Molekula: Dallime mes rishikimesh

* Në përgjithësi, molekulat dallojnë në mes vete nga: madhësia, [[masa]], [[forma]] dhe ndërtimi. Këtu do të bëhet fjalë vetëm për madhësinë dhe masën e tyre. Edhe pse janë tepër të vogla dhe nuk mund të shihen me sy, megjithatë numri, madhësia dhe masa e tyre mund të përcaktohen në një vëllim të caktuar. Madhësia e molekulave është e rendit të nanometrit <math>\, (1 nm = 10^{-9}m</math>. Për shembull është vërtetuar se molekula e <math>\, O_2</math> ka diametin 0.3 &nbsp;nm, e <math>\, H_2O</math> -0.26 &nbsp;nm, e <math>\, H_2</math> - 0.23 &nbsp;nm, kurse ndër molekulat më të mëdha çmohen molekulat e albumineve me diametër 4.3 &nbsp;nm.

* Meqenëse molekulat janë të ndërtuara prej atomeve, atëherë masa e tyre mund të përcaktohet me ndihmën e masës së ndonjërit prej atomeve. Njësi atomike e masë merret <math>\, \frac{1}{12}</math> pjesë e masës së [[izotopi]]t <math>\, _6C^{12}</math>. Kjo njqsi shënohet me u (që rrjedhë nga fjala latine unit - njësi) dhe vlera e saj është

Molekulat e çfarëdo trupi janë në lëvizje të vazhdueshme kaotike dhe rezultat i kësaj lëvizje është energjia kinetike e tyre. Molekulat bashkëveprojnë me njëra-tjetrën me forca të adezionit.Ato bëjnë lëvizje pra në mënyre kaotike nga lart posht dhe anasjelltas por jo vetëm lart posht por edhe majtas-djathtas njejt siqsiç ësht pra lëvizja kaotike dhe si rrjedhim i kësaj lëvizje fitohet energji kinetike(pasiqë molekulat po lëvizin),dhe energji potenciale(pasiqë ngritenngritën dhe ulen gjatë lëvizjes së tyre kaotike). Energji kimike quhet energjia kinetike dhe potenciale e atomeve brenda molekulave dhe e elektroneve brenda atomeve. Energji shumë të madhe kanë bërthamat e atomeve që njihet si energji bërthamore. energji e brendshme e trupit quhet shuma e të gjitha llojeve të energjisë kinetike dhe potenciale të molekulave, të atomeve dhe të elektroneve të një trupi. Nëse energjia kinetike e të gjitha grimcave të trupit shënohet me <math>\, E_k</math>, energjia potenciale e bashkëveprimit të tyre me <math>\, E_p</math>, kurse me <math>\, U</math> energjia e brendshme, atëherë ka vend shprehja:

Me qëllim studimi më të lehtë të gazeve, bëhen thjeshtësime deri në atë nivel i cili ende mbetet në pajtim me eksperimentin. Kësisoji më së lehti studiohet gazi i përsosur, i cili në pikëpamje [[Mikroskopi|mikroskopikemikroskopi]]ke duhet të kënaqë disa kushte:

Duke bërë këto supozime, rrjedhimet e të cilave janë në pajtim me eksperimentin, mund të përfundohet se në pikëpamje makroskopike gazi i përsosur është gaz i rralluar me molekula larg njëra-tjetrës, me shtypje të ulët dhe me temperaturë shumë më të lartë se temperatura e lëngëzimit. konkretisht, gazet e përsosura nuk e kanë shtypjen shumë më të madhe se shtypja normale, kurse temperatura nuk është shumë më e ulët se 0&nbsp;°C. Prandaj, në shtypje të ulëta dhe në temperatura të larta gazet në mënyrë të kënaqshme mund të përshkruhen me ligje të gazeve të përosura, por mospërputhja e vlerave ekperimentale me ato teorike të gazeve të përsosura është shumë e madhe, kur gazi i afrohet pikës së [[Kondenzimi|kondenzimitkondenzimi]]t. Gazet e këtilla quhen reale. Për gaze reale duhet të përfillet vëllimi i masës së gazit dhe forcat ndërmolekulare. Te gazet e përsosura vëllimi i enës është njëkohësisht edhe vëllim i gazit. Meqenëse molekulat mendohen si pika, ato mund të lëvizin pa pengesa nëpër tërë vëllimin ku gjenden. Përkundrazi, te gazet reale molekulae gazit, meqë ka përmasa, e zë një pjesë të hapësirës në të cilën nuk mund të hyjnë molekulat e tjera. Prandaj, [[hapësira]] në dispozicion e çdo molekule nuk është i gjithë vëllimi i enës ku ndodhet ai gaz, por një vëllim më i vogël qëgjendet duke zbitur nga vëllimi i enës vëllimin që zënë molekulat. Ky vëllim që zënë molekulat quhet kovolum. Kuptohet, kovolumi është më i madh se shum e vëllimeve të të gjitha molekulave të paqetuara pa kurrfarë zbraztësie, sepse, nëse pranohet se molekulat kanë formë [[Sfera|sferike]], atëherë vëllimit që zë çdo molekulë është sa katërfishi i vëllimit të saj. Ky është korrigjimi i parë i gazeve reale në raport me gazet e përsosura.