Lufta e Vlorës: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
→Skema e luftës së Vlorës: Shtova permbajtje dhe permiresova drejtshkrimin Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
përmirësime teknike, zëvendësova: Shkurt → shkurt (2), Maj → maj, Qershor → qershor, Shtator → shtator, Nëntor → nëntor duke përdorur AWB |
||
Rreshti 6:
| image = [[Skeda:Vlora war combined.jpg|250px]]
| caption =
| date = 4
| place = Nga jugut e Shqiperise
| coordinates =
Rreshti 41:
== Lufta e Vlorës 1920 ==
[[Skeda:Vlora zur Zeit der italienischen Besatzung 1916-1920.jpg|thumb|Bazë italianë]]
Në [[Baçalla]],Dukat në 29 maj 1920, u mblodhën rreth 200 burra të krahinës së Vlorës, për t’i dhënë përgjigje aneksimit të Vlorës nga Italia imperialiste. Ata vendosën t’u përgjigjen edhe fyerjeve të ushtarëve italianë që në 28
Në Vlorë ishin përqëndruar rreth 20.000 trupa, të shpërndarë në këtë mënyrë:
* Në Vlorë-Kaninë qëndra e komandës së lartë, nënkomanda e divizionit të 36, komanda artileri-xhenjo dhe të gjitha drejtorive të shërbimit llogjistik e administrativ. Komandant-Tenente General Settimo Piacentini. Komandant
* Quota 115- qendër spitalore, automobilistike dhe ushqimore. Komanda e 4 e artilerisë së përzier, komanda e 157-tës bateri malore, batalioni alpin, batalioni 72 i infanterisë, qëndra e karabinjerisë. Kom. General Enriko Gotti, Kom. Garnizoni Cavallo Michele. Në Kotë ndodheshin 4-5 depo me ushqime, ilaçe dhe armatim.
* Gjormi-qëndër e kompanisë mitraliere. Kom. Kapiten Bergamachi
Rreshti 56:
* Magazinat në Panaja. Post-komanda kishte në Vajzë që shërbente për kurim. Brataj, Drashovicë, Penkovë, Treblovë, Rexhepaj Sevaster, Tragjas, Dukat, Ramicë, Kuç, Bolenë, Progonat etj. Italianët kishin edhe komandantin e trasportit detar Eugenio Bizio, që e përdorën si ndërmjetës si dhe arbreshin Xhiovani Valencia, i cili në Panaja ndihmoi shqiptarët.
Kjo ishte pak a shumë gjëndja në kampin italian. Përballë këtyre forcave, këtyre gjeneralëve të sprovuar, u renditën gjeneralët pa dipllomë, të fshatrave të Vlorës, por që në zemrat e tyre kishin dipllomën e së drejtës, së mbrojtjes dhe të patriotizmit.
Në Baçardha u morën një seri vendimesh të rëndësishme. U vendos t’u shpallej luftë forcave italiane në Vlorë, dhe krahina e Vlorës të bashkohej me pjesën tjetër të Shqiprisë. U zgjodh një këshill ushtarak prej 35 vetësh, i cili emëroi një komandant të luftës dhe zgjodhi një shtab prej 12 vetësh. Komandanti nuk duhej të bënte pjesë në këtë shtab i cili u quajt ”Komiteti Mbrojtja Kombëtare” ose si thirrej në popull “Komisjoni”. Vendimet e “Komitetit” ishin të detyrueshme për komandantin. Komandant u zgjodh major [[Ahmet
Këshilli zgjodhi anëtarë të “Komitetit” 1)[[Osman
Ahmet Lepenica -
Osman
Haxhiu, Kryetarë i Bashkisë së Vlorës. Pas “çlirimit” u arratis jashtë shtetit së bashku me vëllanë e tij Galip Haxhiun.
Qazim Koculi-
Myqerem Hamzaraj-
Qazim Kokoshi-
Murat Miftari-
Alem Mehmeti-Tragjas- mori pjesë në të gjitha lëvizjet Kombtare kundër Turqisë. Një nga njerëzit më të afërt të Ismail Qemalit. Komandant i xhandarmërisë (pa rrogë) në qeverinë e përkohshme të 1912. U zgjodh antar i ”Komitetit
Rreshti 83:
Hamit Selmani-Dukat -u zgjodh anëtar i Komitetit Mbrojtja Kombëtare në moshën 76 vjeç. I hipte kalit dhe gjëndej në Baçardha, në Beun, në mal të Shashicës e kudo ishin shokët. Vdiq në vitin 1923.
