[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Kolega2357 (diskuto | kontribute)
v Fix
v clean up, përmirësime tipografike: kesaj → kësaj (5), keshtu → kështu, kete → këtë (3), kohes → kohës, ndersa → ndërsa (2), nje → një (21), perbehej → përbëhej, perfundimit → duke përdorur AWB
Rreshti 5:
Mjeshtri i parë i madh i Urdhërit ishte fra Raimondo de Pui dhe pikërisht atij i njihet merita e transformimit të Urdhërit në një organizatë të vërtetë ushtarake. Përveç tre manastirëve të dëlirësisë, varfërisë dhe bindjes, de Pui futi edhe detyrimin ushtarak: kavalierët do të duhej të vishnin armaturën dhe të vringëllonin shpatën. Vetëm ndihma, në Tokën e Shenjtë nuk është aspak e mjaftueshme në vitet e kryqëzatave dhe pelegrinët kishin nevojë për mbrojtje të armatosur. Kishin nevojë për murgj luftëtarë.
 
Pushteti, paraja dhe dija i vinin urdhërat fetarë të asaj kohe me një mbështjellë misteri. Por nëse templarët kërkonin praktika të vërteta misterioze atyre që synonin të bashkoheshin me ta, për të qenë pjesë e Kalorësve të Maltës ishte i domsodoshëm vetëm pranimi i parimeve të bamirësisë kristianee krishterë. Përveç vijës së fisnikërisë.
 
Motoja e tyre ishte: "Tuitio Fidei et Obsequium Pauperum": mbrojtje e fesë dhe shërbim për të varfërit. Në spitalet e tyre, pacientët quheshin "Zotërinj të Sëmurë" dhe kalorësit u shërbenin atyre me pjata argjendi. Por angazhimi ushtarak ishte gjithashtu i thellë. Në dy shekujt e parë të jetës, Kalorësit e Maltës morën pjesë aktivisht në kryqëzata, sulme, beteja dhe aksione të paharrueshëm. Ishin luftëtarë shumë të respektuar që shumëkush ua kish frikën. Arabët i quanin "djajtë e zinj". Më pas, për Kalorësit erdhi ora që të linin Palestinën: mbrojtja e Kishës katolike do të zhvendosej në det. Kalorësit u ndalën fillimisht në Qipro bashkë me templarët dhe më pas pushtuan Ishullin e Rodit në 15 gusht të vitit 1310. Në këtë periudhë, urdhëri do të merrte emrin nga ishulli grek.
Rreshti 15:
Në vitin 1607, një piktor i ri në arrati nga shtetet Papnorë nën akuzën e vrasjes mbërriti në Maltë, gjeti mikpritje tek Urdhëri. Ai piktor i ri quhej Mikelanxhelo Merisi, me emrin e artit Karavaxho. Por Karavaxho do të arrestohej sërish në rrethana pak të qarta dhe do të arrinte të largohej nga ishulli. Gjatë kohës së shkurtër të qëndrimit në Maltë do të realizonte dy piktura të jashtëzakonshme: ekzekutimin e Shën Xhovanit dhe Shën Xhirolamon. Dy vjet më vonë do të vdiste në rrethana misterioze. Çështja e Karavaxhos është një ndër të paktat pika të errëta në historinë e Kalorësve të Maltës. Një tjetër është raporti mes Kalorësve të Maltës dhe templarëve. Eshtë e mundur në fakt që nga Kalorësit e Tempullit, urdhëri i Maltës të ketë trashëguar një bagazh të pasur thesarësh, njerëzish dhe dijesh? Sipas disa studiuesve, e famshmja Kullë e Djallit në Ishullin e Maltës mund të ketë qenë një shkollë për mësimin e sekreteve të alkimisë. Figura e referimit për këtë është ajo e Mjeshtrit të Madh Pinto de Fonseka, nga i cili Xhuzepe Balsamo, Konti i Kaliostros, kishte një prejardhje direkte.
 
