[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Refuzoi 5 ndryshimet e fundit të tekstit dhe riktheu rishikimin 1613311 nga Marbott
Rreshti 12:
| web=
}}
'''[[Zhanicë]]''', ''([[gjuha malazeze|malazezisht]]: Горња Рженица/Gornja Rženica)'' është vendbanim në Komunën e [[Plavë]]s në [[Mali i Zi|Mal të Zi]].
 
==Gjeografi==
Rreshti 34:
Kur jemi te zbërthimi i emrave të ndryshëm të toponimeve dhe të antroponimeve, duhet të ndalemi edhe në patronimin Novaj dhe Novoviq, që është për analizë edhe në ditët tona për këtë llagap, një pjesë e të cilës ende jeton në Zhanicë. Duke u përpjekur për mësimin e kësaj domethënie, hasa në befasi edhe te ata që e mbajnë këtë mbiemër. Meqenëse në këtë fshat jeton edhe një bark Novoviq, me fe ortodokse dhe me kombësi malazeze, enden mendimet se cila e mban burimin më të largët dhe nga cili trung rrjedh. Pjesa më e madhe pohojnë burimin më të largët - Berishë, pasi i pari i tyre quhej Nue Berisha. Kjo është fare e mundur, sepse nëpër këto faza mund t'i jetë hequr edhe tingulli d (Nue). Thuhej edhe Nikë Berisha. Mund të konstatohet se këta emra kanë të bëjnë me trungun shqiptar të besimit të mëparshëm, të emrit Ndue, Nue, Nou, Noci, Emri i më i shpeshtë në këto vise është Nueci. Nëse thellohemi në burimin e emrit Ndue mund të Konstatohet se kjo rrënjë ka mbetur pasi i janë hequr emrit Andue tingull i parë A dhe i fundit N. (Kroatet e kanë Antun, kurse Italianët Antonio). Këtë më së miri e reflekton bija e këtij gjiri familjar (1985), Hajrie Nuecaj - Mehaj, 90 vjeçe, e cila thekson : "Ne, nga bashkëfshatarët, jemi quajtur Nuecaj, p. sh : Erdhën Nuecajt. Më pas kem dëgjaur edhe llagapet Nuajajt dhe Nocajt. Pas vitit 1919, dëgjova për herë të parë llagapin Novoviq".
 
Të njëjtin mendim e jep edhe Fazë (Balidemaj), e cila kishte kaluar të 75 vjetët si grua me kétë mbiemër në ketë fshat : "U martova te Nuecajt", "Erdhën me më marrë trimat e Nuecejva", "Do të shkojmë për Bajram te Nuecejt", etj. "Kam dëgjuar edhe për Nocajt edhe Ndocajt". Një dëshmi jep edhe e dhëna se ekziston toponimi Jazi i Nout, që kalon afër trojeve më të parë të këtij barku. Gjithashtu, hasim edhe në toponimin Lugu i Ocit. Në këtë rast, mungon tingulli i parë N. Në tërë krahinën e Plavës Gucisë pas vitit 1912 dhe 1913, si dhe në vazhdim të kohës malazezët ua ndërronin shqiptarët jo vetëm emrin dhe fenë, por edhe mbiemrin familjar. Ata ia shtonin ose ia mungonin atij (mbiemrint) së paku një tingull, gjë që ia humbte edhe rrënjën. Ky emër është shumë i përshtatshëm për ta kthye Nuecin ose Nocin, ose Nduen në Novo. Nuecajt, siç i quajnë në ketë anë, theksonin se i pari i tyre kishte qenë Lazri. Ngjashmeri e Lazrit me Llazarin lehtë mund të shkrihet njëri në tjetrin, mandje, te afrohen këto barqe si të janë të një trungu. E aq më lehtë të keqëprdoret. Me një dozë trimërie, shtojnë se janë nga Bukmiri i berishës. Kur ra edhe ky mendim, atëherë më është dashur të gjurmoj edhe më thellë. Duke lexuar Defterin e Sanxhakut të Shkodrës (1485) hasim në dy Buk - mira, njëri në Nahijen e Piperit, që kishte 40 shtëpi dhe ishte nën Timarin e Vukut, të birit të Gjorgjit, Sanxhaku i Shkodrës, të cilit ishin të ardhur nga vetreniku, vend në mes të Vasoviqit dhe matishevés (aty), që në këtë regjistër nuk hasim në Lazar, as Llazer. Fshati tjetër, Bukmir, ishte në Timaren e Hamzait Ihasanit, të birit të Kolës. Në këtë regjistër takojmë emrin Gjergj Bukmiri, edhe pse vështirë mund të dallohen emrat e shqipes të besimit katolik dhe ata të besimit ortodoks, por të afërt për deformim si Lazer - Llazar, Gjergj - Gjorgje, etj. Fshatrat e krahinave të Piperit dhe të Kelmendit ishin shqipatrë, si Bukmiri, etj. Prapëseprapë ndeshem në antroponime sllave, p. sh. Radiqi, i biri i Lazarit, etj. Kur bëhen fjalë për Bukmir, mendohet se kanë prejardhje nga fshati Zhanicë. Ishin barinj dhe trima. Patën grindje, gjakderdhje dhe pastaj gjakmarrje me fshatrat fqinje. Madje, për ta larguar këtë "farë" nga këto troje, ose për ta shfarosur përgjithmonë, i bashkuen forcat Vojvoda i fshatit Konjuhë, vasoviqasit me Gjyl Begun, udhëheqësin e kazasë së Gucisë, për shkak se para vitit 1826 Gjylit ia kishin vrarë të vëllain. Për këtë vazhdonte gjakmarrja, duke i detyruar që të shpërnguleshin. Këta Bukumirë marrin drejtimin nëpër Bjeshkën Vetrnik për matishevë, në drejtim ttë Podgoricës.
 
