Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v U kthyen ndryshimet e 79.171.53.235 (diskutimet) në versionin e fundit nga Magioladitis.
rregullim i sintaksës
Rreshti 1:
 
{{Ky Artikull|Në këtë artikull flitet për '''Britaninë e Madhe''', kjo temë ka disa kuptime. Shiko këtu: [[Britania e Madhe (kthjellim)]]}}
{{ShtetPrototip
Line 38 ⟶ 37:
| IZHN_I_VITIT = 2010
| IZHN_VENDI = 26
| VALUTA = [[]]
| ZONA_KOHORE = [[UTC]]
| ZONA_KOHORE_NE_VERE = [[UTC+1]]
Line 58 ⟶ 57:
| publisher = UK Presidency of the EU 2005
}}</ref> Veçmas këtij kufiri tokësor, Mbretëria e Bashkuar rrethohet nga [[Oqeani Atlantik]], [[Deti i Veriut]], [[Kanali Anglez]] dhe [[Deti i Irlandës]].
Mbretëria e Bashkuar është [[Demokraci|Demokraci Parlamentare]] me qeverinë në [[Londra|Londër]], kryeqyteti. Është [[monarki kushtetuese]] ku mbretëresha Elizabeta II është kreu i shtetit. Territoret mbretërore të Ishulljve të Kanalit dhe [[Ishulli i Man|Ishullit të Man]], formalisht prona të kurorës, nuk janë pjesë e Mbretërisë së Bashkuar por janë në [[bashkim kurorash]] me të .<ref>{{cite web|url=http://www.gov.uk/government/publications/crown-dependencies-jersey-guernsey-and-the-isle-of-man|title=UK gov explanation of names}}</ref> Mbretëria e Bashkuar përfshin katrëmbëdhjetë territore të jashtme,<ref>{{cite web |url=http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/britishcitizenship/othernationality/britishoverseasterritories|title=UK Overseas Territories|accessdate=2007-04-20}}</ref> çka mbetet nga [[Perandoria Britanike|Perandorisë Britanike]], e cila në kulmin e saj mbulonte pothuajse çerekun e botës; kjo e bën perandorinë më të madhe në histori. Si një rezultat direkt i perandorisë, ndikimi britanik mund të vërehet në gjuhën dhe kulturën e dhjetëra shteteve përreth globit, si [[Kanada]]ja, [[Australia]], [[Zelanda e Re]], [[India]], [[Republika Jugafrikane|Afrika Jugore]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]], dhe vende të tjera me më pak ndikim në botë. Madhëria e Saj, Mbretëresha Elizabeta II mbetet kreu i shtetit të mbretërive të [[Komonuelthi]]t. Mbretëria e Bashkuar është një vend i zhvilluar, e cila renditet e pesta me GDP dhe vendi i gjashtë në botë kah zhvillimi ekonomik.
Mbretëria e Bashkuar ishte fuqia më e madhë botërore gjatë shekujve XIX dhe XX,<ref>{{cite book |last=Ferguson|first=Niall |year=2004 |title=Empire, The rise and demise of the British world order and the lessons for global power |publisher=Basic Books|id=ISBN 0-465-02328-2}}</ref> por humbja ekonomike e dy luftërave botërore dhe mohimi i perandorisë së saj në gjysmën e dytë të shekullit XX zvogëloi rolin e saj kryesues në çështjet botërore. Sidoqoftë, Britania e Madhe ka ndikim të fortë ekonomik, kulturor, ushtarak dhe politik si dhe është një fuqi bërthamore, vendi i dytë në NATO dhe i katërti në botë për nga shpenzimet ushtarake. Është anëtare e përhershme e [[Këshilli_i_Sigurimit_i_Organizatës_së_Kombeve_të_BashkuaraKëshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshillit të Sigurimit]], dhe është anëtare e [[G8]], [[NATO]], [[Bashkimi Europian|Bashkimit Europian]] dhe [[Komonuelthi|Komonuelthit të Kombeve]].
== Historia ==
[[Skeda:British Empire 1897.jpg|parapamje|350px|Shtrirja e Perandorisë Britanike.]]
Line 82 ⟶ 81:
== Gjeografia ==
{{Kryesor|Gjeografia e Britanisë së Madhe}}
Sipërfaqja e përgjithshme e Britanisë është 244,820 &nbsp;km<sup>2</sup> dhe shtrihet rreth koordinatave gjeografike 54 00 '''V''', 2 00 '''L'''. 3,230 &nbsp;km<sup>2</sup> të kësaj sipërfaqeje janë ujore ndërsa 241,590 &nbsp;km<sup>2</sup> tokë me një vijë bregdetare prej 12,429 kilometrave.
Klima është e ndikuar nga rrymat e ajrit të shkaktuara në oqean dhe kryesisht mbizotëron një mot i vranët pothuaj se gjatë tërë vitit.
Relievi i Britanisë përbëhet kryesisht nga një terren malor i ulët dhe nga rrafshi bregdetar. Në pjesët lindore dhe juglindore, terreni është më shkëmbor. Pika më e ulët e Britanisë gjendet nën nivelin e detit 4 metra në Fens (ang.:The Fens) dhe më e larta 1’343 metra mbi nivelin e detit, në [[Ben Nevis]], në pjesën perëndimore të vendit.
Line 93 ⟶ 92:
{{Kryesor|Demografia e Mbretërisë së Bashkuar}}
[[Skeda:United-Kingdom-demography.png|parapamje|300px|Lëvizja e popullsisë]]
Britania e Madhe me sipërfaqe prej 244.00 &nbsp;km², radhitet në kategorinë e shteteve me madhësi mesatare, por për nga numri i popullsisë është një ndër shtetet e para në kontinentin e Evropës. Numri i popullsisë gjatë shekujve ka ndryshuar. Kështu në vitin 1800 Britania e Madhe ka pasur 10 milionë banorë, 75 vite më vonë, përkatësisht 1875, janë shtuar në 30 milionë banorë. Në censusin e vitit 1921 Britania e Madhe ka pasur 40 milionë banorë. Ndërsa sipas regjistrimit të fundit të popullsisë Britania e Madhe ka 59.739.000 dhe me këtë numër është radhitur, pas Rusisë dhe Gjermanisë në vendin e tretë në Evropë. Pjesën dërrmuese të popullsisë e përbëjnë anglezët me 80%, skocezët me 10%, irlandezët me 4% uellsianët me 2% dhe të huaj 4%.
 
== Kultura ==
Line 152 ⟶ 151:
{{reflist}}
{{Britania e Madhe-Ad.-I}}{{VendeEvropa}}{{BE}}{{G8}}
 
[[Kategoria:Britani e Madhe|*]]
[[Kategoria:Shtete në Evropë|{{PAGENAME}}]]
 
[[Kategoria:Britania e Madhe dhe Irlanda Veriore]]