Sllobodan Millosheviç: Dallime mes rishikimesh

[[Skeda:Milosevic.jpg|thumb|Postier i baltosur i MillosheviçitMillosheviqit]]

'''Sllobodan MillosheviçMillosheviq''' ([[Gjuha serbe|ser.]]: Слободан Милошевић) ka lindur në [[Pozharevc]], [[Jugosllavia|Jugosllavi]] më [[20 gusht]] [[1941]] dhe ka vdekur në [[Hagë]], [[Holanda|Holandë]] më [[11 mars]] [[2006]]. Gjatä karrierës së tij politike, MillosheviçiMillosheviq mbajti postin e Presidentit të Republikës së Serbisë për periudhën 1989-1997, dhe postin e presidentit të Republikës Federale të Jugosllavisë për periudhën 1997-2000, kryetar i Partisë Socialiste të Serbisë nga krijimi i saj më 1992 deri në vitin 2001, dhe i akuzuar për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Prindërit e Sllobodan MillosheviçitMillosheviq, [[Svetozar MilosheviçMilosheviq]] dhe [[Stanislava MilosheviçMilosheviq]] u divorcuan pak vite pas lindjes së Sllobodan MillosheviçMillosheviq. Babai i tij, prift në [[Kisha Ortodokse Serbe|Kishën Ortodokse Serbe]] kreu vetëvrasje në vitin [[1962]]. Nëna, Stanislava, mësuese shkolle, do të kryejë vetëvrasje (varje) në vitin [[1974]]. Gjatë viteve të gjimnazit MillosheviçiMillosheviqi e takon gruan e tij të ardhshme [[Mira MarkoviçMarkoviq]] (Marković), figurë fondamentale e politikës Serbe në vitet 90 dhe inspiruese e rilindjes së nacionalizmit serb. Diplomohet jurist më 1964 në [[Beograd]] dhe i bashkohet Lidhjes Komuniste të Serbisë.

MillosheviçiMillosheviq filloifillon të punojë si funksionar në firmat shtetërore të Serbisë: së pari në kompaninë e gazit e pastaj në Beogradska Banka.

Ngritja e karrierës së tij fillon në vitin [[1986]]: MillosheviçiMillosheviq zgjidhet president i Lidhjes Komuniste të Serbisë, falë përkrahjes së Presidentit të Serbisë, [[Ivan StambolliçStambolliq]] (Stambolić), mikut të tij personal dhe tutorit politik. Vitet 90-të karakterizohen nga ringjallja e nacionalizmit serb dhe për largimin nga modeli i Jugosllavisë titiste. Nacionalizmi merr hovë kur më 24 shtator 1986 e përditshmja beogradase [[Veçernje Novosti]] (Večernje Novosti) publikon pjesë të një dokumenti të titulluar [[Memorandumi i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Serbisë]] (''Memorandum SANU'' ose ''Memorandum Srpske Akademije Nauka i Umjetnosti''). Në këtë vepër, të redaktuar nga intelektualët serbë të udhëhequr nga novelisti [[Dobrica QosiçQosiq]] (Ćosić), përpunohet aktakuza kundër [[Tito]]s për veprimtari antiserbe, dhe përshkruhet një projekt për eliminimin e plotë të Serbëve nga [[Kosova]]. Edhe pse elita komuniste distancohet nga ai memorandum, MillosheviçiMillosheviqi heshti.

Në mesin e viteve 80-të situata paraqitej më e vështirë në Kosovë, me tensione ndërmjet serbëve e shqiptarëve, kurse në [[Kroacia|Kroaci]] dhe [[Bosnja dhe HercegovinaBosnia|Bosnje-Hercegovinë]] situata ishte relativisht më e qetë. Më [[1987]] Presidenti i Republikës Socialiste të Serbisë, StambolliçStambolliq dërgon MillosheviçinMillosheviqin në Kosovë për të dëgjuar ankesat e Serbëve kundër udhëheqjes partiake dhe shtetërore në Kosovë. Në një situatë të tensionuar, të krijuar artificialisht nga grupe të Serbëve, banorë të Kosovës, MilosheviçiMilosheviq deklaroideklaron para turmës së Serbëve të mbledhur se “askush më nuk do të guxojë tju rrahë juve.”