Sali Bedini-Armen-dy herë mori pjesë në aktivitetet kombtare, në shpalljen e Pamvarsisë dhe në Luftën e Vlorës, në Baçardha u zgjoth antar i Komitetit Mbrojtja Kombtare. Vdiq në 1925. Familja e tij përkrahu luftën Na-Çl
Azbi Cano - Mavrovë - Kur Ahmet Lepenica dha dorëheqjen në Kotë, u zëvendësua nga Qazim Koculi si komandant i përgjithshëm i luftës, sipas vendimeve të Baçardhas, nuk ishte më antarë i Komitetit. Në vend të tij në
Rreshti 98:
Beqir Sulo Agalliu - Vlorë Myqerem Hamzarai - Kaninë
Qazim Koculi - Kocul Sali Bedini - Armen
Ali Beqiri - Velçë
Komandant i Përgjithshëm i Luftës Ahmet Lepenica-(dha dorheqjen pas 6 ditëve Qazim Koculi. Pesë Çetat e mëdha dhe Komandantët e fshatrave (Komandantët e vrarë u zëvendësuan menjëherë0,
1)'''Çeta-Shullërit''' Komandant Kalo Telhai(dha dorëheqjen pas 6 ditëve) - Barjam Qamili,
Ramica-Caush Tafili, Elmas Ademi,
[[Matogjin]]-Demir Mystehaku,
Velçë-Caush Mehmeti, Hasan Hyso,
Vajzë-Çoban Nuredini,
2) '''Çeta-Kudhës''' Komandant Rrapo Çelo,
Rreshti 113:
Shkoza-Kanan Maze, Mane Aliu
Rexhepaj-Halim Rakipi,
Mërtiraj-Salo Islami,
3) '''Çeta-Dukat''' Komandant Sheme Sadiku,
Dukat-Hodo Zeqiri, Muhamet Maze,
Tragjas-Yzeir Muço, Sinan Mete,
Radhima-Bilbil Sinani, Xhafer Asllani, Imer Radhima,
4) '''Çeta-Lumi Vlorës''' Komandant Sali Vranishti,
Rreshti 132:
Vërmik-Neim Braka,
Brataj- Memo Meto,
Kuç-Xhafer Aliko,
5)'''Çeta e Fëngut''', Komandant Muço Aliu,
Rreshti 142:
Armen-Fejzo Islami,
Karbunar- Muhamet Cenaj,
Gërnec- Dushan Kaçi,
Të pa inkuadruara në këto pesë çeta ishin:
'''Kanina'''-Komandant Beqir Velo, Muhamet Bedini, Mustafa Bimo
Rreshti 154:
Në Vlorë erdhën shumë çeta nga të gjitha anët e vendit:
'''Çeta e Salaris''' me Komandant Selam Musai
'''Kurveleshi'''- Kom. Riza Runa me tre çeta qe komandoheshin nga Cano Duka, Muslin Kaçupi dhe Shaqo Llapi ndersa Selam Muai me 5 luftetare nga Salaria u inkuadrua ne Forcat e kurveleshit.
'''[[Fterra]]''' Xhaferr Shehu me 48 vetë([[Xhafer Mato]], [[Jaho Mato|Jashar Mato]], Adem Lona, Xhevdet Braho, Mustafa Mehmeti, [[Ismail Bezhani]], Tahsin Elezi, Asllan Brinja, Huso Zhupa, [[Esheref Mita]], [[Nimet Mita]], [[Shaqo Mita]], Neirn Zani, [[Ago Dusha]], [[Mato Dusha]], Kamber Brinja e të tjere. Dhe në ndihmë të tyre [[Jahja Mato]], Shefqet
'''Mallakastra'''- Kom. Bektash Cakrani, Telo Zace Behaj, Kamber Belishova, Hysni Toska
'''Mallakastra e egër'''- Kom. Halim Hamiti, N/kom.BABA HASAN KREMENARI, Mylslym Jonuzaj- Fratar
'''Skrapari'''- Kom. Riza Kodheli
'''Berati'''-Komandantë [[Seit Bej Toptani]], [[Izedin Bej
'''Peqini'''-Kom. Adem Gjinishi
'''Gjirokastra'''- Javer Hurshiti, Xhevdet Picari
'''Çamëri'''-Alush Seit Taka, Muharem Rushiti
'''Korça''' Kom. Kapiten Ferit Frashëri Sami Koprencka, Tosun Selenica
'''Tirana'''-Ismail Haki Kuçi, Ismail Haki Bej Libohova
erdhi edhe një çetë nga '''Amerika''' me në krye [[Aqif Përmeti]]n dhe [[Kareiman Tatzati]]n, me Luftën e Vlorës u bashkuan edhe çetat e Shaqo Llapit, Duro Durmishit dhe Myslym Çorrit.
