|
'''Pashko Vasa ''' ([[Shkodra|Shkodër]], [[17 shtator]] [[1825]] - [[Bejruti|Bejrut]], [[29 qershor]] [[1892]]) i njohur gjithashtu si ''Vaso Pasha'' e ''Vaso Pashë Shkodrani'', qe nëpunës i konsullatës britanike në Shkodër, oficer kalorësie në [[Bolonja|Bolonjë]], revolucionar i ''Risorgimento''-s, nëpunës i [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] dhe veprimtar i [[Rilindja Kombëtare|Rilindjes Kombëtare Shqiptare]].
Më 1978, me rastin e qindvjetoritnjë qind vjetorit të [[Lidhja e Prizrenit|Lidhjes së Prizrenit]], eshtrat e tij atdhesohen dhe vendosen të prehen në varrezat e dëshmorëve të Shkodrës<ref>Imaj A., ''Ne, diplomatët që riatdhesuam eshtrat e Pashko Vasës,'' Panorama, 23 dhjetor, 2011.</ref>.
== Jeta ==
LeuLindi në Shkodër, i biri Mhill (Hilë) Gjokë Vasës dhe Drande Gjergjes, e motra do të ishte e ëma e Imzot [[Luigj Bumçi]]t. Të parët e fisit të tij, nga i ati, ishin shpërngulur prej Mirdite dhe ishin zhvendosur në qytet, në atë shtëpíshtëpi ku sot është shtëpia-muzé e Pashko Vasës.
Pasi kreu mësimet e para në vendlindje, shërbeu si sekretar i konsullatëskonsulatës britanike nga 1842 deri më 1847, ku pati mundësinë të përmirsojë dijet e tij në gjuhët e huaja: [[Gjuha italiane|Italishte]], [[Gjuha frënge|Frëngjishte]], [[Gjuha turke|Turqishte]] dhe [[Gjuha greke|Greqishte]]. Gjithashtu kishte njohuri në [[Gjuha angleze|Anglishte]] e [[Gjuha Serbe|Serbishte]] dhe më vonë nxurimësoi edhe [[Gjuha arabe|Arabishten]]<ref>Kopeček M., [http://books.google.com/books?id=TpPWvubBL0MC&printsec=frontcover&dq=Discourses+of+collective+identity+in+Central+and+Southeast+Europe&hl=en&ei=kN81TfOzO8ej8QOBoqy9BQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCMQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false Discourses of collective identity in Central and Southeast Europe (1770-1945)], '''2''', Budapest, Hungary: Central European University Press, p. 119, [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Speciale:BookSources/963-7326-60-X|963-7326-60-X]]</ref>.
Më [[1847]] vajti në [[Italia|Itali]], ku ziente lufta kryengritëse për liríliri. Ai mori pjesë gjallërisht në radhët e forcave kryengritëse italiane. Në Bolonjë u caktua si oficer i Rojës Qytetare. I frymëzuar nga atdhetarët e shquar italianë, si Mazzini, [[Giuseppe Garibaldi|Garibaldi]], Gioberti, dhe të vendeve tjera si Mickieviçi etj. Idetë që e ushqyen për këtë qëllim solidar ai i shpreh në dy letra, që i dërgon në qershor dhe korrik 1848, nga Bolonja, NikoloBolonjanNikolo Tomazeut, poet dhe enciklopedist, mik i [[Jeronim de Rada|Jeronim De Radës]] dhe i [[Elena Gjika|Dora d'Istrias]]. Në shpalljen e Republikës Venedikase jetëshkurtër, nga Daniele Manin, mori pjesë përkrah popullsisë kryengritëse të atij qyteti që u rrethua nga austriakët në Mestre. Ndërkohë që austriakët hynë me 28 gusht 1849 dhe Pashko Vasa u largua me disa shokë tjerë për në Ankona. Aty austriakët e kapën dhe e detyruan, si shtetas turk, të kthehej në Stamboll.
Për atë çka pa e përjetoi në Itali, botoi pas një viti librin ''La mia prigionia, episodio storico dell'assedio di Venezia'', 1850 (Burgimi im, episod historik nga rrethimi i Venedikut). Nuk është e rastit që kjo biografi historike italisht mban një titull të ngjashëm me atë të kujtimeve të famshme të atdhetarit dhe dramaturgut italian Silvio Pellico (1789-1845), ''Le mie prigioni'' (Burgjet e mija), botuar më 1832<ref>[[Robert Elsie|Elsie R]]., ''Histori e Letërsisë Shqiptare'', përktheu [[Abdyrrahim Myftiu|A. Myftiu]], Tiranë & Pejë: Dukagjini, 1997.</ref>.
|
