Gruda: Dallime mes rishikimesh

Si toponim emri '''Gruda''' gjindet që në lashtësi në Val Canali në mes [[Republika e Raguzës|republikën e Raguzës]] e [[Kotorri|Cattaro]], e deri në Venecia, pa llogaritur të tillë emra në Shqipërinë veriore të pas [[1913]], çfarë tregon për emigrimet e migrimet e detyruara në shekuj nga pushtues të ndryshëm sllavë e osmanë. Gruda, si e gjithë [[Iliria]] ([[Shqipëria]]) përqafoi ndër të parët treva veriore, fenë shpëtimtare të Jezu Krishtit, që në fillim me predikimet e apostullit Shën Pali rreth viteve 50. Ishte pikërisht qëndresa stoike e Grudasve për fe e atdhe, që i bëri ata të njohur në luftërat e tyre heroike që nga [[Bizanti]] (Ortodoks), perandoria e Stefan Dushanit dhe ajo shumë-shekullore me analfabetët e qytetërimit, Perandorinë Osmane e tjerë. Gjithsesi albanolog të ndryshëm japin variante të shumta për popullimin e ripopullimin e Grudës, por gjithnjë vetëm me popullsi shqiptare të ardhura nga tokat shqiptare.