[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v Bot: Migrating 76 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11367 (translate me)
v clean up, përmirësime tipografike: per → për duke përdorur AWB
Rreshti 1:
[[Skeda:Common lipids lmaps.png|400px|thumb|Disa lloje lipidesh]]
 
'''Lipidet''' (lipos-gr-yndyrë) në përgjithësi përkufizohen si [[yndyra|yndyrëra]] të patretshme në ujë, por treten në tretës tjerë organik p.sh. tretës të lipideve janë [[acetoni]] ose [[benzeni]]. Në natyrë ndodhen edhe si [[molekula]] të tilla si vajra, [[kolesteroli|kolesterole]], sterole, [[vitamina]] ([[vitamina A|A]], [[VitaminaD|D]], [[VitaminaE|E]] dhe [[VitaminaK|K]] ), monogliceride, digliceride, fosfolipide, etj. Funksionet kryesore biologjike të lipideve janë: depozitimi i energjisë, veprojnë si komponentë strukturor në membranën qelizore, dhe si molekula sinjalizuese.
 
== Ndarja e lipideve ==
Rreshti 13:
Megjithëse fjala lipid nganjëherë përdoret si sinonim për [[yndyra|yndyrën]], e cila është nëngrup i quajtur triglicerid lipid dhe nuk duhet të ngatërrohen me termin acid yndyror.
Lipide gjithashtu përfshijnë molekulat të tilla si acid yndyror dhe derivatet e tyre (duke përfshirë edhe trigliceridet, digliceridet, monogliceridet dhe fosfolipidet), dhe të tjera që përmbajnë sterole metabolike ngjajshëm si [[kolesteroli]].
Lipidet janë një grupi i gjerë i natyrshem i molekulave që përfshin yndyrna, sterols, vitamina yndyrore (si vitamina A, D, E dhe K), monogliceridet, digliceridet, polipeptidet dhe të tjerët. Funksionet kryesore biologjike te lipideve përfshijnë ruajtjen e energjisë, si komponente strukturore e membranave qelizore, dhe si të rëndësishme perpër sinjalizimin e molekulave.
 
Lipide mund të përkufizohet me gjerësisht si molekula hidrofobike apo amfibilike të vogla, me natyrën e disa lipideve amphiphilic i lejon ata të formojnë struktura të tilla si Fshikëza, lipozome, ose membranat në një mjedis ujor. lipidet biologjike e kane origjinën tërësisht ose pjesërisht nga dy lloje të nënnjësive biokimike ose "blloqeve të ndërtimit":. grupe ketakil dhe izopren.Duke përdorur këtë qasje, lipidet mund të ndahen në tetë kategori: acile yndyrore, gliceropeptide, glicerofosfolipede, sfingolipide, sakrolipide dhe poliketide (që rrjedhin prej kondensimit të nënnjësise se ketoacilit); dhe lipidet sterole dhe prenole (që rrjedhin prej kondensimit të nënnjësi izoprene).
Rreshti 33:
* http://pathmicro.med.sc.edu/Albanian/intro-alb.htm
* http://leart.wetpaint.com/
 
{{bio-cung}}
 
[[Kategoria:Biologji]]
 
 
{{bio-cung}}