Arnaldus de Villa Nova: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
v WP:CHECKWIKI error fixes using AWB (12006) |
||
Rreshti 2:
'''Arnaldus de Villa Nova''' (i quajtur edhe Arnau de Vilanova në gjuhën e tij [[Gjuha katalane|katalanisht]], Arnaldus Villanovanus, Arnaud de Ville-Neuve ose Arnaldo de Villanueva c. 1240-1311) ishte një mjek dhe një reformantor fetar. Në të kaluarën, ai ishte menduar gabimisht si një [[Alkimia|alkimist]] dhe një [[Astrologjia|astrolog]].
Ai ishte lindur në Kurorën e Aragonit, ndoshta Villanueva de Jiloca ose Valencia, dhe ai studioi [[Mjekësia|mjekësi]] ku gjithashtu mori disa kurset e [[Teologjia|teologjisë]]. Pasi që jetoi në gjykatën e Aragonit dhe pasi dha mësim për shumë vjet në Shkollën e Mjekësisë në [[Montpellier]], ai shkoi në [[Parisi|Paris]], ku fitoi një reputacion të konsiderueshëm; por ai shkaktoi armiqësi predikative. Në 1311 ai u thirr në Avignon nga Papa Klementi V, por vdiq në udhëtimin në brigjet e [[Gjenova|Xhenovës]].<ref>{{
Atij i atribuohet përkthimi i një numri të teksteve mjekësore nga [[gjuha arabe]], duke përfshirë punime nga [[Avicena|Ibn Sina]] (Avicenna), Ebu-l-Kripë, dhe Galeni.<ref>D. Campbell, ''Arabian Medicine and Its Influence on the Middle Ages'', p. 5.</ref> Shumë shkrime alkimike, duke përfshirë ''Rosarius Philosophorum'', ''Novum Lumen'', ose ''Flos Florum'', janë gjithashtu të atribuara në emër të, por ato nuk janë autentike. Botimet e mbledhura të tyre janë botuar në Lyon në 1504 dhe 1532 (me një biografi nga Symphorianus Campegius), në [[Bazeli|Basel]] në 1585, dhe në [[Lion|Lyon]] në 1586. Ai gjithashtu është menduar autori i punimeve të rëndësishme mjekësore, të tilla si Speculum ''medicinae'' dhe ''Regimen sanitatis ad regem Aragonum'', por shumë të tjerë, të tilla si ''Breviarium Practicae'', gabimisht i atribuohet atij. Përveç kësaj, ai shkroi shumë punime teologjike për reformimin e [[Krishterimi
== Biografia ==
Vendi dhe data e lindjes së Arnaldus debatohen: disa historianë besojnë se ai ka lindur në Villeneuve-lès-Maguelone, një fshat afër [[Montpellier]]; të tjerët janë të dyshimta, sepse ka edhe qytete me të njëjtin emër në Mbretërinë e Valencias (tani në [[Spanja|Spanjë]]), në [[Katalonja|Katalonia]], në Languedoc, në Provence. Pa marrë parasysh, ai është i njohur në Kataloni, Valencia, dhe [[Ishujt Balearik|Ishujt Baleare]] me emrin "Arnau de Vilanova," dhe është e sigurtë që ai i shkroi pjesën më të madhe të veprave të tij në [[Gjuha katalane|katalanasht]] (''Confessió de Barcelona'', ''Raonament d'Avinyó''). Pavarësisht realitetit, Arnaldus kishte një reputacion të madh si një mjek, teolog dhe alkimist.<ref name="AdV">[http://www.medarus.org/Medecins/MedecinsTextes/arnaud_dv.html Arnauld de VILLENEUVE (Arnau de Vilanova ou Arnaldus de Villanova).]</ref>
Ai studioi mjekësi në Montpellier deri në vitin 1260. Ai shëtiste nëpër Francë, Kataloni, dhe [[Italia|Itali]], pjesërisht si mjek, pjesërisht si ambasadori. Ai ishte mjeku personal i Mbretit të Aragonit nga 1281. Në vdekjen e Peter III të Aragon në 1285, ai u largua nga [[Barcelona]] për në Montpellier.<ref name="AdV"
[[Skeda:Arnaldus_de_Villanova.jpg|thumb|Arnaldus de Villanova]]
I ndikuar nga Joakimi i Fiores, ai pohoi se në 1378 bota do të mbarojë dhe [[Antikrishti]] do të vijë (''De adventu Antichristi'', 1288). Ai ishte dënuar nga Universiteti i Parisit në vitin 1299, i akuzuar për herezi, dhe burgosur për idetë e tij për reformimin e kishës. Ai u ruajt me anë të ndërhyrjes së [[Papa Bonafaci VIII|Boniface VIII]], të cilët Arnaldusi i kishte shëruar një sëmundje të dhimbshme.<ref name="Lerner">Robert E. Lerner, “The Pope and the Doctor,” The Yale Review 78, no. 1 (Autumn 1988): 62–79.</ref> Ai ishte edhe një herë i burgosur në Paris rreth 1309, sipas papa [[Papa Benedikti XI|Benedikti XI]]. Në Sorbonne u dha urdhër të digjeshin punimet e tij filozofike.
