Shipkovica (Tetovë): Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Skeda Shkolla_fillore_Rexhep_Voka_në_Shipkovicë.jpeg u largua pasi që është shlyer nga Commons prej JuTa |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{për përmirësim}}
{{Infobox
|Emri = '''Shipkovicë'''
|Sllavomaqedonisht = Шипковица
|Lloji i vëndbanimit = Fshat
|Flamuri_figura = <!--Pa ''Skeda:'' në fillim-->
|Flamuri_artikulli =
|Stema_figura = <!--Pa ''Skeda:'' në fillim-->
|Stema_artikulli =
|Stema_gjerësia =
|Pamje = Shipkovica Vilage.jpg
|Përshkrimi i pamjes = Fshati Shipkovicë
<!--Administrimi territorial-->
|Rajoni = [[Rajoni i Pollogut|Pollog]]
|Komuna = [[Komuna e Tetovës|Tetovë]]
|Kryetari i Komunës =
|Partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja =
|Popullsia =
|Popullsia_viti = 2002
|Dendësia =
<!-- Të dhëna dhe statistika -->
|Vendasit =
|Krahina = Pollog i Poshtëm
|Lartësia =
|Zona Kohore =
|Ora Verore =
|Kodi Postal = 1200
|Prefiksi = +389 (0)44 364
|Targa e automjeteve =
|WebFaqja =
|E-Posta =
<!--Harta-->
|harta = Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë <!--Parametri të mos ndërrohet-->
|harta_fizike = Yes
|Harta_foto =
|Harta_foto_shënimi =
|përshkrimi_harta =
|harta_gjerësi =
|CoordAddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=2 | gjer_s=6 | gjer_dr =N
| gjat_g=20 | gjat_m=54 | gjat_s=56 | gjat_dr =E
<!--Koordinatat Mënyra #2-->
|gjerësi =
|gjatësi =
}}
Shipkovica shtrihet ne shpatet e Malit Sharr në perëndim të Pollogut. Në lartësinë mbidetare prej 900-1100 metra perçegjatë rrugës Tetovë - Kodra e Diellit. Shipkovica ka 4200 banorë, të gjithë shqiptar. Popullsia aktive e Shipkovicës merret me bujqësi, tregti dhe një pjesë e konsiderueshme gjendet në vende të [[Evropë]]s si në Gjermani, Zvicër, Itali, Norvegji, Austri, Belgjikë etj. Është me një infrastrukturë të dobët dhe ballafaqohet me disa probleme. Komunën e Shipkovicës e përbëjnë pesë vendbanime : Brodeci, Bozovca, Gajre, Liseci, Veshalla. Pas rrëzimit së komunizmit dhe shkatërrimit të ish-Jugosllavisë banorët u organizuan moralisht për tu përballuar sfidave që do të vinin, në këtë komunë po në fshatin Shipkovicë... si legjendë e pavdekshme e Sharrit... pati fatin ti njohë e ti ketë mik të shtëpisë, intelektualë, shkrimtarë, gazetarë, luftëtarë e atdhetarë të shumtë, njerëz të përmalluar ndaj kombit e atdheut, të vetëdijshëm duke qenë në shërbim të shqiptarizmit.
[[Skeda:Coat of arms of Šipkovica Municipality.png|150px|thumb|Stema e Komunës së Shipkovicës]]
[[Skeda:Flag of Šipkovica Municipality.svg|150px|thumb|Flamuri i Komunës së Shipkovicës]]
<!-- ==
<!-- == Demografia == -->
<!-- == Ekonomia == -->
== Kultura ==
Në vitin [[1978]], pas një aktiviteti të bujshëm në shumë lëmi të jetës kulturoro-argëtuese, u themelua Sh.K.A "Rexhep Voka" Grupit të aktivistëve të dalluar u printe Kadir Shabani. Kontribut të rëndësishëm për përpilimin e statutit të shoqërisë dhanë edhe Idriz Qaili dhe Nexhmi Uzairi. Për pregatitjen e vulave dhe libreza u dalluan Ali Aliu dhe Lazim Maksuti.
=== Shkolla e Shipkovicës ===
Historia jonë është e përmbushur me shembuj të shumtë të atdhedashurisë shqiptare. Misionarët e saj i kemi gjithandej : që nga jugu i Çamërisë e deri tejmatanë brigjeve të Dardanisë, Prekazi, Sllupçani, Poroji, Drenica, Shipkovica, e qindra qendra shqiptare të martirizuara. Trojet tona janë të mbushura me eshtra martirësh. Në varrezat e Shipkovicës, që gjenden tejmatanë fshatit, prehen eshtrat e Sadudinit të shenjtë, që e persekutuan deri në atë shkallë udbashët e ish-Jugosllavisë, saqë ia shembën edhe shëndetin e shpirtit. Duke vajtur gjurmave të Sadudin Gjurës, kuptojmë se edhe në atë gjendje të traumave të papërshkruara shpirtërore, u nis me shpirtin e tij të shenjtë për të kaluar kufirin, duke i lënë eshtrat tejmatanë Lerës së Veshallës, për të vajtur përjetë, në botën e engjëjve. Kështu e përshkruajnë, ata që e mbajnë mend, jetën heroike të Sadudin Gjurës, ndër të cilët edhe arsimtari i parë i Shipkovicës, Murtezan Katzadei, veteran i arsimit shqiptar me prejardhje nga Elbasani.
