[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
U kthye versioni 1687195 i bërë nga 213.207.56.58 (diskutimet)
v clean up, përmirësime tipografike: drejtëpërdrejtë → drejtpërdrejtë, gjat → gjatë (3), jane → janë, per → për, eshte → është (4) duke përdorur AWB
Rreshti 6:
 
==[[Faktorët dhe elemntët klimatik]]==
'''Element''' klimatike merren për bazë gjatgjatë përcaktimit të klimës janë: [[Diellosja|insolacioni]], temperature e ajrit, temperatuar e dheut, [[Reshjet|të reshura]], drejtimi dhe shpejtësia e [[Era|erës]], vrenjtësia dhe mbulesa e [[Dëbora|dëborës]], lagështia e ajrit, dhe ndryshojnë nën ndikimin e faktorëve klimatik.
 
Si '''faktorë''' kryesorë të klimës merren : [[gjersia gjeografike]]( si faktor astronomik), ndërsa faktorët fiziko-gjeografik janë: [[relievi]], [[lartësia mbidetare]], pozita ndaj deteve e oqeaneve dhe [[rrymat detare|rrymat ajrore]] e [[Rrymat detare|ujore]], bimësia , dhe vet njeriu.
 
Me studimin e klimës merret ''klimatologjia''. Dijetarët grekë ndryshimet klimatke i kan bazuar në faktorët astronomik, gjegjësisht sipas këndit të pjerrtësisë së rrezeve të [[Dielli]]t që bien në rrafshin horizontal në mesditë dhe zgjatjes së ditës. Në bazë të kritereve astronomic të kushtëzuar nga lëvizjet e [[Dielli]]t mbi horizont gjatgjatë vitit, duke filluar nga ekutori në drejti të poleve dallohen këta breza klimatikë: ''brezi tropik'', brezi i ''gjerësive të mesme'' (verior dhe jugor) dhe ''brezi polar'' (verior dhe jugor).
'''Brezi i vapës''' është i përkufizuar në dy anët e ekuatorit me izotermen vjetore prej 20 °C, kurse '''brezi i mesëm''' ( verior dhe jugor) shtrihen në mes të izotermave vjetore 2 °C dhe izotermave të muajit më të nxehtë prej 10 °C. '''Brezi i ftohtë polarë''' janë të përkufizuar me izotermat e muajve më të nxehtë prej 10 °C.
== Tipat klimatik ==
Rreshti 40:
===Klima mesdhetare===
 
Klima mesdhetare është tipike për viset përreth Detit Mesdhe , por ajo mund të haset edhe në jugun e Afrikës , në pjesën qëndrore të Kilit dhe në Kaliforni.Ky lloj i klimës karakterizohet me atë që shirat më shumë bien në vjeshtë dhe në dimër , ndërsa pranvera dhe vera janë më të thata. Reshjet luhaten midis 400 dhe 700mm në vit. Dimrat janë të butë , ndërsa verërat janë të nxehta. Bimësinë e zakonshme e përbëjnë shkurret dhe pyjet përherë të gjelbra. Brenda këtij lloji klimatik ekzistojnë ndryshime , të cilat bëjnë që klima në bregun verior të Mesdheut të jetë më e freskët dhe më e lagësht sesa në atë të jugut , i cili është nën ndikimin e drejtëpërdrejtëdrejtpërdrejtë të Saharës. Përtej bregut , në brendësi kjo klimë merr vetitë kontinentale dhe bëhet më e ftohtë.<ref>Atlas themelor i gjeografisë fizike , botimet shkollore Albas Tiranë-Tetovë-Prishtinë viti 2006 , ISBN : 9989-108-37-4, faqe53</ref>
 
===Klima oqeanike dhe bregdetare===
Rreshti 56:
Klima- tipet, vecurit e klimes.
 
Klima ne toke ndryshon me rritjen e gjeresis gjeografike dhe lartesis mbi detare. Ne vendin tone dallojn keto tipe klimatike : Klima kontinentale me teper eshteështë e perfaqsuar ne vojvodin, verat janejanë te nxehta dhe te thata , dimrat e ftoht dhe me bore.
 
Klima e mesme kontinentale eshteështë e perfaqsuar ne vendet me lartesi 600e 800metra, verat e nxehta te thata,dimrat e ftoht, veshje ka me shum ne stinet kalimtare.
 
Klima malore eshteështë e perfaqsuar ne vendet me lartesi mbi 800 metra, verat me te shkurta dhe te freskta , dimrat me te gjatgjatë dhe te ftoht, bora qendron me shum se 150 dit ne vit.
 
Klima krahinore eshteështë e perfaqsuar ne rajonet e ulta malore te cilatjane te mbrojtura nga ererat perpër shembull: Fushen e Siriniqit, Luginen e Limit, Rrafshi dugagjinit.
 
Ndotja e ajrit : 1 Ndotja Fizike (vullkaneve, pluhurit kozmik, pluhurit Polenit). 2Ndotja Kimike (fabrikat, komunikacioni, djegja mbeturinave) 3Ndotja Radio-aktive (centralet berthamore, armet berthamore).