Wikipedia

Arshi Pipa: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
vNo edit summary
Hatake (diskuto | kontribute)
7.597 edits
vNo edit summary
Rreshti 15:
{{Leter Tabela Fund}}
 
'''Arshi Pipa''' ([[Shkodra|Shkodër]], [[28 Korrik|28 korrik]] [[1920]]<ref>Kalakulla U., ''Arshi Pipa – njeriu dhe vepra,'' Tiranë: Botime Toena, 1999. ISBN: 99927 1 169 8</ref> - [[Uashington D.C.|Washington]], [[20 Korrik|20 korrik]] [[1997]]) ishte poet, gjuhëtar, kritik, përkthyes dhe pedagog shqiptar.
 
== Jeta ==
 
LindiLeu në njëShkodër, familjei biri Mustafa Nuriut dhe Hatixhe Lloshit. Arshiu qe me origjinëprejardhje libohovite nënga i ati dhe nga e ëma shkodrane me origjinë dibrane<ref>[[ShkodraHamdi Bushati|ShkodërBushati H]]., ''Shkodra Idhe ati,motet Mustafa(pemë Nurigjenealogjike familjesh shkodrane) v. PipaIII,'' Shkodër: "Idromeno", 1999.</ref>. I ati qe jurist i shkolluar në [[Stambolli|Stamboll]]., Nënë kohën e [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botnore]] qe jurist i Drejtorisë së Drejtësisë në Shkodër, administratë shqiptare, për herë të parë në gjuhën shqipe, e krijuar nga austro-hungarezët. Më vonë, në vitet ‘23-‘26, do t’u emëronte anëtar i Gjyqit të Diktimit. E ëma, nanë Hatixhja, qe një shembull virtyti e pune për fëmijët e saj, stoike në fatkeqësitë e panumërta që i ranë mbi krye, burrneshë e vërtetë shqiptare, vdiq në internim, me shpirtin plagë. I vëllai, [[Muzafer Pipa|Muzaferi]], avokat, me interesa të gjana kulturore, demokrat, kundërshtar i çdo diktature, botues i revistës [[Fryma (revistë)|“Fryma”]], ku shprehi pikëpamjet e tij përparimtare politike e shoqërore, u pushkatue në terr nga organet e sigurimit, sepse kërkoi me gjetë drejtësi e rregull në gjyqet e tyne kriminale. Motrat, edhe pse të shkëlqyeshme në mësime dhe intelektuale të formuara, u detyruan me ba punët më të rënda për të fitue bukën e gojës.
 
Kishte vëlla nga i ati [[Muzafer Pipa|Muzaferin]], dhe katër motra të një barku: Nedreti, Fehimja, Bedrija dhe [[Bedi Pipa|Bedi]].
Vitet e para t'arsimimit i mori tek [[Ish-kolegji saverian, Gjimnazi "At Pjetër Meshkalla"|Kolegji Ksaverian]] e më tej në liceun shtetëror të Shkodrës, (Ndarje Klasike) në 1938, më pas studioi për filozofi në Universitetin e Firences. Disertacioni i tij, “Morali dhe feja tek Bergson” u paraqit në 1942 dhe ai mori gradën e doktorit në filozofi, në përputhje me sistemin italian, domethënë diplomën "laureat" të shkollës së lartë.
 
Në vitin 1941 ai kthehet në atdhe, ku u emërua mësues filozofie në Liceun Shtetëror të Tiranës. Në atë kohë jepte mësim njëkohësisht në licetë shtetërorë të Shkodrës dhe dhe të Durrësit deri në 1944. ▼
Vitet e para të arsimimit i mori tek [[Ish-kolegji saverian, Gjimnazi "At Pjetër Meshkalla"|Kolegji Ksaverian]] e më tej në liceun shtetëror të Shkodrës në ndarjen me profil klasik më 1938. Me përkujdesjen e të atit për formimin në traditën fetare të familjes tyre, ndiqte mësime edhe në mejtep. Më pas studioi Letërsi e Filozofi në Universitetin e Firences, ku u laureua më 1942 me dizertacionin “Morali dhe feja tek Bergson”.
 
Kthehet në Shqipëri dhe nga viti 1941 deri më 1946 jep mësim ndër shkollat e mesme të Tiranës dhe Durrësit<ref>Pipa A., [http://www.letersia.fajtori.com/Letersi/Moderne/Arshi_Pipa/ ''Autobiografi''], letërsia.fjalori.com</ref>. Kur [[Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve]] nisi botimin e organit të vet "Bota e Re", Pipa me [[Mitrush Kuteli|Kutelin]] ishin të vetmit jokomunistë në këshillin drejtues. Merr pjesë në Kongresin e Parë të Lidhjes në tetor të 1945, ku punimet i drejtoi [[Skënder Luarasi|S. Luarasi]]. Më vonë i kërkohet të shkruante diçka për përvjetorin e vdekjes së [[Migjeni|Migjenit]], që nuk u pëlqye nga njerëzit e partisë. Në një takim letrar në Shtëpinë e Kulturës në Tiranë lexon "Këngën e Pleshtit" të Goethes duke thumbuar kështu Sh. Totozanin, i cili u bë shkak që Pipën ta zhvendosnin me punë në Durrës. Atje lexon një tjetër poezi të titulluar "Bushtra", dhe pas një tjetër mbrëmjeje poetike në Tiranë ku në krah kishte [[Nako Spiru|N. Spirun]] që nuk e njihte<ref>Pipa A., ''Contemporary Albanian Literature,'' East European Monographs, 1991.</ref> arrestohet me 27 prill 1946 dhe dënohet me dy vjet heqje lirie. Ridënohet më 20 dhjetor 1947 me 20 heqje lirie<ref>Radovani F., ''Nji monument nën dhé,'' Kroaci: Misioni Katolik Shqiptar në Kroaci, 2004.</ref>.
 
▲NëArrestohet vitinme datë 27 prill 1946 tin 1941 ai kthehet në atdhe, ku u emërua mësues filozofie në Liceun Shtetëror të Tiranës. Në atë kohë jepte mësim njëkohësisht në licetë shtetërorë të Shkodrës dhe dhe të Durrësit deri në 1944.
Pas luftës, ishte mësues i [[gjuha italiane|italishtes]] dhe i gjuhës [[gjuha shqipe|shqipe]] në kolegjin e mësueseve në Tiranë. Për pak kohë, në vitin 1945, qe mësues i italishtes dhe i gjuhës shqipe në Kolegjin e Mësuesve, [[Tirana|Tiranë]]. Në prill 1946, u arrestua, për shkak të kundërshtimit të tij kategorik për të vepruar në përputhje me politikën e regjimit totalitar. Dokumentimi i dhjetë viteve (1946-56) kaluar në burgjet dhe në kampet e punës së detyruar, gjendet tek “Libri i burgut” (1959).
 
Line 100 ⟶ 105:
* Elegjia Vllazërore
 
== BurimetBurime ==
{{ref}}
 
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Arshi_Pipa"