Wikipedia

Parajsa: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Refuzoi 11 ndryshimet e fundit të tekstit dhe riktheu rishikimin 1642749 nga 79.106.209.38
Rreshti 1:
{{fjala}}
[[Skeda:Jan Bruegel d. Ä. 003.jpg|thumb|ParriziParajsa nga [[Jan Brygel]].]]
'''Parajsa''' është një fjalë që e ka prejardhjen nga [[sanskritja]] ''paradesha'' ose "vend i lartë" dhe më vonë u përshtat në perëndim në ''pairidaeza'' ([[Persishtja|persisht]]) që përbëhet nga ''pairi'' (përreth) dhe ''diz'' (krijoj), "paràdhisos" ([[Greqishtja|greqisht]]), "pardes" ([[gjuha hebraike|hebraisht]]), "partez" ([[gjuha armene|armenisht]]) (kopësht) dhe "paradisus" ([[gjuha latine|latinisht]]), [[gjuha italiane|italisht]] ''Paradiso'' nga e cila vjen edhe ne shqip fjala ''parajsë'' ose ''parriz''.
Në tekstet fetare zakonisht lidhet me jetën e amshuar të lumtur të të vdekurve që shijojnë shikimin dhe praninë e fytyrës së [[Zoti]]t.
 
Burime si [[Ksenofoni]] e përdornin këtë emërtim për të treguar kopshtin e famshëm "parrizparajsë". Tre prejardhjet kryesore të emërtimit perëndimor (hebraisht ''pardès'', persisht ''pairidaēza'' dhe greqisht ''paràdhisos''), përmbajnë idenë themelore të një parku ose kopshti.
 
Sot emërtimi "parrizparajsë" nënkupton "qiellin" ose vendin e fundit e të lumtur, dhe rrjedh nga domethënia e fjalës greke ''paràdhisos'' të përdorur në [[Bibla|Bibël]] për të treguar [[Kopshti i Edenit|kopshtin e edenit]].
 
== ParriziParajsa në [[Bibla|Bibël]]: [[Edeni]] dhe [[Jeruzalemi i Ri]] ==
[[Skeda:Adam_and_Eve_expelled_from_Paradise.png|thumb|200px|Adami dhe Eva dëbohen nga parriziparajsa]]
Siguria e jetës së amshuar e të lumtur shfaqet vetëm kah fundi i [[Besëlidhja e Vjetër|Besëlidhjes së Vjetër]]. Më parë mendohej që të vdekurit zbritnin në "mbretërinë e të vdekurve" ose ''sheol'', "vendi i hijeve", pa kënaqësi.
 
Rreshti 15:
[[Jezusi]] e ka paraqitur shumë qartë këtë mësim në krahasime të ndryshme e fjalime:
* Në [[Gjykimi botëror|gjykimin botëror]] (Mateu 25,31-46)
* Tek "vjedhësi i mirë" (shprehje e përkthyer më mirë si "keqbërësi i penduar" në kryq) Jezusi i premton parrizinparajsën duke përdorur këto fjalë: ''Me të vërtetë po të them, sot do të jesh me mua në parriz'' ([[Luka 23,39-43]]).
[[Skeda:Michelangelo - Fresco of the Last Judgement.jpg|thumb|left|250px|Dita e gjykimit, nga [[Mikelangjelo]].]]
Emërtimi shfaqet edhe tek [[2Kor 12,4]]. [[Shën Pali|Apostoli Pal]] pohon ''të ketë qënë i rrëmbyer në parrizparajsë e të ketë dëgjuar fjalë të pathënëshme që nuk i lejohet askujt të thuhen''.
 
[[Zbulesa 2,7]] e përdor fjalën në lidhje me [[Edeni]]n që e quan ''ParrizParajsë''. ''Fitimtarit do t´i jap për të ngrënë nga pema e jetës, që është në parrizinparajsën e Perëndisë''.
 
* '''Edeni''' - vendi i parë i banuar nga njerëzit. I shtrirë në Lindje. ([[Ngjarjet 2:8]]). Njerëzit që banonin në Eden ishin të pavdekshëm dhe të përkryer. Në këtë shikim ParriziParajsa është ie ngjashëmngjashme me Amshimin e Artë. Të shtyrë në tundim nga gjarpëri, ata hëngrën nga fruti i '''[[Pema e dijes|pemës së dijes]]''', si përfundim ata u dënuan me vdekje dhe vuajtje. Zoti e mbylli parrizinparajsën për njerëzit, duke vënë një [[engjëlli]] kerubim me një shpatë të flaktë në hyrjen e saj (Ngjarjet 3:24).
 
