Aarau: Dallime mes rishikimesh

|Qyteti = Aarau<br /><small>^{[[gjuha gjermane|de.]] Aarau}</small>

'''Aarau''' është kryeqyteti i kantonit zviceran verior të Aargaut. Qyteti është gjithashtu kryeqyteti i distriktit të Aaraut. Është gjermanisht folës dhe mbizotëron protestantizmi. Aarau gjendet në pllajën zvicerane, në luginën Aar, në anën e djathtë të bregut të lumit dhe në këmbën e djathtë të maleve Jura,<ref name=CVDE>Bridgwater, W. & Beatrice Aldrich. (1966) ''The Columbia-Viking Desk Encyclopedia''. Columbia University. p. 11.</ref> dhe në perëndim të Zvicrës.<ref name="eb"> "[http://search.eb.com/eb/article-9003203 Aarau]." ''[[Encyclopædia Britannica]]'', 20 December 2006.</ref> Bashkia kufizohet me Kantonin e Aargaut në perëndim. Aarau është qyteti i tretë më i madh në Aargau pas Wettingen dhe Baden.

Në [[27 Dhjetor|27 dhjetor]] [[1797]], Tagsatzungu i fundit i Konfederatës së Vjetër Zvicerane u mbajt në Aarau. Dy javë më vonë një anije lajmëtare franceze vazhdoi të ndezë opinionet revolucionare të qytetit. Kontrasti ndërmjet nivelit të lartë të edukimit dhe nivelit të ulët të të drejtave politike ishte veçanërisht e madhe në Aarau dhe qyteti refuzoi të dërgojë trupa për të mbrojtur kufirin bernez. Nga mesi i marsit 1798 Aarau u pushtua nga trupat franceze.

Në [[22 Mars|22 mars]] [[1798]], Aarau u shpall kryeqyteti i Republikës Helvetike, kështu që është kryeqyteti i parë i një Zvicre të bashkuar. Parlamenti u takua në hollin e qytetit. Në 20 shtator, kryeqyteti u zhvendos në Lucernë.

Punësuesi më i madh në Aarau është qeveria e Kantonit, zyrat e së cilës janë të shpërndara në tërë qytetin në lokacione të shumta. Ka gjithsej rreth 1600 punësues në qytet, që ofrojnë rreth 23.000 punë të ndryshme, nga të cilat 0,3 % janë bujqësore, 18 % industriale dhe 81 % të sektorit të shërbimeve. Kjo do të thotë se Aarau ka m shumë punë se ç’ka banorë.

Kern & Co., u themelua në vitin 1819, ishte një prodhues ndërkombëtar instrumentesh gjeodezike i bazuar në Aarau. Gjithsesi, ajo u mor nga Wild Leitz në vitin 1988 dhe u mbyll në vitin 1991.

Më shumë se gjysma e punëtorëve në Aarau jetojnë në periferi të qytetit, ose edhe më larg në zonat rrethuese. Kjo çon në trafik të shumtë. Statistikisht, Aarau ka numrin më të madh të punëve për banorë në Zvicër.

Qendra urbane shtrihet në mesin e "Trekëndëshit të Artë" midis Zyrihut, Bernës dhe Bazelit, dhe Aarau është duke pasur vështirësi në mbajtjen e pavarësisë së bazës së saj ekonomike prej qyteteve fqinje të mëdha. Ideja për të shkrirë Aaraun me periferitë fqinje është diskutuar në shpresa për të ndaluar humbjet e ngadalta.

Prodhimtaria përfshin kambanat, instrumentet matematikore, mallrat elektrike, tekstilet e pambukut, kimikatet, këpucët dhe produkte të tjera.

Më përpara, në popullsinë e Aaraut mbizotëronte protestantizmi. Me anë të imigrimit nga rajone të tjera në Zvicër dhe më shumë nga vendet e huaja, pjesa protestante e qytetit ra dhe qëndron si 43,5 % në vitin 2000. 29,2 % ishin Katolikë, 4,8 % Myslimanë, 3,2 % Ortodoksë. Pak më shumë se 17 % e popullsisë treguan se nuk janë fetarë.