Agra: Dallime mes rishikimesh

I veshur me mermer, ai wshtwështë ndoshta monumenti mwmë i bukur nwnë Indi. Mund twtë vwzhgohetvëzhgohet qwqë nga [[Fortesa e Agras]] nga ku perandori Shah Jahan e sodiste gjatwgjatë 8 viteve twtë fundit twtë jetwsjetës swsë tij, si i burgosur nga djali i tij, Aurangzeb. Konsiderohet si njwnjë kryevepwrkryevepër e simetriswsimetrisë. NwNë twtë janwjanë skalitur vargje twtë Kuranit dhe nwnë krye twtë portwsportës ndodhen 22 kupola twtë vogla, qwqë simbolizojnwsimbolizojnë numrin e viteve qwqë u deshwndeshën pwrpër ndwrtiminndërtimin e monumentit. Taxh Mahali u ndwrtuandërtua mbi njwnjë platformwplatformë mermeri sipwrsipër njwnjë platforme guri ranor. Kupola mwmë elegante e Taxh Mahalit ka njwnjë diametwrdiametër prej 18 metrash nwnë lartwsinwlartësinë 24 m; drejtpwrdrejtwdrejtpërdrejtë nwnnën kwtwkëtë kupolwkupolë wshtwndodhet varri i Mumtaz Mahalit. Varri i Shah Jahanit u vendos pranwpranë varrit twtë saj nga djali i tij, Aurangzebi. Interioret janwjanë dekoruar me punime twtë rafinuara zbukurimi, qwqë pwrfshinpërfshin gurwgurë gjyswmgjysëm twtë c/muarçmuar.

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">Galeri imazheshpamjesh të mauzoleut </div>

<gallery mode=packed caption="Galeri pamjesh të mauzoleut" heightheights=220px>

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">GaleriHollësi imazheshtë dizajnit të jashtëm </div>

<gallery mode=packed caption="Hollësi të dizajnit të jashtëm" heightheights=220px>

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">GaleriHollësi imazheshtë dizajnit të brendshëm </div>

<gallery mode=packed caption="Hollësi të dizajnit të brendshëm" heightheights=220px>

Shumica e charbaghëve mogulë janë drejtkëndorë me një varr ose pavijon në qendër. Kopshti i Taxh Mahalit është i pazakontë në elementin kryesor, varrin, që është i vendosur në skajin e kopshtit. Me zbulimin e [[MahtabMehtab Bagh-uBaghu]]t ose "Kopshtit të Dritës së Hënës" në anën tjetër të lumit Yamuna, interpretimi i Archaeological Survey of India është se vetë lumi Yamuna u përfshi në dizajnin e kopshtit dhe u projektua të përfaqësonte një nga lumenjtë e Parajsës.<ref>{{cite journal|last=Wright|first=Karen|date=1 korrik 2000|title=Works in Progress|journal=Discover|location=Waukesha, WI, USA|publisher=Kalmbach Publishing|url=http://discovermagazine.com/2000/jul/featworks|accessdate=7 shkurt 2015}}</ref> Ngjashmëritë në planimetri dhe karakteristika arkitekturore me Kopshtet Shalimar sugjerojnë se kopshtet janë projektuar nga i njëjti arkitekt, Ali Mardani.<ref>John Allan: The Cambridge Shorter History of India; 1958, fq. 318</ref> Përshkrimet e hershme të kopshtit tregojnë morinë e bimësisë, duke përfshirë trëndafila, dafodilë dhe fruta.<ref>[http://travel.howstuffworks.com/taj-mahal-landmark.htm The Taj by Jerry Camarillo Dunn Jr].</ref> Me rënien e Perandorisë Mogule, Taxh Mahali dhe kopshtet e tij degraduan po ashtu. Nga fundi i shekullit të XIX, [[Perandoria Britanike]] kontrollonte më shumë se tre të pestat e Indisë<ref name="Royals">Sue Royals: [https://books.google.com/books?id=NB4R6JBqkaQC Our Global Village – India]; 1996, fq. 7</ref> dhe mori kontrollin e Taxh Mahalit. Ajo e ndryshoi peizazhin sipas shijeve të tyre, duke i ngjarë kështu lëndinave formale të Londrës.<ref name="Koch, p. 139">Ebba Koch: The Complete Taj Mahal: And the Riverfront Gardens of Agra; 2006, fq. 139.</ref>

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">Galeri imazheshpamjesh të Taxh Mahalit </div>

<gallery mode=packed caption="Galeri pamjesh të Taxh Mahalit" heightheights=220px>

