Teufik Gjyli: Dallime mes rishikimesh

Krijimtaria për fëmijë e shkrimtarit '''[[Teufik Gjyli]]''' ka si zanafillë realitetin e të parëve të tij, që lindën në [[Ulqini|Ulqin]]. Ai zë i hershëm dhe i përhershëm, thirrës brenda vetes, është pjesë e biografisë jetësore dhe artistike të shkrimtarit, ku “... menjëherë emri lidhet me vepra letrare, madje me forma të veçanta, duke pretenduar një njësim të autorit me veprën”. Është kjo arsyeja, që në kujtimet e tij, në mes të tjerave thotë se: “... unë provova për të shkruar bukuritë e një qyteti të vogël bregdetar të Kolkasve të vjetër, meqë nga ai qytet ishin prindërit e mi edhe nëna, edhe babai. Edhe unë vetë, vegjëlinë për disa vite, e kisha kaluar në kalanë e atij qyteti e, gjithkund, bregut që prej gjeranave e deri në Lima. Kuptohet se ky qytet është Ulqini”. Kjo bukuri mahnitëse bregdetare me hiret e misteret e saj, fshehën së thelli në kohë e vite edhe elementet mitologjike, gojëdhënore, fantastike, legjendare, mrekullitare, etj., elemente që në procesin krijues të Teufik Gjylit gjetën pasqyrim në gjininë e përrallës.

Studimet e Profesor Doktor [[Jup Kastrati|Jup Kastratit]]t, të botuara në gazetat “[[Drita (gazetë)|Drita]]”, “Puna”, almanakun “Shkodra”-1961, në “Simpoziumi i parë kombëtar për problemet e letërsisë për fëmijë” (Tiranë, 27-28 maj 1974, f. 66), flasin për një njohje të thelluar, të detajuar, gjykim prej eruditi dhe albanologu, prej bibliografi dhe shkencëtari. Të gjitha shqyrtimet apo këndet se si e ka parë Profesor Kastrati krijimtarinë e Teufik Gjylit në gjininë e përrallës, gjithherë është bashkëshoqëruar me një pasuri bibliografike të lakmueshme e të admirueshme. Mendimet e studiuesve për shkrimtarin Teufik Gjyli konvertojnë dhe formojnë dy vatra. Vatra e parë udhëhiqet nga mendimi i studiuesit Vehbi Bala, që thotë: “Studimi i traditës së re do të nxjerrë në shesh meritën e shkrimtarëve Q. Guranjaku, Z. Sako, D. Siliqi, S. Çomora, K. Jakova, H. Stërmilli, T. Gjyli... që të parët iu vunë krijimit të letërsisë së re shqiptare për fëmijë pas çlirimit të atdheut”. Ndërsa vatra e dytë mbart mendimin e shkrimtarit [[Bedri Dedja]], i cili vë theksin, se: “Në këtë periudhë (është fjala për vitet 1949-1954) aktivizohen mbi dymbëdhjetë shkrimtarë në fushën e letërsisë për fëmijë dhe krijohen vepra të tilla, pa të cilat nuk mund të përfytyrohen fillimet e letërsisë shqipe... për të vegjëlit, siç janë librat: “Tetë ditë pa bukë”, “Foleja e dallëndyshes”, “Shkolla jonë”, “Zgjimi i pranverës”, “Zemër shqiptare”, “Kacamicrri”, “Heroizmat e Fatbardh Pikaloshit”, “Na hoqën çatinë”, “Përrallëza e gjëza” ...”.