Vat Gjeloshi: Dallime mes rishikimesh

Vëndlindja e Vat Gjeloshit asokohe i takonte vilajetit të Shkodrës, trevës së mirënjohur të historisë mitike legjendare të "[[Shtatë Shaljant|Shtatë Shaljanve]]". Vat Gjeloshi, gjithashtu ishte i trungut të njërit nga shtatë heronjtë e pa harruar të Shalës (''[[Hasan Pepa]] i vllaznis Mëkshaj''), ku kënga e të cilëve edhe pse që nga viti 1806-të, ende këndohet me etje dhe vazhdon të kujtohet trimëria e veçantë e këtyre trimave të papërsëritshëm, që u ba brënda Sarajeve të Shkodrës.

 

 

'''Vat Gjeloshi''' ishte djali i vetëm i Gjelosh Ndokës, i mikut ma të mirë dhe kumari brezash me shtëpin e Mehmet Shpëndit. Për këtë miqësi dhe shoqëri, këtu po përmëndim një të vërtet historike të kësaj dere të madhe. [[Mehmet Shpendi]] kishte zgjedh fjalë pakun e kësaj dere, por që fjala e tijë peshonte shumë randë, plakun e urtë Gjelosh Ndokën, për një punë të vështir dhe delikate, ''(marrë nga libri monografik "Mehmet Shpendi" i pari i [[Djelmnia e Shalës|Djelmnis së Shalës]], me autor Pal Doçi, faqe 42, pika 6-të).''

Mehmet Shpëndi pasi ishte k’thye në Shalë me gjithë ata Shaljan të liruem prej burgjeve famëkeqe të perandoris Osmane, kishte kuvëndue disa herë shtrue me të, por Patër Deda nuk luante prej vetes, e për të zgjidhë këtë problem shumë delikat u drejtua për tek miku i tij '''"Gjelosh Ndoka"''' <ref>''Botuar në Librin monografik "Mehmet Shpendi" i pari Djelmnis së Shalës faqe 42, pika 6-të.'' </ref>. Gjeloshi nuk u kursye t'ia hynte asaj pune, n'donse atij mund ti kushtonte shumë shtrenjtë. Ai mbasi kishte kuvëndu një herë me të, një ditë e përgjoi rastin kur frati ishte fillikat vetëm në çelë, Gjeloshi këtë rradhë kuvëndon prerë me të, e mbasi nuk i pa vetes rrugë tjetër frati me dorë në ungjill e dha fjalën, që; ''pas asaj dite kurr nuk do të përzihej ma në punët e Flamurit e të Bajrakut.''

Megjithatë frati u ankua te krenët për fyemje, dhe për këtë u hap fjala (''bijen kumont e Kishës'') dhe u mblodh tanë Shala në Kuvënd (''për gjykim''). Tue pa se palët u pajtuan, Gjeloshin e dënojnë me gjobë, për fajin se i kishte bërtit fratit, me kaun e kularit të cilin ja vuri vetë thikën, e ku për veti mori kryet dhe lëkurën <ref>''Botuar në organin "Hylli i Dritës" nr. 3, faqe 119-122, Shkodër me 1920.''</ref>.

 

'''Vat Gjeloshi''' ishte anëtar i "[[Djelmnia e Shalës|Djelmnis së Shalës]]", i kësaj force progresiste dhe opozitare në Shalë dhe Dukagjin gjithashtu. Shaljant pasi marrin vesh lajmin e gëzuem për [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë|Shpalljen e Pavarësis së Shqipëris]] dhe ngritjen e Flamurit Kombëtar nga [[Ismail Qemali]] në Vlorë, ishte data e [[28 Nëntori|28 Nëntor]]it 1912-të, ku Mehmet Shpendi së bashku me shumë trima Shaljan dhe Dukagjinas ngritën Flamurin Kombëtar, duke zgjedhur si vëndin më të përshtatshëm, logun e Kuvëndit të burrave të Shalës në Abat, e një n'dër këta pjesmarrës padyshim do ishte edhe Vat Gjelosh Ndoka <ref>''Botuar në organin "Hylli i Dritës" Shkodër me 1942, nr. 5, faqe 252.''</ref>.