John Adams: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Addbot (diskuto | kontribute) v Bot: Migrating 103 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11806 (translate me) |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Kutia Presidentët e SHBA-së
| Emri = John Adams
| Figura = US Navy 031029-N-6236G-001 A painting of President John Adams (1735-1826), 2nd president of the United States, by Asher B. Durand (1767-1845)-crop.jpg
| Madhësia e Figurës = 230px
| Detyra = Presidenti i 2-të i Shteteve të Bashkuara
| Fillimi i afatit = [[4 mars]] [[1797]]
| Mbarimi i afatit = [[4 mars]] [[1801]]
| Paraardhësi = [[George Washington]]
| Pasardhësi = [[Thomas Jefferson]]
| Detyra2 = Zëvendëspresidenti i parë i SHBA-së
| Fillimi i afatit2 = [[21 prill]] [[1789]]
| Mbarimi i afatit2 = [[4 mars]] [[1797]]
| Paraardhësi2 =
| Pasardhësi2 = Thomas Jefferson
| Detyra3 = Ministër i Shteteve të Bashkuara në Oborrin e St. Xhejmsit
| Fillimi i afatit3 = [[1 prill]] [[1785]]
| Mbarimi i afatit3 = [[30 mars]] [[1788]]
| Paraardhësi3 =
| Pasardhësi3 = Thomas Pinckney
| Detyra4 = Ministër i Shteteve të Bashkuara në Hollandë
| Fillimi i afatit4 = [[19 prill]] [[1782]]
| Mbarimi i afatit4 = [[30 mars]] [[1788]]
| Paraardhësi4 =
| Pasardhësi4 = Charles W. F. Dumas
| Detyra5 = I dërguar i Shteteve të Bashkuara në Francë
| Fillimi i afatit5 = [[1 prill]] [[1778]]
| Mbarimi i afatit5 = [[17 qershor]] [[1779]]
| Paraardhësi5 = Silas Deane
| Pasardhësi5 = Benjamin Franklin
| Detyra6 = Delegat i Massachusetts në Kongresin e Dytë Kontinental
| Fillimi i afatit6 = [[10 maj]] [[1775]]
| Mbarimi i afatit6 = [[27 qershor]] [[1778]]
| Paraardhësi6 =
| Pasardhësi6 = Samuel Holten
| Detyra7 = Delegat i Massachusetts në Kongresin e Parë Kontinental
| Fillimi i afatit7 = [[5 shtator]] [[1774]]
| Mbarimi i afatit7 = [[26 tetor]] [[1774]]
| Paraardhësi7 =
| Pasardhësi7 =
| Datëlindja = [[30 tetor]] [[1735]]
| Vendlindja = Braintree, Provinca e Massachusetts Bay, Amerika Britanike <small>(sot [[Quincy]], [[Massachusetts]], [[SHBA]]
| Datëvdekja = [[4 korrik]] [[1826]] <small>(90 vjeç)</small>
| Vendvdekja = [[Quincy]], [[Massachusetts]], [[SHBA]]
| Profesioni = Politikan, Diplomat, Jurist
| Bashkëshortja = Abigail Smith <small>(m.1764; v.1818)</small>
| Feja = Unitarian
| Nënshkrimi = John Adams Sig 2.svg
}}
John Adams ([[30 tetor]] [[1735]] - [[4 korrik]] [[1826]]) ishte një jurist, autor, burrë shteti dhe diplomat amerikan. Ai shërbeu si Presidenti i dytë i Shteteve të Bashkuara (1797-1801), Zëvendëspresident i parë (1789-97), dhe si një nga Baballarët Themelues ishte një udhëheqës i pavarësisë amerikane nga Britania e Madhe. Adams ishte një teoricien politik në epokën e Iluminizmit që promovoi republikanizmin dhe një qeveri të fortë qendrore. Idetë e tij krijuese janë botuar shpesh. Ai ishte gjithashtu një mbajtës ditari dhe korrespondent i përkushtuar, veçanërisht me gruan dhe këshilltaren e tij kryesore Abigail.
Ai bashkëpunoi me kushëririn e tij, udhëheqësin revolucionar Samuel Adams, por ai krijoi rëndësinë e tij para Revolucionit Amerikan. Pas masakrës së Bostonit, pavarësisht ndjenjave të ashpëra lokale anti-britanike, ai i bëri një mbrojtje të suksesshme ligjore edhe pse jo popullore, ushtarëve të akuzuar britanikë, i shtyrë nga përkushtimi i tij për të drejtën për avokat dhe "mbrojtjen e pafajësisë". Si një delegat nga Massachusetts në Kongresin Kontinental, Adams luajti një rol kryesor në bindjen e Kongresit për të shpallur pavarësinë. Ai ndihmoi [[Thomas Jefferson|Tomas Xheferson]] në hartimin e [[Deklarata e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara|Deklaratës së Pavarësisë]] në vitin 1776, dhe ishte shtytësi kryesor i saj në Kongres. Si diplomat në Evropë, ai ndihmoi të negociojë marrëveshjen eventuale paqësore me Britaninë e Madhe, dhe mori kredi vitale qeveritare nga bankierët në Amsterdam. Adams ishte autori kryesor i Kushtetutës së Massachusetts në vitin 1780, e cila ndikoi teorinë politike amerikane, ashtu si edhe punimi i tij i mëparshëm "''Mendime mbi qeverisjen''" (1776).
[[Figura:John Adams birthplace, Quincy, Massachusetts.JPG|thumb|250px|left|Shtëpia e lindjes së John Adams në Quincy, Massachusetts.]]
Kredencialet e Adams si një revolucionar i siguruan atij dy mandate si zëvendëspresident i Presidentit George Washington (1789-1797) dhe gjithashtu zgjedhjen e tij në vitin 1796, si presidenti i dytë. Në mandatin e tij të vetëm si president, ai hasi kritika të ashpra nga republikanët xhefersonianë, si dhe fraksioni dominues në Partinë e tij Federaliste, të udhëhequr nga rivali i tij [[Alexander Hamilton]]. Adams nënshkroi Aktet e diskutueshëm Të huajt dhe Rebelimi, rindërtoi ushtrinë dhe marinën detare përballë një "pothuaj-lufte" të padeklaruar detare me Francën. Realizimi i madh i presidencës së tij ishte një zgjidhje paqësore e konfliktit përballë kundërshtimit Hamiltonit. Për shkak të pozicionit të tij të fortë në mbrojtje, Adams është "quajtur shpesh babai i Marinës amerikane". Ai ishte presidenti i parë së SHBA që qëndroi në rezidencën e ekzekutivit, e njohur tani si Shtëpia e Bardhë.
Në 1800, Adams humbi rizgjedhjen ndaj Tomas Xhefersonit, dhe jetoi në pension në Massachusetts. Ai përfundimisht rifilloi miqësinë e tij me Xhefersonin kur ky i fundit doli në pension duke iniciuar një korrespondencë që zgjati katërmbëdhjetë vjet. Ai dhe gruaja e tij krijoi një familje politikanësh, diplomatësh dhe historianësh të referuara tani si familja politike Adams. Adams ishte babai i [[John Quincy Adams]], Presidenti i gjashtë i Shteteve të Bashkuara. Ai vdiq në pesëdhjetë vjetorin e miratimit të Deklaratës së Pavarësisë. Historianët moderne në tërësi e kanë renditur administratën e tij në mënyrë të favorshme.
{{Poli-cung}}
| |||