Arti meksikan: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Rreshti 10:
== Arti para-Kolumbian ==
[[File:Bonampak painting2.jpg|thumb|300px|Një mural Maya [[Bonampak]], shekulli i VIII es.]]
Arti para-hispanik i Meksikës i takon rajonit kulturor të njohur si [[Mesoamerica|Mesoamerika]], e cila përafërsisht korrespondon me Meksikën qendrore në në [[Amerika Qendrore|Amerikën Qendrore]],<ref name="salvatvol1p4">Rosas Volume 1, p.4.</ref> përfshin tre mijë vjet nga 1500 pes në 1500 es në përgjithësi e ndarë në tri periudha: Para klasike, klasike dhe pas klasike.<ref name="salvatvol1p11">Rosas Volume 1, p.11.</ref> Kultura e parë dominuese Mesoamerikane ishte ajo e [[OlmecOlmekët|Olmekëve]]ëve, e cila arriti kulmin me rreth viteve 1200 pes. Olmekët kanë origjinë nga ajo që është e lidhur me Mesoamerikën, të tilla si shkrim hieroglifik, kalendar, përparimet e para në astronomi, skulpturë monumentale (kokat Olmec) dhe punimeve dekorative ''"jade"'''.<ref name="pazp38">Paz, 1987 p.38.</ref>
 
Ato ishin paraardhës të kulturave të mëvonshme të tilla si [[Teotihuakan]], në veri të Mexico City, Zapotekët në Oaxaca dhe [[Majët (popull)|Majët]] në jug të Meksikës, [[Belize]] dhe [[Guatemala]]. Ndërkohë që perandoritë u ngritën dhe ranë, rrënjët kulturore më themelore të Mesoamerikës mbetën të njëjta deri në pushtimit spanjoll nga Perandoria Aztec.<ref name="pazp38">Paz, 1987 p.38.</ref> Këto përshinin qytete me me sheshe në qendër, tempuj zakonisht të ndërtuara në baza piramidale, fusha me top mesoamerikane dhe një kozmologji kryesisht të përbashkët.<ref name="salvatvol1p4" />
 
Ndërkohë që forma e artit si piktura në shpellë dhe gravura shkëmbore datojë prej më parë, historia e njohur e artit meksikan fillon me artin Mesoamerikan të krijuar nga kultura sedentare që ndërtuan qytetet, dhe shpesh, zotërimet.<ref name="salvatvol1p11" /><ref name="pazp38" /> Derisa arti i Mesoamerikës është më i larmishëm dhe shtrihet në më shumë kohë se kudo tjetër në kontinentet e Amerikës, stilet artistike tregojnë një numër të ngjashmërive.<ref name="jflam" /><ref name="salvatvol1p9">Rosas Volume 1, p.9.</ref>
<gallery>
File:Olmec Head No. 1.jpg|Koka Olmec No.1, 1200–900 p.e.s