Demokracia: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Pa referenca|8
'''Demokracia''' (gr. ''demo'' - popull, ''kraci'' - rend) është një formë qeverisje në të cilën shumica e njerëzve ushtrojnë sovranitetin e tyre ose drejtëpërdrejtë, nëpërmjet referendumeve, ose në mënyrë jo të drejtëpërdrejtë, nëpërmjet zgjedhjes së përfaqësuesve. Duke filluar pas luftës së dytë botërore, interpretimet për demokracinë si rend qeverisës janë shumuar, dhe ndërmjet tyre ka dallime të mëdha. Gjatë historisë së sistemeve politike qeverisëse, brezi i sistemeve shtetërore demokratike është zgjeruar dhe në të futen rendet shtetërore
== Eksperiencat demokratike në Antikitet ==
Rreshti 29:
Në nivel kombëtar, ekzistonin tashmë asambletë përfaqësuese, të zgjedhura nga populli dhe të mbledhura nga vullneti i mirë i mbretit: p.sh, [[Parlamenti]] në [[Angli]], [[Kortesi]] në [[Spanjë]], Shtresat e Përgjithshme në [[Francë]]. Por vetëm asambletë angleze zotëronin pushtet të vërtetë me firmosjen e Kartës së Madhe në 1215, sipas të cilit Parlamenti duhet të jepte miratimin e tij për taksat.
==
Bazuar mbi vlerësimin e individit dhe mbi barazinë gjyqësore, ideali demokratik modern shfaqet në fillim të shekullit të 18-të nga një konceptim i ri mbi njeriun sipas të cilit, ai, i lirë dhe i pajisur me vullnet të vetin, nuk është më i nënshtruar nga forcat hyjnore. Liria përkufizohet si një dhunti e vetvetishme e qenies njerëzore dhe realizohet plotësisht nëpërmjet njohjes së të [[E drejta natyrore|drejtave natyrore]], të patjetërsueshme dhe të shenjta.
Line 114 ⟶ 113:
Kriza e shtetit të fuqishëm është vënë gjithnjë e më shumë në dukje që prej viteve 1970, me ngritjen e [[neoliberalizmi]]t. Ky fenomen shpjegohet në pjesën më të madhe nga roli gjithmonë në rritje i shtetit në jetën ekonomike dhe atë të qytetarit, duke shkaktuar një rritje të shpenzimave qeveritare, shpesh duke shkaktuar borxhe publike gjithnjë e në rritje. Buxhetet janë në krizë dhe shpenzimet publike janë bërë të pakontrollueshme. Teoristët dhe ekonomistët neoliberalë si [[Milton Friedman]] de [[Friedrich Hayek]] mendojnë se shtetit duhet të zvogëlohet ndjeshëm, në rolin e vet minimal dhe thelpësor, në mënyrë që shoqëria civile të rigjejë ritmin normal të marrëdhënieve të lira.
[[File:
Demokraci të plota:<br/> {{legend|#035600|9.00-10.00}} {{legend|#058a01|8.00-8.99}}
Demokraci të mangëta:<br/> {{legend|#0ad600|7.00-7.99}} {{legend|#92d600|6.00-6.99}}
| |||