Kishte edhe një grup artilierësh me Kom. [[Azis
'''Policia''' e luftës komandohej nga [[Shero Emini]] e [[Ahmet Lepenica]].
Të gjitha këto çeta dhe komandantët e tyre komandoheshin nga 12 antarët e “Komitetit të Mbroitjes Kombëtare” dhe Komandanti i përgjithshëm Qazim Koculi.
Në organizimin e luftës ishte edhe gjykata, me Kryetar Neki Xhenetin, prokuror Rasim Babameto dhe Avdul Kuçi antarë gjyqi Sif Kedhi e Agjah Bej Libohova. Sekretar ishin Meçan Selami (Kallarat) e [[Halim Xhelo]] (Tërbaç).
Pas luftrave të ashpra u çlirua Kota dhe Drashovica, komanda dhe qëndra u vendos në Drashovicë. Pas disa polemikave u caktua Qazim Kokoshi prefekt. Një nga problemet më të rëndësishme të luftës ishte furnizimi me ushqime dhe municion. Xhafer Bej Ypi, Prefekti i Beratit, vendosi t'i sjellë deri në lumë pranë Selenicës të gjitha ndihmat e qeverisë.
Kryeministri Sulejman Delvina dhe ministri i brendshëm Ahmet Zogu ishin dy njerëzit më të fuqishëm, që përkrahën pa rezerva Luftën e Vlorës. Sali Bedini bëri organizimin e Vllehëve të zonës, të cilët me në krye Kol Kitën, me karvanet e kuajve e shpinin furnizimin në magazinat e Llakatundit, Picarit, Lubonjës dhe prej andej në Kotë ku merrej në dorzim nga Ali Gjiriti dhe Izet Borshi.
Përfaqësue i luftës pranë qeverisë ishte ministri fuqiplotë Spiro Jorgo Koleka dhe përfaqësues në shtetin grek me qendër në Korfuz, Hamza Isai. [[Himara]] kishte përfaqësues të saj Naqe Konomin. Spitali në Kotë drejtohej nga Dr. Sezai Çomo dhe për mjekimet pëdoreshin mjekët italianë të zënë robër dhe dy amerikanë që kishin ardhur për ndihmë. Me ilaçe furnizonin farmacitë e Rexhep Hitos, Syrja Bej Libohovës, Fadil Kotonit, Nazif Halites dhe [[Kryqi i Kuq Amerikan]]. Në Vajzë u grumbulluan robërit dhe komandant i kampit të robërve ishte vendosur Rexhep Sulejmani. U vendos që Piaçentinit t’i dërgohej ultimatumi; tekstin e përgatiti Avdul Kuçi; u dorëzua nga Mehmet Selimi (Mallkeq) i shoqëruar nga Halim Laze (Kaninë) dhe Adem Aliko (Vranisht). Përkthimin e bëri Ulise Bozo i cili shërbeu si ndërlidhës ndërmjet shqiptarëve dhe italianëve.
Shtypi- ngjarjet e Vlorës u pasqyruan në gazetën “[[Drita]]” të Veli Harshovës Gjirokastër, “[[Kuvendi]]” “[[Dielli]]” të Bostonit etj.
Shoqëria “[[Vatra]]” e Amerikës dërgoi “Bandën” e shoqërisë së bashku me trupat vullnetare. Bandën e drejtonte muzikanti Thoma Nasi. Nuk mbetën pas as fetarët në këtë luftë, ku spikasin Babai Teqes Tepelenës Ahmet Turhani Baba Xhaferi Përmet, Don Marku, At Shtjefën Gjeçovi, myftiu Osman Muka, etj. Një rrol të veçant pati edhe [[Xhovani Valencia]], arbresh magazinier në Panaja, i cili u dorzoi magazinat shqiptarëve.
{{his-cung}}▼
[[Kategoria:Vlorë]]
[[Kategoria:Luftëra]]
[[Kategoria:Luftëra per mbrojtjen e trojeve]]
▲{{his-cung}}
|