Universiteti Teknik Vilnius Gediminas: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
përmirësime teknike duke përdorur AWB
Rreshti 1:
[[File:Vgtu-logo.png|thumb|Logoja e Universitetit Teknik Vilniaus Gedimino]]
'''Universiteti Teknik Vilniaus Gedimino''' (''Vilnius Gediminas Technical University''), i njohur edhe si '''VGTU''', është universitet publik në [[Vilnius]], [[Lituania|Lituani]]. I themeluar më 1 shtator 1956, universiteti ishte fillimisht një divizion mbrëmësor me bazë në Vilnius i Institutit Politeknik Kaunas.<ref name="History">{{Stampa:Cito web|title=History|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/about-university/4244|accessdate=30 November 2014}}</ref> Aktualisht ka 10 fakultete, 14 institute hulumtuese, 33 laboratore kërkimore dhe 2 qendra hulumtuese dhe trajnuese. Sipas QS World University Rankings, VGTU është në top 4 universitetet botërore.<ref name="AboutUniversity"><cite class="citation web">[http://www.vgtu.lt/about-university/4122 "About University"]. </cite></ref> QS i ka dhënë VGTU-së pesë yje në mësimdhënie, pajisje dhe inovacion.<ref name="QSrating">{{Stampa:Cito web|title=Vilnius Gediminas Technical University Top Universities|publisher=QS Quacquarelli Symonds Limited|url=http://www.topuniversities.com/universities/vilnius-gediminas-technical-university/undergrad|accessdate=30 November 2014}}</ref> Duke matur pjesëmarrjen e studentëve në programin ERASMUS, VGTU është një nga universitetet më të famshme në Lituani për studentët e huaj.<ref name="AboutUniversity"><cite class="citation web">[http://www.vgtu.lt/about-university/4122 "About University"]. </cite></ref>
 
== Historia ==
VGTU u themelua më 1 shtator 1956, kur u themelua Divizioni Mbrëmësor Vilnius i Institutit Politeknik të Kaunasit (tani Universiteti Teknologjik i Kaunasit), me Jeronimas Kudaba si dekan. Në vitin 1960, divizioni u riorganizua në Fakultetin Mbrëmësor Vilnius të IPK-së. Aleksandras Čyras u emërua dekan i fakultetit, me 500 studentë. Në vitin 1962, u diplomua gjenerata e parë. Në vitin 1964, u shtua Fakulteti i Ekonomisë Ndërtimore, duke u pasuar në vitin 1968 nga Fakulteti i Planifikimit Urban.<ref name="Istorija">{{Stampa:Cito web|title=Istorija|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/universitetas/istorija/169?lang=1|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
Në vitin 1969, divizioni u nda nga Instituti Politeknik Kaunas dhe u bë Instituti i Inxhinierisë së Ndërtimit Vilnius (''Vilniaus inžinerinis statybos institutas''), ose VISI, dhe Čyras u emërua [[Rektori|rektor]]<nowiki/>i i parë i tij. Në vitin 1971, u shtua Fakulteti i [[Arkitektura|Arkitekturës]], dhe në vitin 1987 u themelua edhe Fakulteti i Ekonomisë Komunale.<ref name="Istorija">{{Stampa:Cito web|title=Istorija|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/universitetas/istorija/169?lang=1|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
Pas rithemelimit të shtetit të Lituanisë në vitin 1990, Këshilli Suprem i Lituanisë vendosi ta ndryshonte nga VISI në Universiteti Teknik i Vilniusit (VTU), me Edmundas Kazimieras Zavadskas si rektor të tij. Pasi statuja e VTU-së u adaptua në vitin 1991, Këshilli Suprem e aprovoi atë më 2 korrik 1992. VTU lëvizi drejt strukturë universitare të vendeve perëndimore të Evropës duke pasur si degë fakultetin e arkitekturës, ndërtimtarisë, inxhinierisë së komunikacionit, makinerisë, dhe elektronikës.<ref name="Istorija">{{Stampa:Cito web|title=Istorija|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/universitetas/istorija/169?lang=1|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
Vitin pasues, në vitin 1993 VTU themeloi Institutin e Aviacionit dhe dy fakultete të tjera, një në menaxhmentit të biznesit dhe një në [[Kërkimet fundamentale shkencore|shkenca fundamentale]], bashkë me Fakultetin e Inxhinierisë së Transportit vitin pasues.<ref name="Istorija">{{Stampa:Cito web|title=Istorija|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/universitetas/istorija/169?lang=1|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
Më 22 gusht 1996, qeveria lituaneze e shpërbleu emrin e Gediminasit, një Dukë i Madh i Lituanisë në shekullin e 14-të, në VTU, dhe universiteti u bë i njohur si Universiteti Teknik Vilnius Gediminas.<ref name="Istorija">{{Stampa:Cito web|title=Istorija|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/universitetas/istorija/169?lang=1|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
Romualdas Ginevičius u zgjodh rektor nga Senati i VGTU në vitin 2002. Me Ligjin e Edukimit të Lartë dhe Hulumtimit të vitit 2009, Parlamenti i Republikës së Lituanisë urdhëroi gjithë universitetet shtetërore të riorganizoheshin në [[Pa profit|organizata jofitimprurëse]] (''Viešosios įstaigos'') duke filluar që nga viti 2011.<ref name="EdLaw">{{Stampa:Cito web|title=Law on Higher Education and Research|url=http://www3.lrs.lt/pls/inter3/dokpaieska.showdoc_l?p_id=478933|publisher=Seimas of the Republic of Lithuania|accessdate=30 November 2014}}</ref> VGTU iu nënshtrua këtij ligji në vitin 2011.
 