Murtezani pat vepruar në këto troje, ndërmjet viteve [[1939]]-[[1944]], duke qenë i dekoruar nga Qeveria Shqiptare me Urdhërin “Naim Frashëri” të Kl. I.
E kemi parë në një fotografi të asaj kohe, sëbashku me nxënësit e Sh. F. “Rexhep Voka”, duke mbajtur uniforma shkollare dhe parollat “Rroftë Shkolla Shqipe !”, “Rroftë Flamuri !”, “Rroftë Shqipëria !”. “Murtezanin e kam pasur dy vjet mësues, na thotë njëri prej ish nxënësve. E mbaj mend edhe sot vjershën e parë që na e pat mësuar atë vit, kur qe kremtuar solemnisht, Dita e Flamurit në Shipkovicë ([[1942]]).
Kujtimet e bashkëfshatarëve tanë janë të freskëta, bindëse dhe interesante. I emëruar përmes një dekreti nga Qeveria Shqiptare, kryetar i Komunës së Shipkovicës, asokohe ishte Sefedin Kërçova, patriot me përvojë, që nga Kolonia Shqiptare e Bukureshtit.
Sefedin Kërçova, përndryshe njihej për së afërmi me bashkatdhetarët e Shipkovicës ngase disa prej tyre, kishin qenë veprimtar të dalluar të Kolonisë Shqiptare të Bukureshtit. Para se të vijë të drejtojë komunën dhe të ndihmojë shkollën e Shipkovicës, Sefedin Kërçova kishte botuar në fushë të shqiptarizmës, edhe artikuj në shtyp : “Kolonia Muhamedane e Shqiptarëve të Bukureshtit” “Java” (Tiranë, 1937).
== Ngjarjet shkojnë e lidhen njëra me tjetrën si në film ==
'''E para''' - Pjesa dërmuese e arsimtarëve të parë të këtyre trojeve shqiptare, vinin nga Shqipëria. Përmes një fotografie që na e ofron zoti Sadush Lisi nga Xhepçishti, kuptojmë se po në atë periudhë, arsimtar i shkollës së parë shqipe të këtij fshati, është Vangjel Daka, me prejardhje nga Shkodra. Nxënësit e veshur në kostume kombëtare, porsi në Shipkovicë, po atë vit (1942), mbajnë parrollat “Rroftë Shqipëria !”, “Rroftë Flamuri !”, “Rroftë Arsimi !” <br>
'''E dyta''' - Në vitin 1942, një kërçovar që u kalit në Bukuresht, vjen nga Tirana e Mbretërisë Shqiptare dhe qeveris Komunën Shqiptare të Shipkovicës, duke pasur një qëndrim dinjitoz, pa e komprometuar vetveten (Sefedin Kërçova). Dhe vjen 59 vjet më vonë, në 2001 një kërçovar tjetër i zgjuar, me tetovarë, shkupjanë, dibranë, kumanovarë, kërçovarë, kosovar, lab e tropojan e atdhetarë tjerë të ndezur, për të dirigjuar nga ky fshat, aksionet ushtarake dhe diplomatike, për desovjetizimin e Maqedonisë.
Për qëndrimin dhe veprimin e tij e të njerëzve të tij në këtë kështjellë shpirtërore të shqiptarizmit, gjeneratat që vijnë, do të shkruajnë fejtone dhe vepra voluminoze. Dëshmi për këtë janë evenimentet, kujtimet, takimet, dokumentet, vizitat, intervistat, xhirimet, fotografitë. Manifestimet më madhështore, që janë mbajtur në këtë fshat historik, lidhur me ngritjen e Flamurit, janë pra ato të periudhës së Sefedin Kërçovës dhe Ali Ahmetit. Janë këto ngjarje impresive, që i prarojnë faqet e historisë, me shembuj të shumtë, të atdhedashurisë shqiptare, se Shipkovica ishte dhe ngeli Shqipëri.
== Historia ==
[[Skeda:Shipkovica-View From East.jpg|280px|thumb|Panoramë e Shipkovicës]]
Duke hulumtuar botën etnike shqiptare dhe duke kërkuar shpirtin e fshatit Shipkovicë. I shtrirë në trekëndëshin e zonës kufitare ndërmjet Kosovës, Shqipërisë dhe F.Y.R.O.M, e banuar sot prej rreth pesë mijë shpirtrave, në rreth pesëqind shtëpi, ky katund ka qenë përherë vatra e patriotizmit shqiptar, i konsideruar nga disa madje, si Shqipëria e Vogël.
