|
== Historia ==
'''Arabia para-islamikeislame:''' Nder civilizatat me te njohura ishin ato te Tamudit, qe ekzistuan rreth vitit 3000 p.e.s. deri ne vitin 300 e.s., dhe ajo e Dilmunit qe ka ekzistuar rreth mijevjeqarit te 4et p.e.s. deri ne shekullin e 600 e.s.. Si shtese, gjate fillimit te mijevjeqarit te 1, kishte disa mbreteri ne Jugun e Arabise si Sabeanet, dhe pjeset bregdetare ne lindje te Arabise, qe ishin te udheheqera nga Partianet Iranian dhe Sasaniet prej vitit 300 p.e.s.
Feja ne Arabine para-islamikeislame, ishte e perbere nga disa besime vendore politeiste, Krishterizmi, Jahudizmi dhe Zoroastrianizmi.
'''Origjina Semitike:''' Disa nga teorite e vendosin origjinen e popullit Semit ne gadishullin Arab. Sidoqofte, disa analiza Bajesiane e kane identifikuar njenjë origjine te njenjë gjuhe para-semitike ne Levant (qe sot janejanë shtetet e Syrise, Qipres, Izraelit, Jordanise,Palestines, Turqise dhe te Libanit). Popujt e hershem Semitik jo Arab prej nga Lindja e AfertAfërt te lashtesise, si Siret, Akadianet (Asirianet dhe Babilonaset), Amoritet, Izraelitet, Eblaitet, Ugaritet, Kananejte, kishin ndertuarndërtuar qyteterimet ne Mesopotami (qe sot janejanë Iraku, Siria dhe Kuvajti), Arabine Lindore dhe ne Levant, dhe gjenetikisht keta u perzien me njeren mbi tjetren. Me kalimin e koheskohës ngadale e humben pushtetin politike te Lindjes se AfertAfërt si pasoje e trazireve te brendshem dhe nga sulmet e popujve jo-Semit. Megjithese Semitet perfundimisht e humben kontrollin politik ne Arabine Perendimore nga shkaku i Perandorise Perse, gjuha Aramakisht mbeti si gjuhe e zakonshem e Asirise, Mesopotamise dhe Levantit. Aramakishtja u zevendesua nga Greqishtja si gjuha me prestigj e Azise Perendimore mbas sundimit te Alexandrit te Madhe, edhe pse Aramakishtja sot mbijeton ndermjetndërmjet Krishtereve (Qaldo - Asirianet) dhe nga Mandeanet ne Irak, veri lindje te Sirise, jug-lindje te Turqise dhe veri perendim te Iranit.
Nga historianët llogaritet që arabët deri para shekullit I-të p.e. sonë kanë jetuar në pjesën veriperëndimore të gadishullin arab dhe diku nga fundi i shekullit e kanë populluar edhe pjesën jugore të gadishullit.
Populli arab para ardhjes së islamit ishte një popull mjaft i prapambetur sa që nuk zgjonte interesimin për ta pushtuar askush meqë ishte zonë shumë e pazhvilluar dhe e katandisur në humnerë.
Paraqitja e Profetit MuhamedMuhamet dhe fesë Islame në Gadishullin Arabik ishte kthesë e madhe për këtë rajon, meqë Profeti arriti që pas një periudhe 23 vjeçare të luftës ndaj idhujtarisë në qytetin e Mekes dhe konkretisht fisit Kurejsh, të bënte një shtet që i bashkonte shumicën e arabëve të quajtur më vonë Kalifat ( Hilafet).
Lufta dhe konflikti mes perkrahesve te Profetit dhe Kurejshëve erdhi dhe u egzagjerua pas shpërnguljes së Muhamedit (a.s) ne Jethrib (Medina e Sotme), atje filluan dhe lufterat frontale mes dy grupeve. Beteja e pare ishte ajo e Bedrit, pastaj ajo e Uhudit e keshtukështu me radhe, vetëm sa ishte gjallë Profeti u zhvilluan diku rreth 28 luftera.
Megjithate zhvillimin edhe me te hovshëm shteti tanime i krijuar islam e sheh gjatë periudhes së pasardhesve te Muhamedit (a.s) gjegjesisht shokeve te tij si Ebu Bekiri, Osman bin Afanit, Omer Bin Hatabit Ali bin Ebu Talibit.
Gjate periudhes kur hilafeti gjendej ne doren e burrave te lartecekur gjendje politike, ekonomike, kulturore e shoqeroreshoqërore ishte ne ngritje e zhvillim te madh.
Masat e ndermarra nga keta udheheqes te njohur ndere mysliman me titullin 'udheheqesat e drejtë', ofruan njenjë mundesi dhe u krijua njenjë bazament mjaft i fuqishem qe paskëtej në periudhat e mevonshme shteti islamo-arab te lulezonte dhe ndikimi i civilizimit islam te arrinte zenitin si p.sh periudha e dinastisë Emevite, Abasite etj.
== Referencat ==
[[Kategoria:Arabët| ]]
[[Kategoria:PopujNjerëz sipas kombësisë]]
| 