Lufta e Parë Ballkanike: Dallime mes rishikimesh

aspiratat e Serbisë drejt Bosnje-Hercegovinës u tërhoqën nga aneksimi austriak te provincës në tetor 1908. Serbët pastaj përqendruan vëmendjen e tyre në jug për zgjerim. Pas aneksimit turqit e rinj u përpoqën për të nxitur popullsinë myslimane të Bosnjes për të emigruar ne Perandorine Osmane. Këta emigrantë ishin vendosur nga autoritetet otomane në ato rrethe e në veri të Maqedonisë, ku popullsia muslimane është e dobët. Eksperimentet ishin shkatërruese. Ato elemente të popullsisë të cilat mund të jenë të detyruar të emigrojnë janë konsideruar kryesisht të paditur, te padisiplinuar, fanatik, dhe ekonomikisht te pavlefshëm. Prania e tyre në Kosovë dhe në veri të Maqedonisë provuar të jetë një katastrofë për Perandorine që ata të bashkuar lehtë me popullsinë ekzistuese të muslimanëve shqiptarë në serinë e kryengritjeve shqiptare para dhe gjatë pranverës së 1912. Këto revolucionarë mysliman ishin të shoqëruar nga disa prej trupave osmane, që kishin qenë të veprojnë kundër tyre, kryesisht me origjinë shqiptare. Në maj 1912 revolucionarët shqiptarë, pas drejtimit të automjetit nga osmanët nga Shkupi e vazhdueshm drejt Manastirit duke i detyruar osmanët të njohë rajonet e shtrira në Ballkanin perëndimor si shqiptar, në qershor 1912. Për Serbinë kjo është konsideruar gjithashtu problematike. Pas shpresat e saj të zgjerimit veriore u mbyllën për shkak të aneksimit të Austrisë e Bosnja tani gjendet ne drejtim të fundit të zgjerimit të jetë e mundur edhe për shkak të mbylljes krijimin e Shqipërisë si një shtet. Për Serbinë kjo do të thoshte një luftë kundër kohës për të shmangur krijimin e shtetit shqiptar.

 

 

Bullgaria kishte mbajtur një politikë afatgjatë në lidhje me osmanët ne rikthimin e pavarësisë së saj gjatë luftës ruso-turke. Pas grushtit të shtetit të suksesshëm d'état për bashkimin me Lindoret e Rumelise [10], ajo kishte orkestruar një skenar metodike të zgjerimit të tërthortë nëpërmjet krijimit, në Maqedoni shumë-etnik osman, i një organizate revolucionare, IMRO, kinse pa ngjyra kombëtare. Retorika IMRO-së deklaroi se ishte duke folur në përgjithësi për çlirimin, në emër të "Popullit të Maqedonisë", duke deklaruar shovinizmi e saj anti-osman. Në fakt ajo ishte një organizatë bullgare mbështetur krijuar me një axhendë të fshehtë për të lehtësuar inkorporimin e Thrakës (lindore dhe perëndimore) dhe Maqedonia (Egjeut dhe Vardarit) në një shtet të ri autonom, si një hap i ndërmjetëm para se bashkimi me Bullgarinë mund të bëhet në të njëjtën mënyrë si me Lindore Rumelise. Pas një suksesi fillestar të Serbisë dhe veçanërisht të Greqisë realizuar qëllimin e vërtetë të IMRO dhe si pasojë e një lufte guerile vicioz (shih maqedonas Lufta) shpërtheu midis grupeve bullgare dhe greke, mbështetur në Maqedoni, duke i dhënë fund kur lëvizja xhonturke që erdhi në pushtet në Perandorinë Osmane me agjendën e saj fillimisht demokratike dhe të modernizimit. Bullgaria pastaj u kthye në metodë më ortodokse të zgjerimit me anë të fituararit ne luftë, ndërtimi i një ushtrie të madhe për këtë qëllim dhe ka filluar të shohin veten si "Prusia e Ballkanit" [11]. Por edhe kështu, ishte e qartë se Bullgaria nuk mund të fitojë një luftë kundër osmanëve vetëm.

[[Kategoria:Histori]]

[[Kategoria:Luftëra]]

 

[[nl:Balkanoorlogen#De Eerste Balkanoorlog]]