* '''Jeruzalemi i Ri''' - banesa e të drejteve të ribashkuar me Perëndinë pas Fundit të Botës. [[Gjoni]] e përshkruan atë në pamjen e një katërkëndëshi të madh (''<<gjatësia e gjerësia dhe lartësia e tij janë të njëjta>>'' Zbulesa 21:16), që ngrihej në qiell. Gjerësia e brinjës së katërkëndëshit është 300km (12000 stade). Trashësia e mbulesës 72 metra (144 kubite). Katërkëndëshi do të ketë 12 porta, nga 3 porta nga çdo anë. Brenda katërkëndëshit do të ketë rrugë, dhe nga froni rrjedh '''[[uji i gjallë]]''', që ushqen '''[[Pema e jetës|pemën e jetës]]'''.
 
== Përfytyrimi i parrizitparajsës nga [[Dante Alighieri|Dantja]] ==
[[Skeda:Paradiso Canto 31.jpg|thumb|right|250x|[[Gustav Dor]]: Dantja dhe Beatriçja në rrethin e fundit të parrizitparajsës]]
* Qielli i parë ([[Hëna]]) - banorë me detyrë ruajtëse
* Qielli i dytë ([[Mërkuri]]) - banorë reformues dhe vuajtës padrejtësisht.
Rreshti 38:
* Qielli i dhjetë ([[Empirizmi|Empirikët]]) - Lumi i Dritës dhe Trëndafili i Zjarrtë - banorë hyjnorë (Perëndia, Zoja, Moisiu, etj.) .
 
== ParriziParajsa në Islam ==
{{Kryesor|Xheneti}}
* [[Feja Islame|Islami]] parrizinparajsën ''(të njohur si [[xheneti|xhenet]]), vetitë, jetën dhe të mirat në të i përshkruan duke u bazuar në argumentet [Kur'ani|Kur'anore]] si dhe dëshmitë e [[Muhammedi]]t, të dërguarit të fundit në Islam.
 
ParriziParajsa sipas argumenteve islame është një vend ku rrjedhin lumenj e rriten të gjitha bimët e mundëshme (Kurani [[Suretu El Bejjine|98:8]]). Në veçanti përmenden katër lumenj: uji, qumështi, vera dhe mjalti (Kurani [[Suretu Muhammed|47:15]]).
 
Vetitë e mrekullueshme të parrizitparajsës në Islam janë prania e [[Hyrije|hyrijeve]] - vashave syzeza të bukura të virgjëra e të paprekura nga [[xhini|xhinët]] apo njerëzit (Kurani 55:55-76).
 
Njerëzve të drejtë që do të jenë banorë të parrizitparajsës u shërbejnë djelmosha të veshur në të gjelbërt me zbukurime të argjendëta (Kurani [[Suretu El Insan|76:19-21]]; [[Suretu El Vakia|56:17]]).
 
Sipas argumenteve Islame parriziparajsa është një vend i ndarë ku njerëzit do të ndahen sipas përkushtimit dhe devotshmërisë në nivele të ndryshme të parrizitparajsës.
== ParriziParajsa në judaizëm ==▼
==ParriziParajsa sipas Dëshmitarëve të Jehovait==▼
Parrizi (Parajsa)▼
 
Përkufizimi: Përkthyesit e versionit grek të ''Septuagintës'' me të drejtë përdorën termin «parajsë» (''parádeisos'') kur ishte fjala për kopshtin e Edenit, pasi, me sa duket, ai ishte një park i rrethuar. Fragmente të tjera biblike, që flasin për parrizinparajsën dhe që ndodhen pas tregimit të Zanafillës, i referohen (1) kopshtit të Edenit, (2) tokës si një të tërë, kur të bëhet në të ardhmen si Edeni, (3) begatisë frymore mes shërbëtorëve të Perëndisë në tokë, ose (4) masave që janë marrë në qiell e që të sjellin ndër mend kushtet e Edenit.▼
▲== Parrizi në judaizëm ==
 
A përmendet edhe në «Besëlidhjen e Re» parrizinparajsa e ardhshëmardhshme tokësortokësore, apo përmendet vetëm në «Besëlidhjen e Vjetër»?▼
▲==Parrizi sipas Dëshmitarëve të Jehovait==
▲Parrizi (Parajsa)
 
▲Përkufizimi: Përkthyesit e versionit grek të ''Septuagintës'' me të drejtë përdorën termin «parajsë» (''parádeisos'') kur ishte fjala për kopshtin e Edenit, pasi, me sa duket, ai ishte një park i rrethuar. Fragmente të tjera biblike, që flasin për parrizin dhe që ndodhen pas tregimit të Zanafillës, i referohen (1) kopshtit të Edenit, (2) tokës si një të tërë, kur të bëhet në të ardhmen si Edeni, (3) begatisë frymore mes shërbëtorëve të Perëndisë në tokë, ose (4) masave që janë marrë në qiell e që të sjellin ndër mend kushtet e Edenit.
 