== Kampusi ==
[[Skeda:VGTU_Saulėtekis.jpg|djathtas|parapamje|Ndërtesa administrative kryesore e VGTU në lagjen Saulėtekis të Vilniusit.]]
Kampusi i VGTU-së është kudo nëpër Vilnius, me ndërtesën kryesore në lagjen Saulėtekis, jo larg nga shumë fakultete të universitetit ashtu si edhe Universiteti Mykolas Romeris dhe Universiteti Evropian i Shkencave Humane. Planet e së ardhmes të universitetit përfshijnë zgjerimin e kampusit të Saulėtekisit.<ref name="Buildings">{{Stampa:Cito web|title=Infrastruktūra|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/norintiems-studijuoti/studiju-aplinka/infrastruktura/365|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
=== Saulėtekis ===
Kampusi i Saulėtekisit është kampusi kryesor i universitetit. Ai mban zyrat administrative të universitetit si dhe Fakultetet e Inxhinierisë Mjdeisore, Shkencave Fundamentale, Ndërtimtarisë dhe Menaxhmentit.<ref name="Buildings">{{Stampa:Cito web|title=Infrastruktūra|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/norintiems-studijuoti/studiju-aplinka/infrastruktura/365|accessdate=30 November 2014}}</ref> Biblioteka e VGTU-së, e cila ka mbi 100,000 tituj, ndodhet afër Saulėtekio al. 14.<ref name="LibraryStats">{{Stampa:Cito web|title=Statistics|publisher=VGTU|url=http://biblioteka.vgtu.lt/en/about-us/statistics/|accessdate=30 November 2014}}</ref> Dy konviktet kryesore janë po ashtu në Saulėtekio al., në numrat 39 A dhe 25.<ref name="Dorms">{{Stampa:Cito web|title=VGTU Dormitory|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/for-international-students/-accommodation-/9617?lang=2|accessdate=30 November 2014}}</ref> Kampusi i Saulėtekisit është i çasshëm edhe nga qendra e Vilniusit me anë të busëve-karro në 2, 10 dhe 14.<ref name="SauletekisStop">{{Stampa:Cito web|title=Routes and Timetables|publisher=SĮ "Susisiekimo paslaugos"|url=http://www.stops.lt/vilnius/#stop/1002,1003/map/en|accessdate=30 November 2014}}</ref> Po ashtu me busë-ekspres 4G dhe 5G.
 
=== Qyteti i Vjetër i Vilniusit ===
[[Skeda:Tiškevičiųrūmai2010_02_09Vilnius43.JPG|djathtas|parapamje|Prona Tyszkiewicz në Qytetin  e Vjetër të Vilniusit ku tani ndodhen Fakulteti i Arkitekturës dhe Industritë Kreative.]]
Fakulteti i Arkitekturës dhe Industritë Kreative janë të vendosura në Pylimo g. 26/1 në Qytetin e Vjetër të Vilniusit, në njëkompleks që përfshin një pronë historike e cila i takonte Shtëpisë së Tyszkiewicz-ve.<ref name="Buildings">{{Stampa:Cito web|title=Infrastruktūra|publisher=VGTU|url=http://www.vgtu.lt/norintiems-studijuoti/studiju-aplinka/infrastruktura/365|accessdate=30 November 2014}}</ref> Ndërtesa është po ashtu vend i librarisë së VGTU-së. Kampusi është mu në qendër të qytetit.<ref name="SenamiestisStop">{{Stampa:Cito web|title=Routes and Timetables|publisher=SĮ "Susisiekimo paslaugos"|url=http://www.stops.lt/vilnius/#stop/0409,0410/map/en|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
== Drejtimet ==
 