=== Kultivimi bujqësor dhe renta feudale ===
Rreshti 166:
Tjetërkush vegAlipasha "
Trimëria e dhënë nga Zoti dhe pozita gjeografïke u be'në roja per trevat e tjera shqiptare. Zhanicën. Pepajn. Nokshiqin. Metehin. Martinajt. Gërncarin. Vermoshin, Rugovën e tere Plavën e Gucinë -i fali Zoti si baza te luftërave te para. e me pas edhe te luftè'rave te zhvilluara në pë'rputhje te vendimeve te Lidhjes Shqiptare te Prizrenit. Nga te gjitha luftërat që u zhvilluan në këtë kohë, vlen te veg-ohet ajo në fshatin Nokshiq, me 4 dhjetor 1879. Kjo luftë falë sakri-ficës, guximit, trimërisë dhe vendosmërisë se madhe te shqiptarëve, u përmbyll me fitore dhe sukses te madh. Pa dyshim se këtu pësuan me shumë fshatrat e kësaj Ultinë, meqë lufta u zhvillua në to. Bes-nikë mbetën edhe trimat nga viset e tjera shqiptare, te cilët kishin zënë pritat nga te gjitha anët, per mbrojtjen e këtyre vatrave shqip-tare.12
Me plot krenari anonimi popullor shpreh vendosmërinë e tyre në këtkëto vargje :
 
" Te shtat' kralive u kallxova
Rreshti 352:
Ujkaj - Demë Hasani me te vëllain Sadrinë; Hasanlukajt: Rexhë Asllani me te vëllain Haradinin dhe me djalin Hajrudinin, Kadri Murseli me te birin Sadriun;
I pandarë me trimat e Zhanicës ishte edhe nipi i tyre, djali i Shake Ukës, i motrës se Idriz Ukës, prijës i 9etës, trimi plavian Adem Kolashinci, te cilin vasoviqasit e quanin " crni"( i ziu), i cili u vra në pritë në Lybeniq te Pejës. Nip bije i familjes Gjelaj ishte edhe trimi i njohur Ujkan Ahmeti i Nokshiqit, i cili me vajzën e vet, Rabien, e kishte §etën e vet. Gjithashtu nip bije i Shabajve ishte edhe Azem Bajraktari i Martinajve, i printe getës kaçake, pastaj e takojmë anëtar Komiteti te Kosovës në Shkodër. Çelë Neziri me djemtë Ibishin dhe Idrizin, me nipat Sylën, Ramë Ibishin dhe Mujë Idrizin, Ali Feriz Fekun me djemtë Sokolin dhe Ujkanin, Avdi Ferizin me djalin Rexhën dhe Abaz Fekun;
Lekaj - Vëllezërit Zenel dhe Arif Hysi dhe Tafil Zeneli; Shalunajt - Elez Sokoli me djemtë AlkunAlinë dhe Rucin dhe nipat Bektesh AlkunAlinë dhe Sokol Sylën me djalin Cafin;
Nuecaj - Nuec Spahija me djalë Sylën dhe nipat Haxhinë, Bajramin dhe Nimanin, Osman Nueci, Selim Lushi, Mustafë Muji, Avdyl Sejdia me djemtë Ferizin dhe Ramen, si dhe Nuri me djalë Zeken.