Bosnja dhe Hercegovina: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
No edit summary
Rreshti 62:
Bosnja dhe Hercegovina ndahet në dy njësi shtetërore dhe një njësi e pacaktuar të cilat ndahen më tej në njësi administrative.
 
Njësi shtetërore janë: [[Federata e Bosnjës dhe Hercegovinës]] (org.: Federacija Bosne i Hercegovine) dhe [[Republika Serbe]] (org.: Republika Srpska)
 
Njësitë administrative sipas njësive shtetërore janë:
* Në Federatën e Bosnjës dhe Hercegovinës quhen kantone:
** [[Kantoni Unsko-sanski]];
** [[Kantoni Posavski]];
** [[Kantoni Tuzlanski]];
** [[Kantoni Zeničko-dobojski]];
** [[Kantoni Bosansko-podrinjski]];
** [[Kantoni Srednjobosanski]];
** [[Kantoni Hercegovačko-neretvanski]];
** [[Kantoni Zapadnohercegovački]];
** [[Kantoni Sarajevo]];
** [[Kantoni Livanjski]];
* Në Republikën Serbe quhen regjione (org.regija):
** [[Regjioni Banja Luka]];
** [[Regjioni Prijedor]];
** [[Regjioni Doboj]];
** [[Regjioni Bijeljina]];
** [[Regjioni Sarajevsko-romanijska]];
** [[Regjioni Trebinje]].
 
*[[Lista e qyteteve të Bosnjës dhe Hercegovinës]]
Rreshti 88:
== Gjeografia ==
: '''''Artikulli kryesor [[Gjeografia e Bosnjës dhe Hercegovinës|Gjeografia e Bosnjës]]'''''
Sipërfaqja e përgjithshme e Bosnjës dhe Hercegovinës është 51,129&nbsp;km129km<sup>2</sup> dhe shtrihet në koordinatat gjeografike 44 00 '''V''', 18 00 '''L'''.
 
Klima është kontinentale dhe bregdetare me verë të nxehtë dhe dimër të ftohtë. Në pjesët malore të vendit mbanë dimër i gjatë me ngrica dhe verë e shkurtë e ftohtë.
Rreshti 100:
Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit 1991 struktura nacionale e B dhe H ka qenë: 44% Boshnjak, 31% Serb dhe 17 % Kroat, derisa 6% janë deklaruar si Jugosllav, dhe 2% të tjerë. Përbërja fetare ishte e ngjashme me atë nacionale: 99% Kroatëve ishin katolik, 90 % e Boshnjakëve ishin mysliman dhe 95 % e Serbëve ishin ortodoks.
Të dhënat me kalimin e kohës kanë ndryshuar, sepse gjatë luftës janë shkaktuar 100.000 deri 250.000 viktima, dhe se gati gjysma e popullsisë ka ndërruar vendbanimin. Sipas të dhënave të agjencisë amerikane CIA të vitit 2000, thuhet se në B dhe H kanë jetuar 48% boshnjak, 37,1 % Serb, 14,3 % Kroat dhe 0.6 % të Tjerë. Sipas vlerësimeve të CIA-së në vitin 2004, Bosna dhe Hercegovina ka rreth 4.007.608 banorë. Sipas vlerësimeve vendase në federatën e B dhe H jetojnë 2.517.972 banorë, ndërsa në RS 1.490.993 banorë. Përveç këtyre tre popujve jetojnë edhe disa pakica kombëtare. Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit 1991 kanë jetuar edhe : Shqiptarë - 4.922, Malazezë - 10.048, Çek - 590,Italianë - 732, Ebrej - 426, Hungarez-893, Maqedonë-1.596, Gjerman-470, Polak-526, Rom - 8.864, Romun - 162, Rus - 296, Rusin - 133, Sllovak - 297, Turq - 267, dhe Ukrahinas - 3.929.<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bk.html#People</ref>
 
: '''''Artikulli kryesor [[Ekonomia e Bosnjës dhe Hercegovinës|Ekonomia e Bosnjës]]'''''
Bosnja dhe Hercegovina në pikëpamje ekonomike ishte e zhvilluar relativisht mirë, sidomos pjesa qendrore dhe veriore, të cilat disponojnë me pasuri mineralesh dhe toka të mira ose pyje. Xehetaria ishte degë e rëndësishme ekonomike. Bazuar në pasuritë minerale, ishte zhvilluar metalurgjia e zezë, metalurgjia me ngjyra , industria kimike, metalurgjia përpunuese, elektroindustria, e drurit, e tekstilit, ushqimore. Pas luftës 3 vjeçare, Bosnja pësoi shkatërrime të mëdha në ekonomi dhe humbje në njerëz. Tash ekonomia është aktivizuar pjesërisht, refugjatët janë kthyer pjesërisht, dhe po bëhen përpjekje që jeta e ndarë mes tre popujve të normalizohet.
Bujqësia është më pak e zhvilluar. Më tepër është zhvilluar në veri dhe në luginat e lumenjve. Në veri kultivohen drithërat, bimët industriale, në luginën e Neretvës duhani, pemët jugore, hardhia, perimet. Prania e livadheve dhe kullotave në male ka ndikuar në zhvillimin e blegtorisë. Në Bosnjë-Hercegovinë rreth 50% e sipërfaqeve gjenden nën pyje, andaj pylltaria ka rëndësi të mëdha ekonomike.