qrrinë 20 gradë Celsius dhe ka lagështi të madhe. Klasifikohet si klimë subtropike.

* Lugina w Guadalquivrit ([[Sevilja]] dhe [[Kordoba]]) ka verëra shunë të nxehta dhe të thata dhe dimra të butë. Klimë e thatë.

Zhvillimi i bujshëm historik ka ndikuar në karakteristikat specifike të popullsisë. Spanjollët përbëjnë 73% të popullsisë së përgjithshme, Katalonët 16,5%, Galët 8%, Baskët 2,3% të tjerët 0,2%.

 

 

Pjesëmarrja e popullsisë nga 0-19 vjet është 33%, nga 20-59 vjet është 50%, dhe mbi 60 vjet është 17% e popullsisë. Qartë shihet se popullata Spanjolle gjithnjë e më tepër po vjetërsohet, e në këtë ndikon shumë edhe shtimi i ulët natyrorë, i cili arrin vetëm 1promilë ( shkalla e natalitetit është 10 promila, ndërsa e mortalitetit 9 promila).

| [[Ceuta]] || align="right" | 75 276|| [[Melilla]] || align="right" | 64 488

|}

 

== Politika ==

== Shih edhe ==

{{Commonskat|Spain|{{PAGENAME}}}}

 

{{Shtetet në Evropë}}