I aftë për të drejtuar (nëse jo për të krijuar dhe nxitur ) ndjenjat e opinion publik serb, MillosheviçiMillosheviqi pastron klasën e tërë politike serbe, nën akuzën për paaftësi. Më [[1987]] Stambolliq detyrohet të japë dorëheqjen dhe MillosheviçiMillosheviqi bëhet President i Republikës së Serbisë në vend të tij. Më [[1988]] acarohet edhe më tej situata në Kosovë dhe në republikat tjera, veçanërisht në Slloveni. Ndërsa MillosheviçiMillosheviqi mbështeste një model centralist në planin ekonomik dhe politik, në drejtim të cilit do të ishte Serbia si republika më e madhe e federatës, [[Lubjana]] me kryetarin [[Millan Kuçan]] (Milan Kučan) mbështeste të drejtën për vetëvendosje të republikave dhe respektimin e pakicave dhe autonomisë.

MillosheviçiMillosheviqi e kuptoi që zotëronte përkrahje të madhe popullore: Serbët panë në të një udhëheqës të një kombi krenar, një udhëheqës karizmatik. [[Kisha Ortodokse Serbe]] e përkrahu atë po ashtu. Propaganda serbe e ringjalli mitin e fitores së thyer, i cili sipas Serbëve ju pengua bashkimi politik i të gjithë Serbëve ndërsa në Serbi ishin ndarë dy krahina, Kosova dhe Vojvodina. Në mars 1989 modifikohet njëanësisht kushtetutat kosovare dhe serbe, që ja hoqi autonomin Kosovës. Më 28 qershor 1989, 600 vjet pas betejë së Fushë Kosovës, mblidhen qindra mijëra Serb në Fushën e Mëllenjave ku Millosheviqi jep një fjalim luftënxitës. Shqiptarët qëndrojnë të mbyllur në shtëpi. Më 19 nëntor 1989 mblidhen një milion manifestues në Beograd.

Në janar të 1990 mbahet kongresi i 14-të dhe i fundit i LKJ-së. Millan Kuçan (Milan Kučan), që udhëhiqte delegacionin slloven, vendos që delegacioni i Sllovenisë të tërhiqet, dhe pastaj të njëjtën e bëri edhe Kroati Ivica Raçan (Ivica Račan). Ky ishte fundi politik i Jugosllavisë federale dhe multietnike. Në qershor të 1990 Millosheviqi riemëron lidhjen komuniste serbe në Partia Socialiste Serbe, nga e cila zgjedhet kryetar. Në janar 1991 zbulohet shtypja ilegale e monedhës federale nga ana e qeverisë serbe, ndërsa në janar MillosheviçiMillosheviqi dërgon ushtrinë për të ndërprere protestat e opozitës në Beograd. Pas referendumeve popullore më 25 qershor të 1991, Sllovenia dhe Kroacia shpallin pavarësinë.

