Republika: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
shtim |
shtim |
||
Rreshti 1:
[[Skeda:Daumier République.jpg|thumb|Pikturë e [[Honoré Daumier]] (1808–1879) nga viti 1848 me personifikimin e republikës e cila po ushqen dhe mëson.]]
'''Republika''' (nga [[Gjuha latine|latinishtja]] ''res publica'', që do të thotë fjalë për fjalë ″punë/çështje publike″ dhe veçanërisht ″komunë″ ose ″shtet″) është në kuptimin e përgjithshëm ″një trajtë e [[shteti]]t ku qeveritarët zgjidhen për një kohë të caktuar nga populli ose nga përfaqësues të popullit″,<ref>{{cite web|url=http://www.duden.de/rechtschreibung/Republik|title=Duden | Republik|publisher=Duden|accessdate=2017-05-26}}</ref> ku populli shtetëror është ″pushteti më i lartë i shtetit dhe burimi më i lartë i legjitimitetit″.<ref>{{cite web|url=http://www.bpb.de/nachschlagen/lexika/das-junge-politik-lexikon/161566/republik|title=Republik|publisher=Bundeszentrale für politische Bildung (Qendra Federale për Edukim Politik|accessdate=2017-05-26}}</ref> Ky kuptim kombinon elemente të [[Demokracia|demokracisë]] dhe të [[sovraniteti]]t [[Kombi|kombëtar]], ku nuk nevojitet një dallim ndërmjet kuptimit [[Liberalizmi|liberal]] dhe atij [[Komunizmi|komunist]] (republika popullore), sepse të dyjat pikëpamjet i kanë rrënjët tek nocioni i vullnetit popullor të përgjithshëm nga [[Jean-Jacques Rousseau]].<ref>{{Literatura|Autori=Juliane Spitta|Titulli=Gemeinschaft jenseits von Identität?: Über die paradoxe Renaissance einer politischen Idee|Shtëpia botuese=transcript Verlag|Viti=2014|ISBN=978-3-8394-2236-6}}</ref>
[[Aristoteli]] trajtat e shtetit i ndau në: [[monarki]] (vetësundim), [[aristokraci]] (sundim i ″më të mirëve″) dhe [[demokraci]] (sundim i popullit), me këtë ai këtyre tri trajtave ia bashkëngjiti secilës edhe nga një formë tjetër të ndryshuar: tiraninë, [[olikarkinë]] (sundim i pakicës) dhe [[Ohlokracia|ohlokracinë]] (sundim i shundit).
Line 7 ⟶ 8:
Në trajtën republikane sundojnë shumë, por edhe ekzistojnë një kryetar i shtetit simbolik, ndarja e pushtetit të tyre sigurohet me anë të zgjedhjeve. Zgjedhjet kryhen ose prej popullit shtetëror drejtëpërdrejtë, apo edhe zgjedhjet kryhen në menyrë të tërthortë në menyrë që populli në fillim zgjedh të zgjedhurit. Zgjedhjet nuk duhet të jenë edhe gjithmonë demokratike, republika nuk është idnetike me demokracinë. Kështu që trajta republikane përdoret në një shtet racional.
Një koncept mbarë-[[Evropa|evropiane]] të republikës,
== Burimi i të dhënave ==
<references />
[[Kategoria:Njësi shtetërore]]
| |||