Duke e kuptuar rëndësinë e pozicionimit të saj qendror, [[Akbar]]i e bëri atë kryeqytetin e tij dhe mbërriti në Agra në vitin 1558. Historiani i tij, Abu'l-Fazl, tregon se ajo ishte një fortesë me tulla e njohur si 'Badalgarh' . Ajo ishte në gjendje të rrënuar dhe Akbarit iu desh ta rindërtonte me gurë të kuq ranorë nga zona Barauli në Raxhastan. Arkitektët i vendosën themelet dhe e ndërtuan me tulla në pjesën e brendshme dhe me gurë ranorë në sipërfaqet e jashtme. Në të punuan rreth 4 000 ndërtues përditë për tetë vjet duke e përfundluar në vitin 1573.<ref>{{cite web|url=http://asi.nic.in/asi_monu_whs_agrafort.asp|title=Agra Fort (1983), Uttar Pradesh – Archaeological Survey of India|accessdate=19 maj 2013}}</ref>

Chhatrapati Shivaji e vizitoi Forteswn e Agras, si pasojwpasojë e kushteve twtë Traktatit twtë Purandarit twtë hyrwhyrë me Mirza Raja Jaisingh-un pwrpër twtë takuar Aurangzebin te Diw/anDiwan-i-Khas-i (sallaesalla e pritjeve twtë vec/antaveçanta). NwNë takim ai u vendos qwllimishtqëllimisht mbrapa njerwzvenjerëzve twtë rangut twtë ulwtulët. Shivaji i fyer doli me twrbimtërbim nga takimi perandorak dhe u mbyll nwnë zonwnzonën e Jai Sing-ut mwmë 12 maj 1666. Duke patur frikwfrikë nga burgu, ai u arratis mwmë 17 gusht 1666.

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">GaleriPamje imazheshtë Fortesës së Agras </div>

<gallery mode=packed heightheights=224px caption="Pamje të Fortesës së Agras">

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">GaleriPamje imazheshtë ndryshme të Fatehpur Sikrit </div>

<gallery mode=packed heightheights=234px caption="Pamje të ndryshme të Fatehpur Sikrit">

'''[[Varri i ItimadItmad-ud-Daulah-ut]]''' (në gjuhën urdu: اعتماد الدولہ کا مقبرہ, ''I'timād-ud-Daulah kā Maqbara'') është një mauzoleum i Periudhës Mogule në qytetin e [[Agra]]s, në shtetin indian të Uttar Pradeshit. Shpesh i përshkruar si një "kuti stolish", ndonjëherë i quajtur "'''Taxhi foshnje'''", Varri i I'timād-ud-Daulah-ut shpesh konsiderohet si një projekt paraprak i [[Taxh Mahali]]t.

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">GaleriImazhe imazheshtë Varrit të Itmad-ud-Daulah-ut</div>

<gallery mode=packed caption="Pamje nga Varri i Itmad-ud-Daulah-ut" heightheights=220px>

File: Decoration on the w/allwall of the masoleoum of Itmad-ud-Daulah's tomb 4.jpg|Korniza dhe mbështetjet, detaje

File:Decoration on the w/allwall of the masoleoum of Itmad-ud-Daulah's tomb.jpg|Dekorimi i brendshëm me vazo, me shtampa bimore dhe gjeometrike

File: Decoration on the w/allwall of the masoleoum of Itmad-ud-Daulah's tomb 0.jpg|Pietra dura në murin e brendshëm të mauzoleut

File:Baby Taj - detail of inlay w/orkwork.JPG|Pietra dura në murin e brendshëm të mauzoleut

Sikandra, vendi i prehjes së fundit të perandorit mogul, [[Akbar]]i i madh, është në Autostradën Delhi-Agra, vetëm 13 km nga [[Fortesa e Agras]]. [[Varri i Akbarit]] të Madh]] pasqyron tërësinë e personalitetit të tij. Varri i madh me gurë ranorë okre të kuqe, i skalitur bukur me drerë, lepuj dhe langurë është i vendosur në mes të një kopshti të harlisur. Vetë [[Akbar]]i e planifikoi dhe zgjodhi vendin e përshtatshëm për varrin e tij. Për të ndërtuar një varr gjatë jetës së personit ishte një zakon turk, që mogulët e ndoqën me përpikmëri. Djali i Akbarit, Jahangiri e përfundoi ndërtimin e këtij varri piramidal në vitin 1613. Në varr janë gdhendur 99 emrat e Allahut.

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">GaleriDetaje imazhesharkitekturore nga Varri i Akbarit </div>

<gallery mode=packed caption="Detaje arkitekturore nga Varri i Akbarit" heightheights=220px>

! <div style="font-size:120%; color:black; background-color:#FFC569; vertical-align:top;">GaleriPamje imazheshtë Chini Ka Ruazas </div>

<gallery mode=packed caption="Pamje të Chini Ka Ruazas" heightheights=222px>

File:Damaged yet intricate pietra dura inlay w/orkwork at Chini Ka Rauza 05.JPG

File:Damaged yet intricate pietra dura inlay w/orkwork at Chini Ka Rauza 06.JPG

[[Kategoria:1504Shekulli XVI]]