Wikipedia

Lihtenshtajni: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
v rregullim i sintaksës
No edit summary
Rreshti 75:
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Lihtenshtajni mbetur zyrtarisht asnjanës, duke i kërkuar Zvicrës fqinje ndihmë dhe udhëzime, ndërsa thesaret familjare në zonën e luftës u sollën në Lihtenshtajn për ruajtje. Në mbyllje të konfliktit, Çekosllovakia dhe Polonia, duke vepruar për të kapur ato që i konsideronin të ishin zotërime gjermane, shpronësuan tërë tokat dhe zotërimet e trashëguara të dinastisë së Lihtenshtajnit në Bohemi, Moravi, dhe Silesi. Shpronësimet (subjekt diskutimit të sotëm ligjor në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë) përfshinin mbi 1.600 km2 tokë bujqësore dhe pyjore, si dhe disa kështjella e pallate të familjes mbretërore.
 
Lihtenshtajni i dha azil rreth 500 ushtarëve të Armatës së Parë Kombëtare Ruse (një forcë kolaboracioniste ruse në kuadër të Vermahtit gjerman) në fund të Luftës së Dytë Botërore. Rreth 200 nga grupi ranë dakord deri diku vullnetarisht që të kthehen në BRSS. Ata u nisën në një tren për Vjenë dhe asgjë nuk është dëgjuar më se ç'u bë me ta. Pjesa tjetër qëndroi në Lihtenshtajn për një tjetër vit, duke i rezistuar, me mbështetjen e Lihtenshtajnit, presionit të mëtejshëm nga ana e qeverisë sovjetike për të marrë pjesë në programin e riatdhesimit. (Në të kundërt, për shkak të marrëveshjeve të bëra gjatë Konferencës së Jaltës, aleatët perëndimorë riatdhesuar qytetarët sovjetikë.) Përfundimisht qeveria e Argjentinës ofroi azil dhe rreth njëqind njerëz u larguan. Kjo përkujtohet nga një monument në qytetin kufitar të Hinterschellenbergut. Kjo është edhe tema e dokumentarit televiziv francez ''Le dernier sekret de Jalta'' (''Sekreti i fundit i Jaltës) nga Nicolas Jallot.''
 
Qytetarët e Lihtenshtajnit u ndaluan të hyjnë në Çekosllovaki gjatë Luftës së Ftohtë. Kohët e fundit konflikti diplomatik i vërtitur rreth dekreteve Benesh të diskutueshme të pasluftës çoi që Lihtenshtajni të mos ketë marrëdhënie ndërkombëtare me Republikën Çeke dhe Sllovakinë. Marrëdhëniet diplomatike u vendosën midis Lihtenshtajnit dhe [[Republika Çeke|Republikës Çeke]] më 13 korrik 2009, dhe me [[Slovakia|Sllovakinë]] më 9 dhjetor 2009.
Rreshti 108:
== Gjeografia ==
{{Kryesor|Gjeografia e Lihtenshtajnit}}
Sipërfaqja e përgjithshme e Lihtenshtajnit është 160 km&160km2, shtrihet rreth koordinatave gjeografike 47 16 '''V''', 9 32 '''L'''. Lihtenshtajni është vend kontinental dhe nuk ka dalje në det.
 
Vija kufitare e Lihtenshtajnit është 76 km76km e gjatë dhe nuk ka vijë bregdetare.
 
[[Klima]] e Lihtenshtajnit është klimë kontinentale e ftohtë, me dimër të vranët e me reshje bore e shiu, me verë të vranët e të lagësht.
 
Pjesa më e madhe e relievit është terren me bjeshkë (Alpet) përreth luginave të lumenjve . Pika më e ultë e relievit gjendet në vendin e quajtur Rugeler Rit ([[Gjuha Angleze|ang.]]: Ruggeller Riet) (430m, në pjesën veriore) dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 2,599 metrave në vendin e quajtur maja e hirtë ([[Gjuha Angleze|ang.]]: Grauspitz) në pjesën jugore të vendit në kufi me Zvicrën.
 
== Ekonomia ==
{{Kryesor|Ekonomia e Lihtenshtajnit}}
Është e zhvilluar edhe industria e lehte dhe e rënde. Gati 90% e popullsise merren me industi e me pak me bujqesi dhe blegtori. Eshte e zhvilluar metalurgjia e zeze dhe bor ( me ngjyra ) industria e tekstilit,ushqimore,kimike etj
 
== Demografia ==
{{Kryesor|Demografia e Lihtenshtajnit}}
Jeta mesatare e pritur në Lihtenshtajn është 79.68 vite ( 76.1 vjet tek meshkujt dhe 83.28 tek femrat).
Vdekshmëria te foshnjat është 4.64 në 1000 të lindur gjallë. 100% e popullsisë ( më e vjetër se 10 vite) din shkrim lexim.
 
== Kultura ==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Lihtenshtajni"