Sekreti që i mundësoi Urdhërit të Maltës të mbijetonin nëpër shekuj të trazuar të historisë mund të jetë thjeshtë fakti që nuk tradhtuan parimet fillestarë të bamirësisë kristianee krishterë dhe të shërbimit ndaj nevojtarëve. Po çfarë kuptimi ka sot kjo trashëgimi? Urdhëri është një shtet sovran që ka marrëdhënie diplomatike me më shumë se 90 shtete. Ka qenë në vijën e parë në zonat e luftës: nga Vietnami në Kosovë. Ka më shumë se 47 spitale të shpërndarë nëpër botë dhe shumë shkolla për të varfërit. E kaluara e Kalorësve ka tonet epikë të legjendës që megjithatë merr me vete, pashmangshmërisht, edhe dyshime në lidhje me sekretet që mund të ndodhen në faqet më të fshehta të historisë së Urdhërit. E tashmja, ndërkohë është në sytë e të gjithëve: një e tashme e njerëzve në shërbim të paqes dhe popujve më të varfër. Tamam ashtu si duhet të jetë shpirti i një Kalorësi të vërtetë. Sot, ashtu sikurse një mijë vjet më parë
 
==Kush bëhej kalorës?==
Ne fillimet e kesajkësaj tradite, teorikisht kushdo mund te behej kalores . Me pas doli njenjë rregull qe lejonte te beheshin kalores vetem ata meshkuj qe kishin prejardhje fisnike. Ne ate kohe thuhej se kalorsia nuk trashegohej, ndersandërsa aftesite po. Kontet dhe Duket tek shihnin se pushteti i tyre zvogelohej gjithnje e me shume beheshin kalores vetem për te ruajtur prestigjin.
 
Ne te gjitha familjet fisnike ishte femija i pare qe trashegonte pasurine dhe për pasoje ka ndodhur shpesh qe djemte e tjere te beheshin detyrimisht kalores pasi perndryshe nuk kishin asnje lloj favori nga klasa e ngritur. Duke qene se nuk donin ti sherbenin vellait te tyre por as fisnikeve te tjere ata shpesh plackisnin fshataret duke u kthyer keshtukështu ne njerez te padeshiruar.
Nga njera ane ishin « kaloresit e mire » qe vinin nga familje te ngritura (konte, duke) dhe e shihnin te qenurit kalores si njenjë faktor te rendesishem për ruajtjen e pushtetit, ndersandërsa nga ana tjetertjetër ishin kaloresit e tjere qe zgjidhnin te ishin te tille për te perfituar favore te ndryshme.
Ka ekzistuar dhe njenjë kategori tjetertjetër kaloresish, te cilet shikonin vetem interesin personal pa demtuar askend. Ata merreshin kryesisht me duele me qellimin e vetem për tu bere te njohur. Ne fillimet e tij çdo kalores i perketpërket kesajkësaj kategorie.
 
==Si bëheshin kalorës?==
Mund te behej kalores çdo djale fisniku qe kishte mbushur te 18at, natyrisht duke kryer njenjë sere pergatitjesh për ta marre ketekëtë titull.
Ne moshen 7-vjecare femija duhej te fillonte te mesonte gjithcka mbi te qenurit kalores. Me edukimin e tij ne ketekëtë aspekt merrej njenjë ekspert i kesajkësaj fushe. Gjate koheskohës se studimit çdo kandidat duhet te kryente njenjë sere punesh, qe nga mirembajtja e stallave e deri perkujdesja për kuajt. Ai ishte ne sherbim te profesorit te tij dhe duhet ti bindej çdo urdhri.
Gjate kesajkësaj kohe i duhej te mesonte se si te gjuante, si te luftonte dhe si mund te perballohej ne njenjë duel. Pas perfundimitpërfundimit te kesajkësaj periudhe zhvillohej njenjë ceremoni, zakonisht ne maj ose qershor, gjate te ciles emerohej si kalores. Njeriu qe e ka stervitur dhe mesuar i dorezonte armet te cilat bekoheshin nga kisha. Pas ceremonise zhvillohej njenjë feste e madhe.
 