=== Instituti i Aviacionit Antanas Gustaitis ===
Instituti i Aviacionit Antanas Gustaitis, i emëruar sipas pionerit të aviacionit lituanez Antanas Gustaitis, u themelua në vitin 1993 dhe është një Organizatë e Aprovuar Trajnuese. Aty trajnohen pilotë, kontrollerë të trafikut ajror, inxhinierë të aviacionit dhe të tjerë. Departamenti i Teknologjive të Aviacionit, Mekanika e Aviacionit dhe Aviacioni siguron trajnime teorike për studentë, përderisa Njësia e Trajnimeve për Fluturime, Njësia e Kontrollimit të Trafikut Ajror dhe Pika Grumbulluese e Trajnimeve Praktike të Inxhinierisë së Aviacionit sigurojnë trajnime praktike.<ref>{{Stampa:Cito web|title=About Antanas Gustaitis' Aviation Institute|url=http://agai.vgtu.lt/fakultetai/about-faculty/34399|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref> Programi i integruar (5-vjeçar) në pilotimin e avionit është i ofruar në gjuhën angleze.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Aircraft Piloting Integrated Studies|url=http://www.vgtu.lt/for-international-students/degree-programmes-in-english-language/aircraft-piloting-integrated-studies-/51006|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
=== Fakulteti i Inxhinierisë së Mjedisit ===
Fakulteti i Inxhinierisë së Mjedisit u themelua në vitin 1968. Aktualisht, përbëhet nga 7 departamente, 2 institute hulumtuese dhe 3 laboratore. Ofrohen 9 programe bachelor dhe 14 programe master.<ref>{{Stampa:Cito web|title=History|url=http://ap.vgtu.lt/fakultetai/about-faculty/history/54445|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref> 
 
=== Fakulteti i Arkitekturës ===
Fakulteti i Arkitekturës është shkolla më e madhe e arkitekturës në Lituani dhe ka 500 studentë në programet bachelor, master dhe doktoraturë.<ref>{{Stampa:Cito web|title=History|url=http://ar.vgtu.lt/fakultetai/about-faculty/history/54508|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
=== Fakulteti i Biznesit dhe Menaxhmentit ===
I themeluar në vitin 1993, deri tani ka 6 departamente.<ref>{{Stampa:Cito web|title=History|url=http://vv.vgtu.lt/fakultetai/about-faculty/history/54900|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
=== Fakulteti i Ndërtimtarisë ===
[[Skeda:VGTU_CIMC.jpg|djathtas|parapamje|Qendra hulumtuese e Fakultetit të Ndërtimtarisë]]
Fakulteti i Ndërtimtarisë u themelua në vitin 1920. Kjo paraqet degën më të madhe të universitetit dhe është qendra e tij. Ka 10 departamente dhe 9 nëndivizione të tjera kërkimore dhe institute kërkimore.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Apie fakultetą|url=http://st.vgtu.lt/apie-fakulteta/53429|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref> 
 
=== Fakulteti i Industrive Kreative ===
Fakulteti i Industrive Kreative është dega më e re e universitetit. Përfshin ligjërata gjenerale në shkenca shoqërore dhe humane.<ref>{{Stampa:Cito web|title=About faculty|url=http://ki.vgtu.lt/fakultetai/about-faculty/about-faculty/69264|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
=== Fakulteti i Elektronikës ===
Fakulteti i Elektronikës ka 5 departamente: automatikë, [[Elektroteknika|inxhinieri elektrike]], sisteme [[Elektronika|elektronike]], [[Inxhinieria kompjuterike|inxhnieri kompjuterike]] dhe inxhinieri të telekomunikacionit.<ref>{{Stampa:Cito web|title=About faculty|url=http://el.vgtu.lt/fakultetai/about-faculty/54551|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref> 
 
