[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Refuzoi 14 ndryshimet e fundit të tekstit dhe riktheu rishikimin 1353153 nga Euriditi
Rreshti 1:
{{pa referenca}}
'''Kurveleshi''' është një krahinë gjeografike kulturore dhe etnografike që shtrihet në [[Shqipëri]]në Jugperëndimore.
== Motoja ==
Kurvelesh o gurr i thate sa te mira i ke grate, pervec asaj Katia!
 
== Kufizimi ==
Kjo krahinë shtrihet midis Lumit të ShushkesShushica|Shushicës dhe atij të Tutorit[[Borshi]]t në Perëndim të [[Vjosa|Vjosës]] në Veri e Verilindje dhe të [[KapshtriqiKardhiqi]]t në Jug te ketij TIMIT.
 
Për vetë karakterin e terrenit ku shtrihet krahina dhe fshatrat që e përbëjnë atë, Kurveleshi ndahet në [[Kurveleshi i Sipërm]] dhe [[Kurveleshi Poshtëm]] dhe i lartshem. [[Kurveleshi i Sipërm]] përbëhet historikisht nga 10 fshatra dhe konkretisht : [[Gusmari]], [[Vërmiku]], [[Nivica]], [[Rexhin]]i, [[Progonati]], [[Lekdushi]], [[Golemi]], [[Kaparieli]], [[Picari]] dhe Kolonja (në përbërje të kësaj të fundit hyn edhe Medari). [[Kurveleshi i Poshtëm]] përfshin 5 fshatra : Kuç, Bolenë, Kallarat, [[Fterra|Fterrë]] dhe Çorraj.
* [[Gusmari]],
* [[Vërmiku]],
* [[Nivica]],
* [[Rexhin]]i,
* [[Progonati]],
* [[Lekdushi]],
* [[Golëmi]],
* [[Kaparieli]],
* [[Picari]] dhe
* [[Kolonja]]
(në përbërje të kësaj të fundit hyn edhe Medari).
[[Kurveleshi i Poshtëm]] përfshin 5 fshatra :
* [[Kuçi (Vlorë)|Kuç]],
* [[Bolena|Bolenë]],
* [[Kallarati|Kallarat]],
* [[Fterra|Fterrë]] dhe
* [[Çorraj]].
*
 
== Përshkrimi ==
Krahina e Kurveleshit ka sipërfaqe të përgjithshme prej afro 700 km². Është zonë malore, e ndërtuar kryesisht nga shkëmbinj gëlqerorë të kretakut e pjesërisht nga flishi, me reliev të lartë e të ashpër në pjesën më të madhe të tij, që në Kurveleshin e Sipërm merr karakterin e një rrafshnalte shumë të copëtuar nga përrenjtë me shtretër të thellë e gryka të ngushta në trajtë kanionesh (deri 150 m të thella), rrëpirash e humnerash (si në Nivicë, Lekdush etj.). Janë të përhapura shumë dukuritë dhe format karstike si : gropa, puse, galeri, shpella si dhe mjaft fusha karstike (fusha e [[Progonati]]tProgonatit, e [[Golemi]]tGolemit etj.), ku janë përqendruar edhe qendrat kryesore të banimit dhe tokat bujqësore. Ujërat e shirave e të borës së shumtë, nëpërmjet hinkave, puseve e të çarave të tjera karstike, depërtojnë shpejt në thellësi të tokës. Kjo bën që, sidomos Kurveleshi i Sipërm, të ketë burime të kufizuara uji. Rrjedhojë i karstit është edhe varfëria e bimësisë, sidomos në Kurveleshin e Sipërm. Më e pasur është zona barishtore me kullota të shumta, ku gjenden shumë bimë mjekësore, mjaltesa e aromatike (çaji, salepi, trëndelina etj.), duke e bërë Kurveleshin një vend të përshtatshëm për zhvillimin e blegtorisë, sidomos asaj të imët (deles, dhisë etj.).
 
Kurveleshi e kryesisht ai i Sipërm, në pikëpamje natyrore, është një kështjellë nga ku, për të dalë në qendër të tij, në [[Gusmar]], mund të futesh vetëm nëpër disa drejtime e kryesisht grykash malore si : Gryka e Bënçës, Gryka e Vërmikut, [[Gryka e Borshi]]tBorshit për në Kuç e [[Grykë të Shurit]] deri në [[Gusmar]] dhe Gryka e [[Kaparieli]]tKaparielit, që të nxjerr në [[Golem]]-Gusmar apo edhe [[Qafa e Kreshtës]]. Ky pozicion gjeostrategjik e shkëput disi Kurveleshin, sidomos atë të Sipërm, nga krahinat e tjera dhe ka favorizuar qëndresën e armatosur të kurveleshasve, por edhe ruajtien e vlerave etnokulturore sa më autoktone.
 
