Gadishulli Ballkanik: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 4:
'''Ballkani''' (ose Gadishulli i Ballkanit) është një rajon gjeopolitik dhe kulturor i Evropës juglindore. Rajoni merr emrin nga malet e Ballkanit, që shtrihen përmes qendrës së Bullgarisë në Serbinë lindore. Rajoni ka një zonë të përbashkët prej 550.000 km² dhe një popullsi prej rreth 55 milion banorësh.
 
Emri "Ballkan" vjen nga fjala turke qe do të thotë "një zinxhir e maleve pyllëzuar". Emri i lashtë greke për Gadishullin Ballkanik ishte "gadishulli i Haemus (Χερσόνησος τοῦ Αἵμου, Chersónēsos tou Haímou)". Ballkanit i janë referuar edhe si Evropa Juglindore.
 
'''Gadishulli Ballkanik''' shtrihet në [[Evropa jugore|Evropën Jugore]] dhe ka formën e një [[trekëndëshi]], që futet thellë në [[Deti Mesdhe|Detin Mesdhe]], midis [[Deti Adriatik|Detit Adriatik]], [[Deti Jon|Detit Jon]] në perëndim, dhe [[Deti Marmara|Detit Marmara]] e [[Deti Egje|Detit Egje]] në lindje. Konsiderohet se kufiri verior shkon deri në [[Triestë]], [[Lubjana|Lubljanë]], rrjedha e lumenjve [[Sava (Lum)|Sava]] dhe [[Danub]] në gjatësi 1.200 km. Kufiri verior më tepër është kufi konvencional se natyrorë. Kushtet natyrore të gadishullit Ballkanik ofrojnë lidhje të mirë me [[Evropa e mesme|Evropën e Mesme]], dy gadishuj tjerë të Evropës Jugore, orientim kryesor kanë shtetet mesdhetare.
Rreshti 22:
Ndër faktorët më të rëndësishëm që ndikojnë në formimin e klimë së Gadishullit Ballkanik janë [[gjerësia gjeografike]] dhe afërsia (largësia) e masave ujore (deteve). Masat ajrore nga [[Mesdheu]] vështirë depërtojnë në brendësi të gadishullit për shkak se është i rrethar me vargmale të larta. Gjithashtu edhe këto male pengojnë edhe depërtimin e masave të ftohta nga veriu dhe verilindja në bregdet. Temperature mesatare e janarit në gadishullin e [[Gadishulli i Istrës|Istrisë]] është 4-5 °C, në Peloponez 11 °C. Temperatura mesatare e korrikut në [[Pulë]] është 23,2 °C, në [[Vlorë]] 24,7 °C dhe mbi 25 °C në disa qytete bregdetare të Greqisë.
 
Në [[Dinaritet|malet Dinarike]] reshjet arrijnë mbi 3000 mm3000mm në vit. Në Cërkvicë - [[Boka e Kotorit]], bien 5317 mm5317mm reshje në vit, më së shumti në kontinentin e Evropës. Sasia e reshjeve zvogëlohet duke shkuar kah lindja dhe jugu. Në viset jugore të Greqisë ato zvogëlohen nën 500 mm500mm. Ndërsa, prej ultësirës Ruse dhe Siberisë fryjnë erëra të ftohta. Në këto hapësira deri në 800 m të lartësisë mbidetare mbizotëron klima e mesme kontinentale, me temperature të janarit –2 °C, të korrikut rreth 23 °C. Në viset mbi 800 m800m lartësi mbidetare mbizotëron klima malore dhe ne ultesire nendanubiane ne Bullgari klima eshte kontinentale.
 
== Ujërat ==