Lumi i Ibrit: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
vNo edit summary |
||
Rreshti 2:
[[Figura:Ibar Canyon Montenegro.JPG|thumb|right|251x251px| Kanjoni i Ibrit në Mal të Zi]][[Figura:Penda e L. te Gazivodes.JPG|thumb|251x251px|Penda e Ujmanit (Gazivodë)]]'''Ibri''' është një lum në [[Kosova|Kosovë]].
Fjala '''Ibër''' rrjedh nga fjala shqipe ''i bardhë'', ''shkumbon''.<ref> Dr.[[Ejup Mushoviq]]. „Etnički procesi i etnička struktura stanovništva Novog Pazara’’</ref> Lumi Ibër buron në [[Bjeshkët e Nemuna|Alpet shqiptare]], vazhdon të rrjedh nëpër territorin e sotshëm të [[Mali i Zi|Malit të Zi]], pastaj nëpër [[Serbia|Serbi]] dhe në afërsi të vendbanimit [[Banjë]] hyn në territorin e [[Kosova|Kosovës]] rrjedh në drejtim të juglindjes dhe në [[Mitrovica|Mitrovicë]] kthehet në drejtim të veriut rrjedh nëpër [[Zveçani|Zveçan]], mandej [[Albaniku|Leposaviq]], [[Leshak]] dhe rrëzë maleve të [[Kopaoniku]]t në afërsi të [[Rudnicë]]s del nga territori i Kosovës në Serbi ku nga ana e majtë i bashkohet Lumi [[Rashka]] në vendbanimin me të njetin emër, e mandej bashkohet me [[Moravë]]n perëndimore dhe derdhet në [[Danubi|Danub]] e me të në [[Deti i Zi|Detin e Zi]]. Nga burimi e deri te derdhja e tij në Moravën perëndimore ka një gjatësi prej 276 <ref>Encyclopedia Britannica. ''[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/280540/Ibar-River Ibar River.]''</ref> km, në territorin e Kosovës 82 km.
Ibri është lumë malor merrjedhje të shpejtë dhe shtrat të thellë. Grykat dhe pjesët e zgjeruara të lumit malor me prejardhje të shpejtë dhe shtrat të thellë. Prej burimit deri në [[mitrovica| Mitrovicë]] pjerrtësia mesatare e shtratit të Ibrit është 6,7 m/km e shpejtësia e ujit 3,5 m/s. Në pjesën e epërme lugina e lumit është e gjerë 205 m, te [[Rozhaja]] 10 m, te [[Ribariqi]] 8-15, e te Mitrovica 20 – 25 m. Ibri ka një regjim të ushqimit të përzier, përkatësisht të kombibuar nga shirat, shkrirja e borës dhe burimet.
Karakterizohet me maksimumin e prurjes në muajin mars – prill e atë minimale në gusht dhe në shtator. Derisa maksimumi i prurjes është në lidhje me shkrirjen e borës, në fillim të pranverës, ajo më e ulët shfaqet si pasojë, jo vetëm e mungesës së reshjeve, por edhe avullimi intensiv dhe absorbimit të ujerave në viset gëlqerore. Këto çrregullime në prurje gjatë vitit, jo vetëm që nuk kanë mundësuar shfrytëzimin sa më racional të ujit të Ibrit por edhe mbrojtja prej vërshimeve ka qenë më se e nevojshme.<ref>''Mala Prosvetina Enciklopedija'', Third edition (1985); Prosveta; {{ISBN|86-07-00001-2}}</ref>
<ref>Jovan Đ. Marković (1990): ''Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije'' Svjetlost-Sarajevo; {{ISBN|86-01-02651-6}}</ref>
Në luginën e këtij lumi në afërsi të [[Zubin Potoku]]t në [[Liqeni i Gazivodës|Gazivodë]] është ndërtuar një ndër pendat më të mëdha në [[Evropa|Evropë]] ku dhe është akumuluar uji dhe është krijuar një [[liqen artificial]] i madh. Nga liqeni akumulues është ndërtuar [[Hidrocentrali i Ujmanit]] me dy gjeneratorë me fuqi të instaluar prej 19 MW.
== Shiko edhe këtë ==
* [[
* [[Drini i Bardhë]]
* [[Liqenet e Kosovës]]
==
{{Commonscat|Ibar in Mitrovica, Kosovo|Lumi Ibër}}
== Burimi i të dhënave ==
<references />
| |||