== Ndarja administrative ==
Line 36 ⟶ 16:
 
==Rrugët==
Rruga kalon nëpërmjet [[Gusmari]]t te çon në [[Progonati]] e [[Lekdushi]] prej aty zbret në Grykë të [[Bënça|Bënçës]] e del në [[Tepelenë]]. PasiPara kalonse Progonatin, rruga që nis përarrijëGusmar[[Progonati|Progonat]]e, kjo afërsirrugë degëzohet varrezavepër të Progonatit[[Golëm]], kthehet djathtaskalon për në Golem, [[Kolonjë]] e [[Picari|Picar]] dhe bashkohet me rrugën kombëtare tek [[Ura e Kardhiqi]]t.
 
Fshatrat e [[Kurveleshit të Poshtëm]] lidhen midis tyre rruga [[Vlorë]]-[[Kuçi]]-[[Fterra]] përshkon përmes [[Kallarati]]n, në [[Vranisht]] prej saj ndahet majtas ngjitet në urën e re për gryken e [[Bolena|Bolenës]].
 
Rruga që hyn në zemër të Kurveleshit duke u nisur nga [[Bregdet]]i, pikërisht nga [[Borshi]] për 10 km mbërrin në [[Fterra|Fterrë]] ende sot e pa asfaltuar por zallishte që mund të kalohet edhe me makine te ulet. Me tej vazhdohet ne [[Kuçi (Vlorë)|Kuç]]
 
Sot fshatrat e [[Kurveleshi]]t, me përjashtim të [[Vermiku]]t, lidhen midis tyre dhe me krahina fqinje me rruge automobilistike. Njëra prej tyre është ajo që lidh [[Gusmari]]n me [[Rexhini]]n dhe [[Nivica|Nivicën]], kalon përmes [[Gryka e Salarisë|grykës së Salarisë]] dhe zbret në rrugën e [[Tepelenë]]-[[Gjirokastër]].
Line 47 ⟶ 27:
 
Kuçi është 620 m mbi nivelin e detit dhe 62 km larg Vlorës. Nga Kuçi në Vlorë shkon duke përshkruar fshatrat Kallarat 11 km, Vranisht 15 km, Tërbaç 24 km, Brataj 30km, Lepenicë 35 km, Gjorm 40 km, Kotë 47 km, Drashovicë 53km, Shashicë 60 km.
 
== Historia ==
Në vitin 1606 një çetë nga Kurveleshi sulmoi sanxhakbeun e Delvinës, i cili kishte marrë përsipër të vilte taksat në sanxhakët e Vlorës, Delvinës, Elbasanit etj., dhe i rrëmbyen xhizjen e vjelë.
== Fise me tradita ==
Një nga familjet me te famshme te Kurveleshit është familja Hodaj.
* http://kosovare.forumotion.com/gjuha-dhe-letersia-shqiptare-f3/pa-rrenje-nuk-ka-dege-nga-isuf-cela-t2256.htm
Fis me tradita te lashta është fisi [[Zeka]], [[Çela]],etj. qysh prej 1660, nga kjo dere kane dale shume patriote shqiptare dhe njerëz te ditur. Shtëpia e Çele ka qene baze e lufte ne te gjitha kohërat si në luftën e [[1920]] në luftën e I edhe te II-te.
 
* ''[[Ago Çela]]'' partizan e komandant i brigades 'Asim Zeneli' i LANÇ i plagosur gjate luftimeve me nazistet eshte veteran i LANÇ.
 
* ''[[Xhemil Çela]]'' diplomuar ne Bashkimin Sovjetik, ushtarak ne karriere dhe tani ne pension është kryetar i revistës ''Laberia''.
 
* ''[[Fatmir Çela]]'' i diplomuar për inxhinieri ndërtimi ka qenë Kr/ing ne ''Rruga Ura ne Tirane'' me pas drejtor i përgjithshëm i saj për gjithë Shqipërinë, pas rënies se komunizmit merret me sukses me biznes privat ne fushën e ndërtimit.
 
* ''[[Hamza Zeka]]'' i diplomuar për Ekonomi, ka qenë Kryetar i deges se Tregtesi ne Tepelene per 7 vjet rresht.
* ''[[Asqeri Hodaj]]'' i diplomuar për Matematike-Fizike., ka qenë mesues,Drejtor Shkolle e Kryetar Komune per 2 Legjislatura.
 
== Literature ==
* http://kosovare.forumotion.com/gjuha-dhe-letersia-shqiptare-f3/pa-rrenje-nuk-ka-dege-nga-isuf-cela-t2256.htm
== Shih edhe ==
* [[Rrugët malore te Kurveleshit]]
Line 59 ⟶ 51:
[[Kategoria:Krahina shqiptare]]
po mire te tjere nuke din po ne qe jemi andej na tregon hodaj apo celaj e tu qe na sdhkuake bukur ,po pyet nje her pastaj shkruaj
nuk edi kush je qe ke shkruar per kurveleshin por bravo dhe kaq por kurveleshi eshte i mbushur plote me histori por rexhini eshte fshatime me shume intelektuale