Rio de Zhaneiro: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
shtova stampen 'pa referenca' dhe koordinata gjeografike |
v - stampa coords (duplicate), hoqa: {{Coord|-22.908333|-43.196389|display=title}} duke përdorur AWB |
||
Rreshti 1:
{{cung}}▼
{{pa referenca}}
{{Qytet (Brazili)
Line 42 ⟶ 40:
[[Figura:RiodeJaneiro Municip RiodeJaneiro.svg|thumb|270px|Vendndodhja në shtetin e Rio de Janeiro]]
'''Rio de Janeiro''' ([[sqt.]] '''Rio de Zhaneiro''') është qyteti i dytë për nga madhësia i [[Brazili]]t dhe kryeqytetit i [[Rio de Janeiro (shtet)|shtetit federal me të njejtin emër]].
Line 48 ⟶ 45:
I themeluar në 1565 nga portugezët, qyteti ishte fillimisht selia e Kapitenerisë (një ndarje administrative e Portugalisë së asaj kohe) së Rio de Zhaneiros, të Perandorisë Portugeze. Ai më vonë, në 1793 u bë kryeqyteti i shtetit të Brazilit, që ishte shtet i Perandorisë Portugeze. Në 1808, kur Gjykata Mbretërore portugeze u transferua nga Portugalia në Brazil, Rio de Zhaneiro u bë vendi i zgjedhur i gjykatës së Mbretëreshës Maria I të Portugalisë, që më pas, në vitin 1815, nën udhëheqjen e djalit të saj, princit Regent, dhe Mbretit të ardhshëm John VI i Portugalisë, Brazil u ngrit në dinjitetin e një mbretërie, në Mbretërinë e Bashkuar të Portugalisë, Brazilit, dhe Algarves. Rio ishte kryeqytet i monarkisë shumëkontinentale Lusitaniane deri më 1822, kur filloi lufta e Pavarësisë braziliane. Ai më pas ka shërbyer si kryeqytet i monarkisë së pavarur, Perandoria e Brazilit, deri në 1889, dhe më pas si kryeqytet i Brazilit republikan deri në vitin 1960 kur kryeqytet u bë [[Brazilia]].
Rio de Zhaneiro ka PBB të dytin më të madh në vend (dhe të 30-in më të madh në botë në vitin 2008), dhe është selia e dy nga kompanive të mëdha të Brazilit, Petrobras dhe Vale, përveç konglomeratit të madh të kompanive të mediave dhe komunikimit në Amerikën Latine, Globo Organizations. Vendii i shumë universiteteve dhe instituteve, ai është qendra e dytë më e madhe e kërkimit dhe zhvillimit në Brazil, e llogaritur për 17% të të dhënave kombëtare të prodhimit, sipas të dhënave shkencore të vitit 2005.
Rio de Zhaneiro është një nga qytetet më të vizituara në hemisferën jugore dhe është i njohur për parametrat e tij natyrorë, festimet e karnavaleve, muzikës samba dhe bossa nova, plazhet balneario të tilla si Barra da Tijuca, Copacabana, Ipanema, dhe Leblon. Disa nga monumentet më të famshme përveç plazheve përfshijnë statujën gjigante të Krishtit Shpëtimtarit në majë të malit Corcovado, i quajtur një nga shtatë mrekullitë e reja të Botës, Mali Sugarloaf me teleferikun e tij dhe stadiumi Maracana, një nga stadiumet më të mëdha të futbollit në botë.
Line 59 ⟶ 56:
== Shiko edhe ==
{{commons|Rio_de_Janeiro}}
{{amerika-gjeo-cung}}▼
[[Kategoria:Brazil]]
[[Kategoria:Qytete në Brazil]]
▲{{cung}}
▲{{amerika-gjeo-cung}}
| |||