Rreshti 15:
Ai ishte mësues i shkollës së mjekësisë në mes të viteve 1291 dhe 1299. Fama e tij si një mjek ishte e pamasë, ndër pacientët e tij ishin tre papë dhe tre mbretër.
Ai bëhet ambasador për James II, mbret i Aragonit dhe [[Sicilia|Sicili]]<nowiki/>së. Ai kërkoi strehim nga [[Inkuizicioni]] në gjykatën e Frederik III në Sicili, dhe u quajt më vonë në Avignon si mjek për papa Klementi V.<ref name="AdV"
Ai vdiq në një anijembytje pranë [[Gjenova|Xhenovës]] në 1311, derisa ishte në misioni diplomatik. Inkuizitori i Tarragonës e dënoi atë, dhe pesëmbëdhjetë propozimet e tij ishin censuruar.<ref name="AdV"
== Vepra autentike mesjetare ==
Rreshti 72:
== Trashëgimia==
Një spital në Motepeller dhe një maternitet mbajnë emrin e tij.
== Referenca ==
Rreshti 80:
[[Skeda:Arnaldo_-_Opere_-_2991354.tif|thumb|''Opere'']]
Shih J. B. Haureau në ''Histoire litteraire de la France'' (1881), vol. 28; E. Lalande, ''Arnaud de Villeneuve, sa vie et ses oeuvres'' (Paris, në vitin 1896). Një listë e shkrimeve është dhënë nga J. Ferguson tij ''Bibliotheca Chemica'' (1906). Shih gjithashtu U. Chevalier, ''Repertorit des burime hist., &c., Bio-bibliographie'' (Paris, 1903).
* <span>[./File:PD-icon.svg [[File:PD-icon.svg|link=|alt=Public Domain|12x12px]]]</span><span></span> <span>Ky artikull</span>
=== Edicione ===
* ''Opera omnia'', Lyon, 1532.
Rreshti 98:
** vol. V : ''Tractatus de tempore adventus Antichristi: ipsius et aliorum scripta coæva'', 2014, 435 p.
=== Veprat autentike të përkthyera në frëngjisht ===
* le corpus "catalan" des oeuvres spirituelles : ''Confessió ou Déclaration de Barcelone'' (1305), ''Llicó ou Leçon de Narbonne'', ''Raonament ou Exposé d'Avignon'', ''Informació espiritual ou Instruction spirituelle au roi Frédéric de Sicile'' (1310) : Jean Canteins, ''Arnau de Villeneuve'', t. I : ''Un "spirituel" soupçonné d'hérésie'', Les Belles Lettres, 2015, p.
=== Veprat apokrife të përkthyera në frëngjisht ===
* ''Rosarius philosophorum'', ''De vita philosophorum''... : Antoine Calvet, ''Les oeuvres alchimiques attribuées à Arnaud de Villeneuve'', Archè Milan, 2011, 728 p.
* ''Traité parabolique'', trad. Antoine Calvet, ''Chrysopoeia'', V, 1992-1996, p.
* ''Le livre des vins'' (XIV° s.), trad. du latin Patrick Gifreu, Editions de la Merci, 2011.
* ''Semita semitae. Le chemin du chemin.'' [http://herve.delboy.perso.sfr.fr/semita_semitae.html]
Rreshti 115:
* Antoine Calvet, "La tradition alchimique latine (XIII°-XV° siècle) et le corpus alchimique du pseudo-Arnaud de Villeneuve", ''Médiévales'', 52, printemps 2007, {{p.}}39-54. [http://medievales.revues.org/2003]
== Për lexim të mëtejshëm ==
* {{
== Lidhje të jashtme ==
| |||