Ushtria federale intervenoi në Slloveni. MillosheviçiMillosheviqi nuk ishte i interesuar në vendin, etnikisht kompakt dhe i përkrahur nga Austria dhe Gjermania. Lufta përfund pas dhjetë ditëve, më 8 gusht. Vëmendja e MillosheviçitMillosheviqit zhvendoset në Kroaci, në veçanti në regjionet e banuara me Serb në fushat e Sllavonisë dhe të regjionit malor të Krajinës. MilosheviçiMilosheviqi nuk pranoi që popullatat serb të jetonin jashtë Jugosllavisë së re ku përfshihet Serbia dhe Mali i Zi. Projekti i tij ishte që të aneksoj territoret e banuara me Serb në Kroaci dhe gjysmën e Bosnje-Hercegovinës ku lufta më 1991 ende nuk kishte filluar. Në gjysmën e vitit 1991 MillosheviçiMillosheviqi, ushtria federale jugosllave dhe trupat paraushtarake fillojnë një luftës të ashpër kundër Kroacisë. Viktima e parë është qyteti multietnik i Vukovarit, ku bashkëjetesa mes kroatëve dhe serbëve ishte historike. Ushtria jugosllave futet në thellësi të territorit kroat duket arritur të granatoj Zagrebin. Mas referendumit për pavarësi në Bosnje të mbajtur më 29 shkurt 1992, i cili u bojkutua nga Serbët e Bosnjës, filloi lufta e Bosnjës. MillosheviçiMillosheviqi përkrahu ushtarakisht dhe politikisht Radovan KaraxhiçinKaraxhiqin (Karadžić), udhëheqësin e serbëve të Bosnjës dhe kriminelin e luftës. Lufta e Bosnjës u përfundua më 21 nëntor 1995 me marrëveshjet e Dejtonit (Dayton), të cilin MillosheviçiMillosheviqi e nënshkruan për Serbët e Bosnjës përkundër dëshirës së tyre. MillosheviçiMillosheviqi pas kësaj u cilësua njeri i paqes dhe u la në pushtet. Vlenë të thekësohet se Bosnja nga marrëveshja e Daytonit humbi shumicen e qeverisjes vendore, kështu shteti i Bosnjës dhe Hercegovinës edhe pse i dëmtuar nga lufta humbi përparsinë politike duke marrë vetem 49% të qeverisjës, ndërsa 51% iu takonin Serbve.

Në nëntor 1996 MillosheviçiMillosheviqi u zgjodhzgjedh president i Republikës Federale Jugosllave (ku përfshihet Serbia dhe Mali i Zi). Në të njëjtin vit koalicioni opozitar Zajedno (Së bashku) i fiton zgjedhjet lokale në disa komuna, por fitoret nuk pranohen nga pozita. Pas protestave të vazhdueshme të studentëve dhe popullit në Beograd për 11 javë me radhë, Milosheviqi i pranoi zgjedhjet. Më zgjedhjet presidenciale serbe, më vonë, fiton Millan MillutinoviçMillutinoviq (Milan Milutinović), bashkëpunëtor i ngushtë i MillosheviçitMillosheviqit.

Në këtë kohë u intensifikuan sulmet e UÇK-së në Kosovë. Në Rambuje (Rambouillet) dështuan përpjekjet për zgjedhjet e konfliktit të Kosovës. Në mes marsit dhe qershorit 1999 NATO bombardoi Jugosllavin duke e detyruar MillosheviçinMillosheviqin të tërheq forcat nga Kosova. I izoluar në nivelin ndërkombëtar dhe kombëtar (Mali i Zi nuk i pranonte më institucionet federale), MillosheviçiMillosheviqi u rikandidua në zgjedhjet e 24 shtatorit 2000, falë një reforme kushtetuese. Ai u mund nga Vojisllav Koshtunica (Vojislav Koštunica), një nacionalist më i moderuar, dhe me 6 tetor u shty të pranoj humbjen pas një proteste të madhe që shpiu te zënia e parlamentit nga protestuesit.

Kryeministri serb Zoran GjingjiçGjingjiq (Đinđić) e dorëzoi në Gjykatën Ndërkombëtar për Krime në ish-Jugosllavi në Hagë me 28 qershor 2001, edhe përkundër kundërshtimit të Koshtunicës dhe një pjesë të opinionit publik serb.

MillosheviçiMillosheviqi u akuzua për krime kundër njerëzimit për operacionet e ushtrisë jugosllave në Kroaci, Bosnje-Hercegovinë dhe Kosovë. Ai po ashtu u akuzua për vrasjen në mënyrë barbare të Ivan StambolliçitStambolliqit, mentorit të tij nga vitet 80 dhe kundërshtarit të zgjedhjeve presidenciale të vitit 2000.

MillosheviçiMillosheviqi u gjet i vdekur në qelinë e tij në Hagë më 11 mars 2006 disa muaj para se të përfundoj gjykimi i tij në Hagë.