=== Fakulteti i Shkencave Fundamentale ===
Fakulteti i Shkencave Fundamentale u themelua në vitin 1993 për të dhënë edukim gjeneral në [[Kërkimet fundamentale shkencore|shkenca fundamentale]] për studentët e programeve të ndryshme. Fakulteti është zgjeruar në 10 departamente.<ref>{{Stampa:Cito web|title=About faculty|url=http://fm.vgtu.lt/fakultetai/about-faculty/54607|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref> 
 
=== Fakulteti i Makinerisë ===
[[Skeda:VGTU_MF.jpg|djathtas|parapamje|Fakulteti i Makinerisë]]
Ka 5 departamente: inxhinieri mekanike, biomekanikë, shkencë të materialeve, mekatronikë dhe robotikë, dhe makinë printuese; dhe 3 nënkategori kërkimore.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Apie fakultetą|url=http://me.vgtu.lt/apie-fakulteta/53331|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
=== Fakulteti i Inxhinierisë së Transportit ===
Fakulteti i Inxhinierisë së Transportit u themelua në vitin 1994. Përbëhet nga 4 departamente dhe 3 nën-njësi kërkimore. Ky publikon gazetën shkollore ''Transport''.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Apie fakultetą|url=http://ti.vgtu.lt/apie-fakulteta/53527|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
=== Trupa Kërkimore të Tjera ===
VGTU ka dy qendra kërkimore.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Research Centres|url=http://www.vgtu.lt/research-and-innovation/research-departments/research-centres/4326|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
Po ashtu ka 14 institute kërkimore. Instituti ndërdisiplinor i Izolimit Termik zbulon mjetet për materiale që do të krijojnë ndërtesa për izolim nga nxehtësia dhe zëria. Në nivel të fakultetit, Instituti Kërkimor i Teknologjive Smart të Ndërtimit, Instituti Kërkimor i Strukturave Ndërtuese dhe ai i Produkteve dhe Materialeve Ndërtimore i takojnë Fakultetit të Ndërtimtarisë. Universiteti po ashtu posedon institut kërkimor për gjeodezi, transport, shkenca të aplikuara, shkencave fundamentale, të arkitekturës, si dhe për telekomunikacion dhe fusha magnetike të mëdha.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Research Institutes|url=http://www.vgtu.lt/research-and-innovation/research-departments/research-institutes/4412|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
Në nivel universiteti, VGTU ka 12 [[Hulumtimi|laboratore kërkimore]]. Katër prej tyre lidhen me Institutin Shkencor të Izolimit Termik, dhe 8 i takojnë Qendrës Hulumtuese të Ndërtimtarisë. Nëpër tërë universitet janë edhe 21 laboratore kërkimore në nivele edhe të fakultetit edhe të departamentit.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Research Laboratories|url=http://www.vgtu.lt/research-and-innovation/research-departments/research-laboratories/4583|publisher=VGTU|accessdate=30 November 2014}}</ref>
 
== Administrata ==
Rreshti 72:
 
== Publikime shkencore ==
Shtypi i Universitetit (VGTU Press) publikon rreth 100 punime çdo vit. Në vitin 2010, ky shtyp ishte i pari në Lituani që lansoi webfaqen e-libra për publikimet e tyre.<ref name="Leidykla">{{Stampa:Cito web|title=About Us|url=http://leidykla.vgtu.lt/en/about-us.html|publisher=VGTU|accessdate=2 December 2014}}</ref>
 
VGTU Press po ashtu publikon rreth 19 revista. Prej tyre, 8 janë indeksuar në databazën e Web of Science, ndërsa të gjitha janë të indeksuara në ProQuest dhe EBSCO. Taylor and Francis publikojnë 10 nga revistat akademike.<ref name="Leidykla">{{Stampa:Cito web|title=About Us|url=http://leidykla.vgtu.lt/en/about-us.html|publisher=VGTU|accessdate=2 December 2014}}</ref>
 
Gjashtë nga revistat e VGTU Press janë të publikuara në akses të hapur me një licensë [[Creative Commons]] CC BY-NC 4.0: ''Business: Theory and Practice'', ''Coactivity: Philosophy, Communication'', ''Coactivity: Philology, Educology'', ''Science — Future of Lithuania'', ''Business, Management and Education'', and ''Aviation technologies''.<ref name="Leidykla">{{Stampa:Cito web|title=About Us|url=http://leidykla.vgtu.lt/en/about-us.html|publisher=VGTU|accessdate=2 December 2014}}</ref>
 