==Lloji i jetës==
Kaloresi është njenjë profesionist i luftes. Ai zoteron njenjë sere armesh te cilat i duhet ti zevendesoje ne perfundim te çdo beteje ose dueli. Për ketekëtë arsye atij i nevoiten para.
Turneu – NjeNjë menyre e mire për te fituar para.
Gjate mesjete nuk janë zhvilluar shume luftra. Për me tepër lufta ishte e ndaluar diten ose ne periudha te shenjta si kreshma. Ne fund te shekullit X për qellime paqesore kisha vendosi qe gjate periudhave te shenjta te mbreteronte paqja. Keto periudha armepushimi ishin ne nder te Zotit, por njekohesisht njenjë humbje kohe dhe parash për çdo kalores. Turneu ishte njenjë rast i mire për te fituar para ose për te pervetesuar arme dhe kuaj nga humbesit. Nder te tjera ishte dhe njenjë rast i mire për te bere praktike dhe pse jo për te rene ne sy te damave.
 
==Pajisjet luftarake==
Ato ishin shume te renda dhe te kushtueshme. NjeNjë amrature e mire perbehejpërbëhej nga 15 pjese dhe peshonte 25 deri ne 30  kg. Kaloresi nuk mund ta vishte pa ndihmen e dikujt. Rreth mesit te shekullit te XI çdo pjese e armatures filloi te kishte dhe njenjë domethenie:
Kaska : shprese, inteligjence, skrupuj
Pjesa e hekurt qe mbronte gjoksin : kujdes, meshire, guxim
Dorezat : drejtesi, zgjuarsi, nder.
Mburoja : besnikeri, mbrojtje, krenari.
Shtiza : drejtesi, vertetesi, force.
 
==Detyrat==
Mbrojtja e damave ne rrezik. NjeNjë kalores duhet te ofronte ndihme dhe te ishte gjithnje i sjellshem me seksin e dobet.
NjeNjë kalores ishte gjithnje nen urdhrat e kishes. Ai duhet te kryente sherbime te ndryshme, si kryqezata dhe te mbronte me te dobtit. Pasi kishte mbrojtur disa here interesat e kishes ai emerohej Kalores i Krishtit
Kaloresi ishte gjithnje ne sherbim te aristocracise, për te cilen duhet te ishte gjithnje i gatshem.
 
Sigurisht qe te qenurit si kalores kishte rreziqet e veta, por gjithashtu kishte dhe mundesi te shumta për tu pasuruar. Ne çdo beteje te fituar ata perfitonin njenjë pjese e mire te fitimit, pa llogaritur shitjen e roberve. Ne çdo perballje ata mund te humbisnin jeten, por kjo ishte njenjë ceshtje e ditur. Për shumicen e kaloresve te mesjetes momenti magjik ishte fillimi i kryqezatave, gjate te cilave ata arriten te grumbullonin pasuri te medha.
==Letersia e kalorësve==
Pjesmarrja e kalorsëve në beteja ishte gjë e zakonshme. Ato nuk ndodheshin gjithnjë afër vendbanive të tyre, e më shpesh largë e më largë kasollave të tyre ku i lënin të dashurat apo familjet. Me kalimin e kohës, si pajisje për udhëtim por edhe gjatë kohës pasive në beteja, u bënë fletushka në të cilat shkruanin poezi që ju kushtonin të dashurave, familjes apo vendlindjes së tyre. Kjo dukuri zgjatë për një kohë të gjatë deri sa nuk fillon deformimi i saj nga ana e disa kalorësve të cilët të pa aftë për të krijuar apo për të artikulluar ndjenjat e tyre në letra, filluan të pagojnë letrarë për të krijua në emër të tyre. Shkrimet e tilla, që kryesisht ishin poezi, me të kthyer në kasolla ku i prisnin të afërtit e tyre ju lexon apo ju recitonin ashtu që të përçonin më mirë ndjenjat në momentin kur ata i kishin krijuar.
 
[[Kategoria:Ushtri]]
[[Kategoria:Histori]]