Line 30 ⟶ 94:
"Te Kisha" - Toponime të këtilla kemi edhe në fshatrat tjera shqiptare si në Lisec, Gajre. Për arën e Vakafit, pleqtë e këtij fshati thonin se ka qenë kishë, ndërsa emrat e disa arave në Shipkovicë, supozohet poashtu se kemi të bëjmë me banorët e dikurshëm të këtij katundi, përkatësia konfesionale e të cilëve, ka qenë krishterizmi. Disa nga pleqtë e Shipkovicës, shqiptarët katolikë i llogarisninin si "latinë" uke shtuar se para njëqind e pesëdhjetë vitesh, nuset palloheshin të Rasha pra pa përdorimin e perçes apo të "havales" dhe pa u fshehur nga burrat, siç filluain të vrapojnë pasi e përqafuan fenë islame. Edhe në Lisec të Tetovës përmendet toponimi "te Kisha", ndërsa te kroi i fshatit si në Shipkovicë, janë mbledhur dikur gratë dhe burrat dhe kanë bërë së bashku shugurime. Asokohe, rrëfejnë pleqtë e këtij katundi, morali ishte më i lartë. Nuk martoheshin mes veti në fshat, edhe nuk kishin shqiptaret e atëhershme djallzime që kanë sot. Thorna Kacori, Rexhep Zllatku e shkrimrë të tjerë shqiptarë shkuajnë mbi rrënjët e lashta të shqiptarisë, duke shtuar se si Tahiri ka qenë i biri i i Sotirit e kështu me radhë, Shita i Hamitit nga Liseci tregonte se baba plak i tij, Bardhili kai ruajtur derra në "ograde". Ai fliste për dy shkolla te kisha : Livadhi i Madh dhe te ara e Lilës. Sipas tij ekzistojnë themele edhe te Stani i Krishtit (Kristes). Disa nga banorët e lashtë të Shipkovicës kanë pasur emra si Kola, Gjoka, Bardhi, Dhimitri, etj.
=== Sipas disa pleqve Shipkovica e lashtë ka qenë në Mure ===
Halim Fanda, ishte i biri i Nezir Fandës, që jetoi 114 vjet. Ai ka thëne se maqedonasit bënë gërmime dhe gjetën hyrjen e kishës dhe varreza iliro - shqiptare përreth përroit të Hallës, të mbuluara me pllaka të gurit. Disa prej tyre i pat marrë vërshima, të tjerat u zhdukën nga dora e njerëzve të pa vetëdijshëm. Kishën shqiptare e kanë pasur përreth përroit të fshatit. Banorët e vjetër kanë qenë ne pjesën më të madhe ortodoks, por edhe katolik. Katolik kanë qenë Fandët që përbëjnë fisin më të madh. Ata kanë ardhur diku nga fundi i shekullit të XVIII nga krahina e Mirditës, prej Bajrakut të Fandit dhe kanë qenë katolik, por thonë se janë fisi më i fundit që ka pranuar islamizmin nga të gjitha fiset e Shipkovicës. Por ka edhe fise autoktonë siç janë Voket, Gjurajt, Mjaket, etj të cilët kanë qenë të ritit ortodoks para se të islamizohen. Cadelet vijnë nga Opoja, dhe disa prej tyre janë të fisit Krasniq e disa të fisit Shalë. Shaljanë janë shpanat, ndërsa Hadret janë me origjine nga Prokuplja dhe ne Shipkovicë janë vendosur diku nga vitet 80 të shekullit të XIX. Duhet cekur se në Shipkovice jetojnë edhe pak torbesh dhe goran por që janë shqiptarizuar dhe flasin vetëm shqip.
Line 37 ⟶ 101:
Në kohën e Abdurahman Pashës, Shën Gjergji, Shën Mitri, Kërshëndjellat apo Kërstofi, të gjitha këto ishin festa krishtere të kësaj zone. Gjurmët e lashta të krishterimit shqiptar dalin nga vet toponimet si Kisha e Shipkovicës, kishat e fshatrave të tjera, kisha e Shën Gjergjit në Rasadishte, madje edhe Kisha Shqiptare e Tetovës për të cilën Kërste Semarxhija deklaronte se ka qenë kishë mjake "Albanska crkva".
Sot banoret e Shipkovicës dhe të të gjithë fshatrave të Malësisë së Sharrit i takojnë fesë islame.
== Shih edhe ==
=== Veteranët e Shipkovicës === * [[Rexhep Voka]]
* [[Mulla Jaha]]
Line 48 ⟶ 114:
* Isak Amzai
=== Shkrimtarë nga Shipkovica ===
* [[Baki Ymeri]]
* [[Tasin Voka]]
Line 58 ⟶ 124:
* Adem Abdullahu
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
Line 84 ⟶ 131:
{{MKD-gjeo-cung}}
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Tetovës]]
[[Kategoria:Fshatra në
{{Komuna e Tetovës}}
| |||