== Ish-nxënësit ==
Shumë nga politikanët aktual janë të diplomuar të këtij universiteti. Algirdas Butkevičius, kryeministri i 12-të i Lituanisë, ka mbaruar programin për inxhinieri ekonomike këtu.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Prime Minister Biography|url=http://www.lrvk.lt/en/government/apie-vyriausybe/ministras-pirmininkas/prime-minister-biography/|publisher=Government of the Republic of Lithuania|accessdate=10 December 2014}}</ref> Rolandas Paksas, ish president i Lituanisë dhe dy herë kryeministër, po ashtu ka diplomuar në VGTU.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Rolandas Paksas|url=http://www.lrvk.lt/lt/vyriausybe/apie-vyriausybe/ankstesnes-vyriausybes/po-1990-metu/rolandas-paksas/|publisher=Government of the Republic of Lithuania|accessdate=10 December 2014}}</ref> Ish kryetari i parlamentit Viktoras Muntianasi, anëtari i Parlamentit Evropian Valdemar Tomaševski, dhe ish kryeministri dhe nënshkruesi i Aktit për Rithemelem të Shtetit të Lituanisë Gediminas Vagnorius janë studentë të VGTU-së.<ref>{{Stampa:Cito web|title=Kandidatai vienmandatėse apygardose|url=http://www.2013.vrk.lt/rinkimai/400_lt/Kandidatai/Kandidatas21918/Kandidato21918Anketa.html|website=vrk.lt|publisher=Lithuanian Election Commission|accessdate=10 December 2014}}</ref><ref>{{Stampa:Cito web|title=Kandidatas Valdemar TOMAŠEVSKI|url=http://www.vrk.lt/statiniai/puslapiai/n/rinkimai/20001008/kandvl.htm-153857.htm|website=vrk.lt|publisher=Lithuanian Election Commission|accessdate=10 December 2014}}</ref><ref>{{Stampa:Cito web|title=Gediminas Vagnorius|url=http://www.vrk.lt/statiniai/puslapiai/n/rinkimai/20001008/kandvl.htm-153857.htm|website=vrk.lt|publisher=Lithuanian Election Commission|accessdate=10 December 2014}}</ref>
 
Në arte kreative, kompozitori dhe pioneri i rokut Kęstutis Antanėlis dhe muzikanti Andrius Mamontovas kanë ndjekur këtë universitet. <ref>{{Stampa:Cito web|last1=Janužytė|first1=Klaudija|title="Antanėliai", "Gintarėliai" ir visi kiti lietuviškojo roko pionieriai (video)|url=http://shilta.lt/antaneliai-gintareliai-ir-visi-kiti-lietuviskojo-roko-pionieriai/|website=shilta.lt|publisher=ShiltaLt|accessdate=10 December 2014}}</ref><ref>{{Stampa:Cito web|last1=Kešytė|first1=Laura|title=A.Mamontovas: Tėvai norėjo, kad stočiau į rimtą specialybę (I dalis)|url=http://www.15min.lt/naujiena/svietimas/karstos-zinios/a-mamontovas-tevai-norejo-kad-stociau-i-rimta-specialybe-i-dalis-234-419523|website=15min.lt|publisher=15min|accessdate=10 December 2014}}</ref>
 
== Shënime ==
Rreshti 89:
* [http://www.vgtu.lt/en/ Vilnius Gediminas Technical University Homepage]
* [http://medeine.vgtu.lt/programos/profakult.jsp?pg=f&metai=2011&kva=B&klb=en Study programs at VGTU]
<span id="coordinates">[[Koordinatat gjeografike|Coordinates]]: <span class="plainlinks nourlexpansion">[//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Vilnius_Gediminas_Technical_University&params=54.7223235_N_25.335736_E_region:LT_type:edu <span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Maps, aerial photos, and other data for this location"><span class="latitude">54°43′20″N</span> <span class="longitude">25°20′09″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">&#xFEFF; / &#xFEFF;</span><span class="geo-default"><span class="geo-dec" title="Maps, aerial photos, and other data for this location">54.7223235°N 25.335736°E</span><span style="display:none">&#xFEFF; / <span class="geo">54.7223235; 25.335736</span></span></span>]</span></span>