▲A përmendet edhe në «Besëlidhjen e Re» parrizin e ardhshëm tokësor, apo përmendet vetëm në «Besëlidhjen e Vjetër»?
 
Nuk ka asnjë arsye biblike që Shkrimet të ndahen në dy pjesë dhe që vlera e pohimeve të tyre të gjykohet nga fakti nëse janë në «Besëlidhjen e Vjetër» a në «Besëlidhjen e Re». Te 2 Timoteut 3:16 thuhet: «''I gjithë'' Shkrimi është i frymëzuar nga Perëndia dhe i dobishëm për të mësuar, për të qortuar, për të ndrequr.» Duke iu referuar Shkrimeve të frymëzuara të epokës para krishterimit, te Romakëve 15:4 thuhet: «Gjithçka që u shkrua kohë më parë, u shkrua për mësimin tonë.» Prandaj, për t’iu përgjigjur saktë pyetjes së sipërpërmendur, duhet të marrim parasysh Biblën si një të tërë.
 
Te Zanafilla 2:8 thuhet: «Perëndia Jehova mbolli një kopsht [«park», ''Mo;'' «parajsë», ''Dy; parádeison, LXX''] në Eden, drejt lindjes, dhe vendosi atje njeriun [Adamin] që kishte formuar.» Jeta bimore dhe shtazore atje ishte e shumëllojshme dhe magjepsëse. Jehovai e bekoi çiftin e parë njerëzor dhe u tha: «Jini të frytshëm, shumohuni dhe mbusheni tokën e sundojeni, mbani të nënshtruar peshqit e detit, krijesat fluturuese të qiejve dhe çdo krijesë të gjallë që lëviz në tokë.» (Zan. 1:28) Qëllimi që kishte që në fillim Perëndia, ishte që e gjithë toka të bëhej një parrizparajsë ie populluar me njerëz që i çmojnë ligjet e tij dhe u binden atyre, dhe ky qëllim do të përmbushet. (Isa. 45:18; 55:10, 11) Prandaj Jezui tha: «Lum ata që janë me natyrë të butë, sepse do të trashëgojnë ''tokën!»'' Ja përse i mësoi dishepujt e tij të luteshin me fjalët: «Ati ynë që je në qiej, u shenjtëroftë emri yt. Ardhtë mbretëria jote. U bëftë vullneti yt, si në qiell, ''edhe në tokë.»'' (Mat. 5:5; 6:9, 10) Në përputhje me këto fjalë, Efesianëve 1:9-11shpjegon qëllimin e Perëndisë që «të mblidhte përsëri së bashku në Krishtin të gjitha gjërat, gjërat në qiej ''dhe gjërat në tokë».'' Hebrenjve 2:5 flet për «''tokën e banuar që do të vijë»''. TeZbulesa 5:10 përmenden ata që «do të mbretërojnë ''mbi tokën»'' si bashkëtrashëgimtarë me Krishtin. Te Zbulesa 21:1-5 dhe 22:1, 2 jepen përshkrime të mëtejshme të bukura, për kushtet që do të jenë në ‘tokën e re’, të cilat të sjellin ndër mend ParrizinParajsën që ekzistonte fillimisht në Eden, ku ishte pema e jetës.—Zan. 2:9.
 
Përveç kësaj, Jezui përdori termin grek ''parádeisos'' kur foli për parajsën e ardhshme në tokë. «Jezui iu përgjigj [një keqbërësi që ishte vënë në shtyllë përbri tij dhe që tregoi besim në mbretërinë e ardhshme të Jezuit]: ‘Vërtet po të them sot: ti do të jesh me mua në Parajsë.’»—Luka 23:43.
Line 98 ⟶ 96:
 
== Parajsa sipas mormonëve ==
 
== Shiko edhe ==
* [[Ferri]]
Line 107 ⟶ 104:
* [[Valhalla]]
* [[Utopia]]
 
== Lidhje të jashtme ==
* {{en}} [http://www.etymonline.com/index.php?search=paradise&searchmode=none ''Etimologjia në linjë'']
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Parajsa"